RUSSIA MONITOR MONTHLY 07/2021
Content
Europejska autonomia strategiczna – mit czy nadchodząca rzeczywistość?
Komisja Europejska wielokrotnie podkreślała, że autonomia strategiczna UE powinna obejmować różne sektory, od gospodarki po bezpieczeństwo. Wraz z wyborem Joe Bidena na prezydenta Stanów Zjednoczonych, coraz więcej uwagi poświęca się bezpieczeństwu i obronie, które mają fundamentalne znaczenie dla europejskiej autonomii strategicznej.
Dwutorowa polityka Rosji wobec Talibów
Dziesiątego sierpnia Rosja zakończyła wspólne ćwiczenia wojskowe z Tadżykistanem i Uzbekistanem. Tymczasem talibowie przejęli kontrolę nad znaczną częścią północnego Afganistanu graniczącego z sojusznikami Moskwy w Azji Środkowej. Upadek Kabulu wydaje się być kwestią czasu, a Rosjanie negocjują z Talibanem.
Wzmożona aktywność Talibów w Afganistanie
Talibscy bojownicy przejęli kontrolę nad kluczowym dystryktem w zachodnim Afganistanie, który obejmuje ważne przejście graniczne z Iranem; w ostatnim czasie grupa ta ponosi znaczące zwycięstwa w kluczowych miejscach w kraju. W ostatnim tygodniu Talibowie opanowali obszary graniczące z pięcioma krajami – Iranem, Tadżykistanem, Turkmenistanem, Chinami i Pakistanem. Zagraniczne wojska kończą swoją 20-letnią interwencję, a sytuacja w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego kraju nieustannie się pogarsza.
Rosyjski baron naftowy płaci za biznes z Łukaszenką
Sankcje nałożone przez Unię Europejską i Wielką Brytanię na Białoruś i osoby robiące interesy z reżimem Alaksandra Łukaszenki zmusiły jednego z rosyjskich oligarchów do formalnego pozbycia się udziałów w spółkach naftowych. Michaił Guceriew oddał akcje w Russniefti i Neftisie swojemu bratu.
Rocznica nawiązania stosunków dyplomatycznych między Chinami a Turcją
Sąd w chińskim mieście Dandong skazał kanadyjskiego biznesmena Michaela Spavora na 11 lat więzienia w związku z oskarżeniami o szpiegostwo. Wyrok został określony przez premiera Kanady, Justina Trudeau jako „niesprawiedliwy” i „absolutnie nie do zaakceptowania.”
Nord Stream 2 zagrożeniem dla bezpieczeństwa w Europie
Nord Stream 2 jest zagrożeniem nie tylko dla bezpieczeństwa energetycznego, ale i bezpieczeństwa narodowego szeregu państw w Europie, oceniła 05 sierpnia 2021 r. Svitlana Zalishchuk – doradca ds. zagranicznych wicepremiera Ukrainy w wywiadzie dla think-tanku Warsaw Institute.
Europa Wschodnia, Huawei i 5G
Postęp technologiczny, który dokonał się w ostatniej dekadzie, zmienił rywalizację między USA i Chinami w spór o kontrolę nad globalną infrastrukturą internetową. W miarę nasilania się działań geopolitycznych, związanych z wprowadzaniem technologii 5G, rozwijająca się technologicznie Europa Wschodnia stała się centrum tego konfliktu. Chińsko-amerykańska walka o sieci 5G w regionie stawia kraje Europy Wschodniej w trudnej sytuacji, zarówno pod względem lojalności geopolitycznej, jak i rozwoju technologicznego oraz gospodarczego.
Nowe inicjatywy Pekinu elementem przeciwdziałania wpływom Indii
Chińska Republika Ludowa po raz kolejny dowodzi, że region Azji Południowo-Wschodniej jest dla rządu w Pekinie niezwykle istotny. W lipcu oficjalnie ruszyły dwa kolejne projekty dedykowane państwom regionu.
Spór o chiński uniwersytet w Budapeszcie miarą sympatii Węgrów do Państwa Środka?
Wśród państw Grupy Wyszehradzkiej to Węgry postrzegane są jako kraj związany stosunkowo zażyłymi stosunkami z Chińską Republiką Ludową. Ostanie protesty w stolicy kraju, Budapeszcie, związane z budową filii chińskiego Uniwersytetu Fudan zdają się jednak pokazywać, że społeczeństwo jest podzielone w kwestii polityki zagranicznej rządu Orbana.
Wojna handlowa Chiny-USA: geneza, przebieg i skutki
Pierwotna wersja niniejszego raportu ukazała się na początku kwietnia 2020 r. już po podpisaniu Phase One Deal oraz w początkowym okresie pandemii. Od momentu publikacji dynamika wydarzeń na świecie i w relacjach Chiny-USA znacząco przyspieszyła, czemu sprzyjały intensywna kampania prezydencka w Stanach Zjednoczonych oraz pogłębiający się kryzys ekonomiczny na świecie.
Sztuczna inteligencja na polu walki
Systemy decyzyjne wspomagane przez sztuczną inteligencję oraz jej wsparcie dla konwencjonalnych rozwiązań używanych przez wojsko przestaje powoli zaskakiwać. Natomiast zadziwia, a raczej zmusza do refleksji możliwość jej wykorzystania bez nadzoru człowieka. Kiedy w 1997 roku w Nowym Jorku komputer Deep Blue wygrał w szachy z Arcymistrzem Garrym Kasparovem, większość ekspertów przyjęła to wydarzenie jako znak, że sztuczna inteligencja dogania ludzką.
Moskwa gra Donbasem. Rosja jest stroną konfliktu
Eskalacja napięcia na linii rozgraniczenia w Donbasie, intensyfikacja ostrzałów i coraz więcej poszkodowanych po stronie ukraińskiej. Do tego informacje o koncentracji ciężkiej broni na terenach kontrolowanych przez podporządkowanych Moskwie separatystów. Jeśli Kreml zdecyduje się na nową ofensywę przeciwko Ukrainie jeszcze tego lata, Donbas niewątpliwie może odgrywać ważną rolę.
Sojusznik czy wasal? Armenia skazana na Rosję
Armenia stawiała na sojusz z Rosją i w Moskwie szukała protektora od rozpadu Związku Sowieckiego i zajęcia Górskiego Karabachu z sąsiednimi rejonami azerbejdżańskimi. Rosjanie od dekad są tak naprawdę jedynym sprzymierzeńcem Erywania. Ale nielojalnym, co pokazała jesienna wojna przegrana przez Armenię. Azerów wspierała wtedy aktywnie Turcja. Rosja armeńskiego sojusznika nie wsparła, a gdy był na krawędzi upadku, wkroczyła dyplomatycznie. Rozejm oznaczał wejście rosyjskich oddziałów na linię rozgraniczenia w Górskim Karabachu. Teraz Armenia, pod presją Azerbejdżanu i Turcji, skłonna jest na jeszcze większą obecność wojskową Rosji na swym terytorium. I o to chodziło Moskwie.
Trójkąt astański jeszcze żyje
W lipcu w stolicy Kazachstanu odbyła się szesnasta już runda rozmów Rosji, Turcji i Iranu na temat sytuacji w Syrii. Cała trójka deklaruje, że będzie kontynuować współpracę w walce z dżihadystycznym Państwem Islamskim (IS) i innymi „milicjami” w Syrii. Do spotkania doszło w okresie, gdy coraz częściej interesy Moskwy i Ankary różnią się na obszarze syryjskim.
Produkcja ropy: Rosja za USA
Rosja była drugim producentem ropy naftowej na świecie w pierwszych pięciu miesiącach 2021 roku, dając się wyprzedzić tylko Stanom Zjednoczonym – wynika z danych przedstawionych przez urząd statystyczny Rosstat.
Podwójna gra Rosji w Afganistanie
Moskwa angażuje się w ćwiczenia wojskowe w Azji Środkowej i zapewnia swych sojuszników sąsiadujących z Afganistanem o gotowości wsparcia militarnego w razie agresji islamistów z południa. Jednocześnie MSZ chwali terytorialne postępy talibów na północy Afganistanu i twierdzi, że to czynnik stabilizujący. Co nie przeszkadza w dobrych relacjach z rządem w Kabulu i sugerowaniu, że rosyjskie bazy w Azji Środkowej mogłoby być w jakiś sposób wykorzystane przez USA. Wszystkie te działania Moskwy służą jednemu: zapewnieniu sobie silnej pozycji w Afganistanie po zakończeniu wojny domowej.
Kolejne rosyjskie rakiety na Bałtyku
Eskalacja napięcia na linii rozgraniczenia w Donbasie, intensyfikacja ostrzałów i coraz więcej poszkodowanych po stronie ukraińskiej. Do tego informacje o koncentracji ciężkiej broni na terenach kontrolowanych przez podporządkowanych Moskwie separatystów. Jeśli Kreml zdecyduje się na nową ofensywę przeciwko Ukrainie jeszcze tego lata, Donbas niewątpliwie może odgrywać ważną rolę.
Rosyjska demonstracja siły w Azji Środkowej
Co najmniej dwa duże ćwiczenia wojskowe przy granicy z Afganistanem z udziałem rosyjskiej armii to sygnał ostrzegawczy dla talibów. Co prawda w rozmowach z Moskwą zapewniają oni, że nie naruszą granic środkowoazjatyckich sojuszników Rosji, ale Kreml woli dmuchać na zimne. Ważne jest też uspokojenie wspomnianych sojuszników – i to na terytoriach Tadżykistanu i Uzbekistanu odbędą się manewry.
Rosyjskie wybory w okupowanej części Ukrainy
Mieszkańcy okupowanej części ukraińskiego Donbasu posiadający paszporty rosyjskie będą mogli głosować we wrześniowych wyborach do Dumy. Zgodnie z uchwałą przyjętą 20 lipca przez rosyjską Centralną Komisję Wyborczą, takie osoby muszą się tylko zarejestrować i oddać głos przez Internet. To kolejny krok w stronę faktycznej inkorporacji Donbasu przez Rosję, ale też plan Kremla mający poprawić wynik proprezydenckiej partii rządzącej.
Ambiwalentna pozycja Unii Europejskiej względem Chińskiej Republiki Ludowej skrytykowana przez chińskie MSZ
Podczas spotkania z maltańskim ministrem spraw zagranicznych Evaristem Bartolo, które odbyło się 23 lipca w chińskim mieście Chengdu , chiński minister spraw zagranicznych Wang Yi wyraził swoje wątpliwości w sprawie wielorakiej polityki Unii Europejskiej względem Chińskiej Republiki Ludowej.
Fundacja Warsaw Institute
