China Monitor to program, który analizuje politykę gospodarczą i zagraniczną Chin oraz prognozuje konsekwencje decyzji Pekinu dla gospodarki światowej, UE, państw Europy Środkowo-Wschodniej i Polski.
Data: 15 października 2021 Autor: Łukasz Kobierski
Spotkanie Yang i Sullivan
6 października członek Biura Politycznego Komunistycznej Partii Chin (KPCh) i dyrektor Biura Komisji Spraw Zagranicznych Yang Jiechi oraz doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Białego Domu Jake Sullivan spotkali się w Zurychu w Szwajcarii. Spotkanie powszechnie uznano za udane. Chińscy eksperci widzą polepszenie relacji, ale zdają sobie sprawę ze stałej, długoterminowej rywalizacji obu państw.
Rzecznik chińskiego MSZ Zhao Lijian stwierdził, że spotkanie ,,było konstruktywne i sprzyjało pogłębianiu wzajemnego zrozumienia”. Zwrócił również uwagę na pozytywne słowa wobec Chin, wypowiedziane przez Joe Bidena podczas ostatniej rozmowy telefonicznej z Xi Jinpingiem. Docenił także, że strona amerykańska nie zamierza powstrzymywać wzrostu Chin i nie dąży do ,,nowej zimnej wojny”. Zhao Lijian dodał, że dyrektor Yang Jiechi przedstawił stanowisko Chin w sprawach związanych z Tajwanem, Hongkongiem, Sinciangiem, prawami człowieka i kwestiami morskimi. Obie strony przyjęły, że należy wzmocnić komunikację strategiczną i przywrócić relacje ,,na właściwą ścieżkę zdrowego i stabilnego rozwoju”[i].
Na stronie Białego Domu możemy przeczytać zdawkowy komunikat. Zgodnie z nim Sullivan podjął temat kwestii spornych szczególnie niepokojących USA – prawa człowieka, Sinciang, Hongkong, Tybet, Morze Południowochińskie i Tajwan. Omówiono też sfery, gdzie może dojść do amerykańsko-chińskiej współpracy. W tym przypadku nie wymieniono ich w przekazie Waszyngtonu[ii]. W notatce strony chińskiej znalazła się też informacja o wypowiedzi przedstawicielstwa USA na temat polityki „jednych Chin” oraz poglądu na zmiany klimatyczne i kwestie regionalne[iii].
Według doniesień medialnych atmosfera spotkania znacznie się poprawiła w porównaniu do poprzedniego na Alasce. Trwało ono aż 6 godzin. USA zaproponowało dyskusję twarzą w twarz obu przywódców, ale uzgodniono jedynie spotkanie online, które zaplanowane jest na bliżej nieokreślony termin jeszcze w tym roku[iv]. Także miejsce rozmów spotkało się z uznaniem ekspertów chińskich. Wybranie Szwajcarii, zamiast poprzedniego Anchorage na Alasce, ma według nich oznaczać odejście od przemawiania z ,,pozycji siły”[v]. Su Xiaohui, zastępca dyrektora Departamentu Studiów Amerykanistycznych w Chińskim Instytucie Studiów Międzynarodowych, uważa, że USA doszło w końcu do wniosku o braku wymiernych korzyści w naciskach na Pekin, bo nie pomagało to w osiągnięciu strategicznych rezultatów[vi].
Komentatorzy chińscy wskazują, że ofensywa USA przeciwko Chinom wykazała oznaki zmęczenia i Waszyngton musi złagodzić niektóre konflikty z Pekinem[vii]. Li Haidong, profesor w Instytucie Stosunków Międzynarodowych Chińskiego Uniwersytetu Spraw Zagranicznych, twierdzi, że stosunki Waszyngton-Pekin zostaną przekształcone z „konfrontacyjnej rywalizacji” w „konwersacyjną rywalizację” i „walki podczas rozmowy”[viii].
Hu Xijin, redaktor naczelny „Global Times”, stwierdza, że spotkanie było owocne, ale wciąż widać, że Stany Zjednoczone uważają Chiny za rywala. Przytacza tutaj słowa Yanga, który sprzeciwiał się używania słowa ,,konkurencja” (competition) w określaniu stosunków chińsko-amerykańskich. W komunikacie prasowym Białego Domu dwukrotnie zaś wspomniano o „konkurencji”[ix]. Mimo wszystko, jak twierdzą chińscy analitycy, nierealistyczne jest, aby stosunki USA-Chiny zmieniły się, gdyż istnieje w tej sprawie ponadpartyjny konsensus w Stanach[x].
Środowe spotkanie było pierwszym twarzą w twarz pomiędzy Yangiem i Sullivanem od czasu marcowej dyskusji na Alasce. Zebranie w Zurychu zakończyło się bardziej optymistycznym tonem niż w Anchorage. Odbyło się to również pół miesiąca po rozmowie telefonicznej między prezydentem Chin Xi Jinpingiem a prezydentem USA Joe Bidenem. Widać, że KPCh doceniło też niedawno zgodę USA na powrót córki założyciela Huawei Meng Wanzhou. Także przedstawicielka ds. handlu USA Katherine Tai ma niedługo podjąć dialog z Chinami o możliwym zawieszeniu części sankcji. Te małe pojednawcze kroki prowadzą ku polepszeniu komunikacji między oboma mocarstwami. Jednak rywalizacja będzie trwała i nie należy się spodziewać, że jedna ze stron odpuści sobie walkę o przywództwo na świecie.
[i] https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/xwfw_665399/s2510_665401/2511_665403/t1913254.shtml
[ii] https://www.whitehouse.gov/briefing-room/statements-releases/2021/10/06/readout-of-national-security-advisor-jake-sullivans-meeting-with-politburo-member-yang-jiechi/
[iii] https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/zxxx_662805/t1912910.shtml
[iv] https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3151468/china-welcomes-positive-statements-us-talks-hint-change-mood?module=lead_hero_story&pgtype=homepage
[v] https://www.chinadaily.com.cn/a/202110/08/WS615ff877a310cdd39bc6d9d2.html
[vi] https://global.chinadaily.com.cn/a/202110/08/WS615f7d76a310cdd39bc6d5f0_2.html
[vii] https://www.globaltimes.cn/page/202110/1235692.shtml
[viii] https://www.globaltimes.cn/page/202110/1235667.shtml
[ix] https://www.globaltimes.cn/page/202110/1235774.shtml
[x] https://www.globaltimes.cn/page/202110/1235726.shtml
Wesprzyj nas
Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.
All texts published by the Warsaw Institute Foundation may be disseminated on the condition that their origin is credited. Images may not be used without permission.
Powiązane wpisy
Fundacja Warsaw Institute
