Russia Monitor Monthly 5/23
Content
Szczyt Dyplomacji Samorządowej i Ekonomicznej 2019
W dniach 9-10 września 2019 roku w Warszawie odbyła się pierwsza edycja szczytu dotyczącego dyplomacji regionalnej i ekonomicznej oraz promowania współpracy terytorialnej, biznesowej i naukowej. Partnerem tego wydarzenia była Fundacja Warsaw Institute oraz redakcja anglojęzycznego kwartalnika The Warsaw Institute Review.
Putin rozgrywa Zełenskiego: normandzka pułapka
Wymiana więźniów otworzyła okres intensywnych rokowań i możliwych decyzji, które mają doprowadzić do uregulowania konfliktu w Donbasie. Kreml rozegrał Zełenskiego przy okazji wymiany więźniów, teraz wciąga go w kolejną pułapkę.
Tańsza ropa a rosyjska gospodarka. Minister uspokaja
Rosyjska gospodarka opiera się głównie na eksporcie surowców. Zysk ze sprzedaży gazu, a przede wszystkim ropy jest głównym źródłem wpływów do budżetu Federacji Rosyjskiej. To oznacza, że zmiany cen węglowodorów natychmiast odbijają się na wielkości środków w budżecie. Obecny rząd zapewnia, że dzięki przeprowadzonym reformom, ta wrażliwość na wahania cen jest jednak coraz mniejsza. W niedawno opublikowanym wywiadzie prasowym minister rozwoju gospodarczego zapewnił, że budżet i gospodarka Rosji poradzą sobie nawet przy cenie 40 dolarów za baryłkę ropy naftowej.
Putin rozgrywa Zełenskiego: warunki berlińskie
Wymiana więźniów między Ukrainą a Rosją jest politycznym zwycięstwem Kremla. W zamian za zakładników, z 24 marynarzami na czele, których Rosja powinna zwolnić bezwarunkowo już po wyroku Międzynarodowego Trybunału Prawa Morza 25 maja, Kijów wypuścił szpiegów, rebeliantów i terrorystów z kluczowym dla śledztwa ws. MH 17 Władimirem Cemachem na czele. Teraz czas na kolejny krok, czyli szczyt czwórki normandzkiej. Także w tym wypadku należy zakładać, że jeśli faktycznie do takiego spotkania dojdzie, to zapadną na nim decyzje niekorzystne dla Ukrainy. Niestety, kierując się wewnątrzkrajowymi politycznymi kalkulacjami, Wołodymyr Zełenski wykonuje ruchy, które dla interesu państwa nie są korzystne.
Najtrudniejszy wybór Baćki
Białoruś wkracza w rok wyborczy. W listopadzie 2019 odbędą się wybory do parlamentu, zaś wiosną 2020 roku wybory prezydenckie. Pod rządami Alaksandra Łukaszenki wybory stały się czysto administracyjnym rytuałem, jednak tym razem wiąże się z nimi – z punktu widzenia reżimu – większe ryzyko. Z jednej strony Rosja coraz mocniej naciska na integrację i ogranicza pomoc gospodarczą dla Białorusi, z drugiej Łukaszenka musi już myśleć o następcy i o tym, że bez reform obecny model gospodarczy Białorusi jest skazany na bankructwo.
USA-Polska-Ukraina. Gazowe trójprzymierze
Podpisane 31 sierpnia w Warszawie memorandum o współpracy energetycznej Stanów Zjednoczonych, Polski i Ukrainy to kolejny etap w ekspansji amerykańskiego LNG na rynki Europy Środkowej i Wschodniej. To, co jest biznesowym planem dla koncernów z Teksasu czy Luizjany, ma też ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego krajów naszej części Europy. Pozwoli zmniejszyć zależność od gazu rosyjskiego, a więc uderza w cele Moskwy, zarazem wiążąc Ukrainę mocniej z Zachodem oraz wzmacniając status Polski jako kluczowego sojusznika USA w tej części Europy – już nie tylko pod względem militarnym, ale też energetycznym.
Putin w Mongolii. Nowy traktat, nowe projekty
Rosja zacieśnia współpracę z Mongolią. Koncerny rosyjskie wchodzą coraz mocniej na rynek sąsiada, szczególnie w infrastrukturze transportowej i w energetyce. Nowy traktat o przyjaźni i współpracy potwierdza zainteresowanie Kremla Mongolią oraz linię polityczną Ułan Bator starającego się szukać w Rosji przeciwwagi dla presji chińskiej. Obecny prezydent Mongolii usiłuje też wygrać jak najwięcej jako uczestnik coraz bliższej współpracy energetycznej Rosji i Chin.
Francuski reset
Paryż chce zastąpić Berlin w roli głównego politycznego partnera Moskwy w Europie. Pierwszy krok? Przejęcie inicjatywy w tzw. formacie normandzkim. Ułatwi to zmiana na stanowisku prezydenta Ukrainy. Bliższego Niemcom Petra Poroszenkę zastąpił Wołodymyr Zełenski, który już wyraźnie orientuje się na Francję. Co na to Kreml?
Wschodnia misja Boltona powinna niepokoić Rosję
Kilkudniowa podróż doradcy prezydenta USA ds. bezpieczeństwa narodowego Johna Boltona potwierdza wzrost aktywności administracji amerykańskiej w krajach naszej części Europy. Rosja, Chiny, energetyka – to trzy główne cele wyprawy wpływowego doradcy Donalda Trumpa, który odwiedził po kolei: Kijów, Kiszyniów, Mińsk i Warszawę. Największą wagę polityczną miało spotkanie z Alaksandrem Łukaszenką, z kolei zakończenie tej wyprawy w Warszawie potwierdza kluczową rolę Polski w planach amerykańskich wobec krajów leżących między Rosją a NATO. Tym bardziej, że wątek konieczności posiadania dobrych relacji z Warszawą przedstawiciele USA poruszali w rozmowach zarówno z Łukaszenką, jak i z Wołodymyrem Zełenskim.
Litwa chce kupić setki pojazdów opancerzonych. Jest zgoda Amerykanów
Litewskie ministerstwo obrony poinformowało, że administracja USA wyraziła zgodę na sprzedaż Litwie nowych amerykańskich pojazdów opancerzonych JLTV. Umowę w sprawie nabycia 200 pojazdów zamierza się podpisać jeszcze w tym roku, ale niewykluczone, że w przyszłości Litwini kupią więcej JLTV.
Miedwiediew w ogniu krytyki, ale Putin go nie zdymisjonuje
Rośnie odsetek Rosjan negatywnie oceniających działalność premiera Dmitrija Miedwiediewa. Potwierdzają to badania zarówno państwowych jak i niezależnych ośrodków socjologicznych.
Wielkie manewry w pobliżu Norwegii. Rosyjskie ostrzeżenie dla NATO
Tak dużych powietrzno-morskich ćwiczeń Rosji na północy Atlantyku, w pobliżu wybrzeży Norwegii nie było od lat. Zdaniem Norwegów, Rosjanie ćwiczyli blokowanie dostępu NATO do Morza Bałtyckiego, Morza Północnego i Morza Norweskiego. Jednocześnie Rosjanie realizowali inne wojskowe przedsięwzięcia w Arktyce.
Kij w mrowisko. Siłuanow rozgrywa nafciarzy?
Oczekiwania naftowo-gazowych gigantów w rodzaju Rosnieftu czy Gazpromu, że państwo będzie je traktować wyjątkowo, oczywiście w sferze podatków, budzi coraz więcej kontrowersji i sprzeciwu w samych władzach.
Rosnieft sankcji się nie boi. Ratuje eksport Wenezueli
Rosnieft stała się głównym traderem wenezuelskiej ropy naftowej, przewożąc surowiec do odbiorców w Chinach i Indiach – co przynajmniej częściowo rekompensuje utratę przez Caracas tradycyjnych pośredników obawiających się złamania sankcji amerykańskich. W sierpniu załadunek wenezuelskiej ropy wstrzymał czołowy kontrahent, China National Petroleum Corp. (CNPC).
Kto będzie rządził Rumunią?
Rozpad rządzącej koalicji od paru tygodni wydawał się kwestią czasu. Mimo to, nadal wielką niewiadomą jest przyszłość rządu. Czy PSD utrzyma władzę bez większości w parlamencie, uda im się pozyskać nowego sojusznika, a może dojdzie do przedterminowych wyborów? Na te pytania wciąż brak jednoznacznych odpowiedzi.
Rumuński gaz dla Ukrainy dzięki Mołdawii
Błękitne paliwo najpewniej popłynie na Ukrainę z południa już od 1 stycznia 2020. To efekt porozumienia lokalnych operatorów, który uderzy w interesy Kremla, a przede wszystkim przyczyni się do większej niezależności energetycznej Ukrainy.
Motor Sicz dla Chińczyków? Polityczne znaczenie biznesowej transakcji
Amerykańska administracja chce zablokować sprzedaż strategicznego ukraińskiego producenta silników lotniczych i rakietowych Chinom. Podczas wizyty w Kijowie John Bolton prawdopodobnie uprzedził Ukraińców przed konsekwencjami finalizacji takiej transakcji. Sygnał ostrzegawczy wysłał już Biały Dom, opóźniając przekazanie Ukrainie wartej 250 mln dolarów pomocy wojskowej.
Ożywienie formatu normandzkiego. Trudny wybór Zełenskiego
Prezydent Francji Emmanuel Macron zapowiedział 26 sierpnia na konferencji kończącej szczyt G-7 w Biarritz, że we wrześniu odbędzie się poświęcone konfliktowi na Ukrainie spotkanie prezydentów Rosji, Ukrainy, Niemiec i Francji.
Bolton w Kijowie ostrzega. Chodzi nie tylko o Rosję
Dwudniowa wizyta Johna Boltona w Kijowie poświęcona była zarówno relacjom dwustronnym USA i Ukrainy, jak też problemowi Donbasu oraz kwestiom wewnętrznej polityki ukraińskiej. Doradca ds. bezpieczeństwa narodowego prezydenta USA uzgadniał zapewne agendę spotkania Donalda Trumpa z Wołodymyrem Zełenskim przy okazji ich udziału w uroczystościach rocznicy wybuchu II wojny światowej w Polsce.
Erdogan w rosyjskiej pułapce
Od kilku miesięcy Rosjanie lekceważą zawarty wcześniej z Turcją układ rozejmowy dotyczący rebelianckiej enklawy w Syrii i wspierają wojska Asada. Doszło już nawet do przypadków zajmowania tureckich posterunków obserwacyjnych w Idlib, a także nalotów (niewykluczone, że także rosyjskich) na okolice pozycji sił tureckich. Koalicja syryjsko-rosyjsko-irańska konsekwentnie niszczy ostatni bastion rebelii, wspierany przez Turcję, zaś Ankara jest bezradna.
Fundacja Warsaw Institute
