MENA Monitor skupia się na regionie Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, analizując najważniejsze wydarzenia na obszarze od Maroka po Iran, ich konsekwencje dla państw ościennych oraz wpływ na sytuację na świecie.
Data: 11 sierpnia 2021 Autor: Michał Przygoda
Wzmożona aktywność Talibów w Afganistanie
Talibscy bojownicy przejęli kontrolę nad kluczowym dystryktem w zachodnim Afganistanie, który obejmuje ważne przejście graniczne z Iranem; w ostatnim czasie grupa ta ponosi znaczące zwycięstwa w kluczowych miejscach w kraju. Talibowie opanowali obszary graniczące z pięcioma krajami – Iranem, Tadżykistanem, Turkmenistanem, Chinami i Pakistanem. Zagraniczne wojska kończą swoją 20-letnią interwencję, a sytuacja w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego kraju nieustannie się pogarsza.
Rozwój sytuacji nastąpił po tym, jak prezydent Joe Biden powiedział, że amerykańska misja wojskowa w Afganistanie zakończy się 31 sierpnia. Zwycięstwa Talibów spowodowały, że niektóre kraje zamknęły swoje konsulaty w regionie, a Tadżykistan powołał rezerwistów, aby wzmocnić południową granicę w związku z rosnącym niebezpieczeństwem. Żołnierze na granicy w Islam Qala — głównym szlaku tranzytowym między Afgańczykami i Irańczykami — uciekli ze swoich pozycji, przedostając się do Iranu w poszukiwaniu schronienia — podały irańskie media. Przejście znajduje się około 120 km (75 mil) na zachód od miasta Herat, stolicy prowincji.
W kraju wraz z coraz mniejszym zaangażowaniem wojsk sojuszniczych swoją aktywność zwiększała organizacja terrorystyczna odpowiedzialna za interwencję Amerykanów oraz NATO. Niedawno Centralne Dowództwo USA wskazało, iż zaledwie 10% wojsk amerykańskich jeszcze nie wróciło z misji. Ostatnie oddziały zostaną jednak wycofane wraz z końcem sierpnia. Wojska rządowe utraciły kontrolę nad kilkoma dystryktami przy granicy z Tadżykistanem.
Od połowy kwietnia, kiedy to Joe Biden ogłosił zakończenie „wiecznej wojny”, talibscy bojownicy poczynili postępy w całym kraju. W czwartek prezydent USA powiedział, że nie ufa ich organizacji, ale wierzy w zdolność wojska do obrony rządu. Wezwał też legalną władzę do rozmów pokojowych.
Najbardziej znaczące „zdobycze” islamskich radykałów znajdują się na północy kraju, tradycyjnej twierdzy sprzymierzonych z USA watażków, którzy pomogli pokonać radykałów w 2001 roku. W prowincji Badachszan wiele dzielnic padło bez walki. Konsulaty Turcji i Rosji zostały podobno zamknięte w Mazar-e-Sharif, stolicy północnej prowincji Balkh i czwartym co do wielkości mieście Islamskiej Republiki Afganistanu.
Rebelianci kontrolują obecnie około jednej trzeciej ze wszystkich 421 dystryktów i centrów dystryktów w państwie. Ich zwycięstwa wywierają również presję na miasta prowincji i odbierają rządowi kontrolę nad kluczowymi szlakami komunikacyjnymi. Islam Qala trafiła na pierwsze strony gazet w lutym, gdy wybuchł tam ogromny pożar po eksplozji cysterny z paliwem. Co najmniej 20 osób zostało rannych, a setki ciężarówek ustawionych na przejściu granicznym, przewożących gaz ziemny i paliwo, zostały pochłonięte przez płomienie. Ugaszenie go zajęło strażakom z obu krajów trzy dni. Nie zasugerowano, że w eksplozję zamieszani są talibscy fundamentaliści.
Niezależni obserwatorzy sytuacji bezpieczeństwa w regionie uważają, że bojownicy kontrolują mniej niż 85% terytorium, ale w ostatnich tygodniach dokonali znacznych postępów w północno-wschodniej, północno-zachodniej i południowej części kraju. Grupa przejęła prawie cały Badachszan i Takhar, dwie prowincje na dalekim północnym wschodzie kraju, w tym obszary, których nie kontrolowała, gdy była u władzy w latach 1996-2001. Badachszan graniczy z Chinami i Tadżykistanem. Bojownicy poczynili również postępy na zachodzie kraju, zwłaszcza w Heracie i sąsiedniej prowincji Badghis. W lipcu setki bojowników wkroczyły do stolicy, choć rząd twierdzi, że miasto jest już pod jego kontrolą.
Dla Afgańczyków jest to niepokojący okres. Radykałowie, którzy są oskarżani o różne naruszenia praw człowieka i kultury, popierają takie kary jak publiczne egzekucje skazanych morderców, a także zakazują telewizji, muzyki i kina oraz nie zgadzają się na to, by dziewczynki powyżej 10 roku życia chodziły do szkoły. W 2001 r. siły amerykańskie odsunęły przedstawicieli fundamentalistycznego ugrupowania islamistycznego od władzy w Afganistanie. Grupa ta ukrywała Osamę Bin Ladena i innych członków Al-Kaidy powiązanych z atakami z 11 września, które spowodowały interwencję USA. W ostatnich latach, w szczególności w ostatnich miesiącach, akcje wytoczone przeciwko rządowi, kończą się stopniowym przejmowaniem kraju przez rebeliantów.
Wesprzyj nas
Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.
Wszystkie teksty (bez zdjęć) publikowane przez Fundacje Warsaw Institute mogą być rozpowszechniane pod warunkiem podania ich źródła.