Russia Monitor Monthly 05/2022
Content
Atomowa współpraca USA – Polska
Tuż przed wyborami prezydenckimi w USA w listopadzie 2020, jeszcze za kadencji prezydenta Trumpa, podpisana została strategiczna umowa o polsko-amerykańskiej współpracy w celu rozwoju Programu Polskiej Energetyki Jądrowej (PPEJ).
Spotkanie Yang i Sullivan
6 października członek Biura Politycznego Komunistycznej Partii Chin (KPCh) i dyrektor Biura Komisji Spraw Zagranicznych Yang Jiechi oraz doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Białego Domu Jake Sullivan spotkali się w Zurychu w Szwajcarii. Spotkanie powszechnie uznano za udane. Chińscy eksperci widzą polepszenie relacji, ale zdają sobie sprawę ze stałej, długoterminowej rywalizacji obu państw.
Niedobory energii uderzają w chiński przemysł i globalne łańcuchy dostaw
Chiny zmagają się w ostatnich tygodniach z poważnym niedoborem energii elektrycznej, który dotknął miliony gospodarstw domowych i przedsiębiorstw produkcyjnych. Problem jest szczególnie poważny w północno-wschodnich prowincjach Chińskiej Republiki Ludowej.
Pyrrusowe zwycięstwo Izraela
W ostatnich miesiącach doszło do protestów ludności muzułmańskiej, które momentalnie przybrały żywiołowy, nacechowany agresją i przemocą charakter. Arabowie starli się z siłami porządkowymi, doszło do pojedynczych przypadków przemocy wobec ludności żydowskiej. Z drugiej strony zorganizowano marsz żydowskich nacjonalistów w Jerozolimie, którzy zaatakowali kontrmanifestantów. Starcia z czasem przybrały masowy charakter, młodzież arabska starła się z policją, w wyniku czego rannych zostało kilkudziesięciu funkcjonariuszy oraz kilkaset młodych osób.
Putin grozi Ukrainie i szantażuje Unię Europejską
Mołdawia stanęła w obliczu kryzysu gazowego po tym, jak Rosja postawiła zaporowe warunki ws. dostaw gazu. Gazprom chce postawić pod ścianę także Rumunię. Jednocześnie Rosjanie prowadzą informacyjną ofensywę – od ambasadorów w różnych krajach po samego prezydenta Putina – która ma na celu zmuszenie borykającej się z kryzysem energetycznym UE do ustępstw wobec Gazpromu i szybkiego uruchomienia Nord Stream 2. Przy czym Moskwa już nawet nie ukrywa, że zaprzestanie tranzytu gazu przez Ukrainę to tylko kwestia czasu.
Eskalacja napięć na linii Taipei – Pekin w rocznicę Rewolucji 1911 roku
Relacje pomiędzy rządami Chińskiej Republiki Ludowej oraz Republiki Chińskiej na Tajwanie są jednym z punktów zapalnych sytuacji geopolitycznej w rejonie Azji i Pacyfiku od zakończenia chińskiej wojny domowej w roku 1949. Administracja obecnego przywódcy ChRL, Xi Jinpinga, podkreśla szczególną rolę wyspy w chińskiej polityce i strategii.
Nowy premier Japonii a Chiny
W przeprowadzonym 29 września głosowaniu na lidera rządzącej w Japonii Partii Liberalno-Demokratycznej zwyciężył Fumio Kishida. 4 października objął stanowisko premiera kraju. Chińskie media zauważają, że znany jest z umiarkowanej postawy, ale w trakcie kampanii wyborczej wysuwał antychińskie postulaty. Jednakże nie należy się spodziewać zmiany w polityce zagranicznej Pekinu na jeszcze bardziej konfrontacyjną.
Rosja zaprosiła talibów. „Format moskiewski” o Afganistanie
Władze rosyjskie próbują przełamać impas w relacjach z Talibanem i uzyskać wpływy w Kabulu. Stąd pomysł międzynarodowej konferencji w Moskwie, także z udziałem przedstawicieli nowych władz Afganistanu. Dotychczas talibowie nie spełnili nadziei Moskwy i nie poszerzyli składu rządu o inne grupy polityczne. Rosja, ale też Chiny, dążą do tego, aby Taliban przyjął bardziej umiarkowany kurs polityczny, co ułatwiłoby akceptację nowego rządu afgańskiego przez społeczność międzynarodową.
Patruszew oskarża, Riabkow grozi. Rosja zmusi USA do ustępstw?
Sekretarz Rady Bezpieczeństwa FR Nikołaj Patruszew zarzucił USA ingerowanie w ostatnie wybory do Dumy oraz podsycanie sporów między Rosją a Ukrainą i Gruzją. Z kolei wiceszef MSZ Siergiej Riabkow nie wykluczył dalszego zaostrzenia relacji Moskwy z USA. Wszystko to podczas pobytu w Rosji podsekretarz stanu USA ds. politycznych Victorii Nuland. To pierwsza amerykańska wizyta na tak wysokim politycznym poziomie od szczytu w Genewie, gdzie spotkali się prezydenci Rosji i USA.
Kaspijska ekspansja Łukoilu
Na przestrzeni kilku dniu okazało się, że największa rosyjska spółka naftowo-gazowa zwiększy znacznie swoją obecność w projektach kaspijskich Azerbejdżanu. Zarówno jeśli chodzi o eksploatację gazu, jak i ropy. Udziały Rosjanie kupują od BP i Petronasu, za zgodą oczywiście władz Azerbejdżanu.
Warsaw Institute
