Russia Monitor Monthly 1/23
Content
Polsko-czeska współpraca kulturalna. Co nas łączy, a co dzieli?
30 czerwca dwóch ekspertów zajmujących się zawodowo kulturą i relacjami kulturowymi – Sylvie Vůjtková, dramaturg teatralny, manager i producent PR oraz Jan Hernik, redaktor naczelny Warsaw Institute – omówili czesko-polską współpracę kulturalną. Skupiali się przede wszystkim na tym, co nas łączy, a co dzieli. Sylvie Vůjtková przedstawia główne wnioski z dyskusji w tym artykule.
Demokraci potrzebują młodej krwi? Newsom przyjeżdża do Białego Domu
W czasie gdy prezydent Stanów Zjednoczonych wyruszył na Bliski Wschód, do Białego Domu zawitał gubernator Kalifornii. Niepozorna wizyta pod nieobecność aktualnie urzędującego Joe Bidena może zwiastować rosnące aspiracje Gavina Newsoma. Chociaż zarówno prezydent Biden, jak i wiceprezydent Harris powiedzieli, że za dwa lata nadal będą startować, faktem pozostaje, że Newsom może wejść do wyścigu o nominację Partii Demokratycznej w 2024.
Dwa fronty na Ukrainie. Który ważniejszy?
Wojna Rosji z Ukrainą weszła w fazę rywalizacji, która ze strony zmusi wroga do przyjęcia miejsca i warunków kolejnej dużej zbrojnej konfrontacji. Rosjanie próbują nadal atakować w Donbasie, Ukraińcy grożą kontrofensywą w obwodzie chersońskim, co ma skłonić przeciwnika do rezygnacji z dużych zaborczych planów w Donbasie, bo oddziały potrzebne są bardziej do obrony frontu południowego.
Rosnieft rusza z Wostok Oil
Największy rosyjski koncern naftowy ogłosił rozpoczęcie budowy terminalu naftowego w porcie Buchta Siewier. To ważny element projektu Wostok Oil, inwestycji Rosnieftu, która ma też ożywić Północny Szlak Morski. Uruchomienie realizacji projektu ma też demonstrować odporność rosyjskiego sektora naftowego na sankcje zachodnie.
Filipiny nie kupią rosyjskich helikopterów. Sankcje działają
Wojna z Ukrainą z pewnością nie pomoże rosyjskiemu przemysłowi zbrojeniowemu w próbach sprzedaży produktów na rynki zagraniczne. Okazuje się, że nawet flagowe eksportowe typy uzbrojenia w starciu z Ukraińcami i dostarczanym im zachodnim uzbrojeniem, wypadają blado. Do tego dochodzi zagrożenie sankcjami, jakie USA zgodnie z przyjętym przez Kongres prawem, mogą nakładać na kraje chcące kupować rosyjską broń.
Reżim Putina zwiększa represje. Poszerzono definicję zdrady
Wprowadzone do kodeksu karnego zmiany dotyczące pojęć zdrady i szpiegostwa zwiększą atmosferę strachu w Rosji i rozszerzą podstawy do prześladowania przede wszystkim dziennikarzy i ekspertów.
Afrykańska podróż Ławrowa. Rosja udaje ofiarę
Egipt, Etiopia, Uganda i Republika Kongo – to przystanki podróży szefa MSZ Rosji po Afryce. Cel tego wyjazdu: obok kwestii dwustronnych chęć przekonania partnerów afrykańskich, że to nie Rosja odpowiada za narastający kryzys żywnościowy. Podróż Ławrowa ma też pokazać światu, że Rosja nie jest izolowana, że wciąż ma przyjaciół i że wciąż troszczy się o kraje afrykańskie.
Japonia widzi zagrożenie w sojuszu Rosji z Chinami
Ministerstwo obrony Japonii w dorocznym raporcie wyraziło zaniepokojenie agresywnymi działaniami Rosji i Chin na arenie międzynarodowej. W kontekście bezpieczeństwa Japonii mowa jest w raporcie o tym, że Rosja może „dalej wzmacniać i pogłębiać relacje z Chinami”. Tokio przyłączyło się do większości zachodnich sankcji nałożonych na Moskwę, lecz z powodów energetycznych, nie chce wycofywać się z projektu Sakhalin-2.
Francuzi i Norwegowie wycofują się, interwencja rosyjskiego rządu
TotalEnergies i Equinor rezygnują z zaangażowania w eksploatację naftowego złoża Charjaginskiego. Ich udziały, łącznie 50 proc., przejmuje decyzją rządu państwowa spółka Zarubieżnieft.
Moskwa znów gra kartą Naddniestrza
Po inwazji Rosji na Ukrainę Mołdawia stara się zachowywać neutralne stanowisko. Prozachodnia ekipa rządząca uznała, że nie należy narażać się Moskwie. To jednak nie powstrzyma Rosjan przed agresywnymi działaniami. Pierwszym ostrzeżeniem była seria prowokacji w separatystycznym Naddniestrzu, o które oskarżano Ukraińców, ale też rząd w Kiszyniowie. Teraz separatyści zgłaszają swój akces do Federacji Rosyjskiej, co jest już otwartym wyzwaniem dla Mołdawii. Wydaje się, że utrzymywanie neutralności, zamiast zdecydowanego poparcia Ukrainy i ogłoszenia zamiaru ubiegania się o wejście do NATO, to błąd. Tym bardziej, że notowania rządzącego obozu drastycznie spadają, a popularność zyskuje prorosyjska opozycja. Wytłumaczeniem asekuranckiej polityki Kiszyniowa może być uzależnienie do rosyjskiego gazu i militarna słabość Mołdawii.
Irańsko-rosyjski sojusz i Turcja dbająca o swoje interesy w regionie
W ramach Astana Process Summit miało miejsce spotkanie trzech państw dotyczące Syrii. Strona turecka, rosyjska oraz irańska odbyły rozmowy w formacie bilateralnym i trilateralnym i omówiły kluczowe dla siebie kwestie. Największymi zwycięzcami spotkań na poziomie głów państw okazali się Iran i Syria. Ze względu na podjęte kroki zakończenia wojny domowej w Syrii nie dano zgody na interwencję zbrojną Turcji na terytorium syryjskim. Iran wszedł w nowe relacje biznesowe z Rosją, które pozwolą na rozwój ich infrastruktury energetycznej. Pomiędzy oboma krajami zawiązane zostało nieoficjalne przymierze.
Indie wyprzedzą Chiny w zakupach rosyjskiej ropy?
Wydaje się, że złoty okres w sprzedaży rosyjskiej ropy na rynek chiński kończy się. Jednak Moskwa nie ma wielkich powodów do obaw, bo coraz większe zapotrzebowanie zgłasza inny azjatycki gigant, czyli Indie.
Węgry stawiają na Rosję. Chodzi nie tylko o gaz
Przychylna Moskwie i niechętna Kijowowi polityka Węgier wynika z dążenia Viktora Orbana do utrzymania władzy w kraju w czasie narastającego kryzysu. Stąd faktyczne obwinianie o wojnę i wynikające z niej problemy ekonomiczne Ukrainy i Zachodu. Orban prowadzi wojnę polityczno-światopoglądową z Brukselą, gra kartą mniejszości węgierskiej na ukraińskim Zakarpaciu, liczy na szczególne relacje z Rosją pozwalające uniknąć energetycznej katastrofy na Węgrzech. Taka polityka będzie jednak tylko pogłębiać izolację Budapesztu w zachodniej wspólnocie, zaś Orban w końcu straci takich sojuszników, jak Polska. Ryzykuje, że w pewnym momencie pozostaną mu tylko Rosja i garstka jej sojuszników, w rodzaju Serbii.
Batalia o Chersoń kluczowa dla przyszłości okupowanego Południa
Siły ukraińskie na terenach leżących po prawej stronie Dniepru spychają Rosjan na wschód, odbierając stopniowo kolejne miejscowości obwodu chersońskiego. Sam Chersoń jest kontrolowany przez Rosjan, ale ostatnie uderzenia artyleryjskie w infrastrukturę, w tym mosty, sprawiają, że położenie militarne sił rosyjskich po zachodniej stronie Dniepru ulega ciągłemu pogorszeniu. Kijów już wcześniej zapowiedział wielką ofensywę na Południu, ale nawet jeśli nie uda się w przypadku jej uruchomienia, zepchnąć Rosjan na Krym i na wschód, to dużym sukcesem Ukrainy będzie choćby wyzwolenie Chersonia. To będzie porażka Rosji zarówno w wymiarze militarnym, ale też jeszcze bardziej politycznym – mocno skomplikuje pomysł aneksji tej części Ukrainy.
Udomowienie produkcji chipów. Nacjonalizm krzemowy trwa
Branża półprzewodników znacznie się rozwinęła, biorąc pod uwagę rosnące zastosowanie inteligentnych chipów w elektronice. Układy półprzewodnikowe zasilają podstawową elektronikę, z której ludzie korzystają na co dzień, taką jak smartfony, laptopy i samochody. W standardowej cenie pojedynczy chip może kosztować nawet 10 centów. Jednak ten pojedynczy chip, jako najważniejszy element płytki drukowanej, może mieć wpływ na produkcję całej branży.
Rosja ma apetyt na część Ukrainy. Znaczące słowa Ławrowa
Spekulacje na temat aneksji przez Rosję nie tylko tzw. republik ludowych w Donbasie, ale też południowej części Ukrainy pojawiają się od kilku miesięcy. Nie brakowało informacji o przygotowaniach do zorganizowania tzw. referendów i o umacnianiu na okupowanych terenach rosyjskich rządów we wszystkich aspektach życia. Słowa szefa rosyjskiej dyplomacji o zmianie „geograficznych celów” Rosji na Ukrainie wskazują, że choćby teza o „referendach” w dniu 11 września jest całkiem prawdopodobna.
„Narodowe” bataliony na wojnę z Ukrainą
Kreml szuka opcji uzupełniania stanu osobowego wojsk walczących na Ukrainie bez potrzeby ogłaszania powszechnej mobilizacji. Zasadniczo Władimir Putin nie chce, żeby pojawił się obowiązek służby dla etnicznych Rosjan. Stąd kolejne pomysły rekrutacji żołnierzy na wojnę z Ukrainą.
Rosnieft i propaganda sukcesu Igora Sieczina
Rosyjski koncern Rosnieft twierdzi, że odkrył złoże zawierające 82 mln ton ropy na Morzu Peczorskim. Władze spółki zapewniają, że zwiększą produkcję w tym regionie, choć zachodni eksperci uważają, że ani Rosnieft, ani generalnie Rosja nie mają takich technologii i doświadczenia. Mimo to Igor Sieczin powtarza, że sankcje są nielegalne, a na embargu zachodnim na rosyjską ropę bardziej ucierpi Zachód niż Rosja.
Joe Biden mediatorem na Bliskim Wschodzie
W ciągu ostatniego tygodnia obecność Joe Bidena w obszarze Bliskiego Wschodu mogła wpłynąć na rozwój wypadków w konfliktach zbrojnych na obszarze Jemenu i Syrii. Kwestia wrażliwa dla muzułmanów, jaką jest dostęp Palestyńczyków Jerozolimy, została odsunięta na boczny tor przez administrację prezydenta USA, ze względu na poparcie amerykańskiego społeczeństwa dla izraelskiego systemu politycznego.
Putin zaostrza reżim. Surowsze prawo o „agentach zagranicznych”
Władimir Putin podpisał nową ustawę regulującą działalność „zagranicznych agentów”. Pozwala ona m.in. na przyznanie tego statusu osobom nieposiadającym zagranicznego finansowania, ale będącym „pod obcym wpływem”. To kolejny krok w polityce zaostrzania represji wobec obywateli w Rosji. Nowe prawo pozwala władzy wpisać na listę „zagranicznych agentów” dosłownie każdego, kogo zechce.
Fundacja Warsaw Institute
