Russia Monitor Monthly 4/23
Content
Wybory prezydenckie we Francji w 2022 roku
Głosowanie na prezydenta w Republice Francuskiej było kluczowe dla ładu światowego. Jest to mocarstwo posiadające m.in. najliczniejszą armię w Unii Europejskiej, największą wyłączoną strefę ekonomiczną na świecie, broń nuklearną oraz wojska na pięciu kontynentach. Choć Francja nie była dotychczas kojarzona z aktywną działalnością przeciwko imperialistycznej polityce Federacji Rosyjskiej bardzo często chwaląc współpracę na linii Paryż – Moskwa, to po inwazji na Ukrainę stała się filarem bezpieczeństwa dla państw Europy Środkowo-Wschodniej, w tym również Polski.
Afgańskie kobiety z dnia na dzień tracą swoje prawa
W Afganistanie od momentu w którym Talibowie przejęli władze nałożono na kobiety wiele ograniczeń przez Talibskie Ministerstwo. Na początku od kobiet pracujących w telewizji wymagano, aby zakrywały chustami swoje włosy, natomiast kilka dni temu nałożono bardziej restrykcyjne wymagania jakim jest zakrywanie całej twarzy.
Stany Zjednoczone zapowiadają ćwiczenia wojskowe na południowym Pacyfiku
Dowództwo armii amerykańskiej zdecydowanie odpowiada na narastające napięcia w regionie południowego Pacyfiku. Wojsko Stanów Zjednoczonych potwierdza, że jeszcze w tym roku planowane jest przeprowadzenie manewrów w bazie wojskowej RAAF w północnej części Australii Zachodniej.
Wpływ konfliktu izraelsko-palestyńskiego na bezpieczeństwo Bliskiego Wschodu
Region Bliskiego Wschodu uznawany jest współcześnie za jeden z najmniej stabilnych obszarów świata. Głównym elementem wpływającym na taki stan rzeczy jest kwestia konfliktu izraelsko-palestyńskiego. Konflikt ten do tej pory nie został rozwiązany, pomimo, że w latach 90. XX w. zapoczątkowano proces pokojowy. Wszelkie mediacje i próby negocjacji stają w martwym punkcie z uwagi na złożoność problemu i warunki jakie obie strony muszą spełnić, aby mógł zapanować trwały pokój. W dalszym ciągu podejmowane są wysiłki na rzecz stworzenia państwa palestyńskiego, jednakże kolejne konflikty pomiędzy Palestyną i Izraelem hamują proces pokojowy. Pomimo, że obydwie strony niejednokrotnie deklarowały chęć wznawiania rozmów pokojowych, to jednak kryteria jakie stawiają nawzajem przed sobą sprawiają, iż negocjacje wciąż kończą się fiaskiem.
Polityka energetyczna w Polsce i Czechach poddawana testom warunków skrajnych: Szanse na współpracę i wspólne inicjatywy
4 maja wybitny czeski ekspert Tomáš Petříček, starszy nierezydent PIIR i były minister spraw zagranicznych Czech, oraz Jakub Wiech, polski prawnik, dziennikarz i publicysta, dyskutowali o systemie energetycznym w Polsce i Czechach, perspektywach transformacji energetycznej w obu krajach oraz Zamknięcie Elektrowni Turów.
Turów to wypadek przy pracy. Polskę i Czechy więcej łączy niż dzieli
Spór o Turów podkopał relacje polsko-czeskie. Ale Warszawę i Pragę więcej łączy niż dzieli – takie wnioski płyną m. in. ze zorganizowanej przez Warsaw Institute debaty „Closing of Turów power plant. The Polish and Czech view”, w której miałem przyjemność wziąć udział.
Naddniestrze. Co tam się dzieje?
Rosyjska napaść na Ukrainę trwa już trzeci miesiąc. Obecnie głównym obszarem walk jest wschodnia część kraju. Ukraińscy dowódcy muszą jednak mieć także na uwadze zachodnią granicę. Wszystko przez tzw. Naddniestrze, czyli Naddniestrzańską Republikę Mołdawską. W nieuznawanym na arenie międzynarodowej separatystycznym quasi-państwie stacjonuje ok. 1,5 tysiąca rosyjskich żołnierzy, co siłą rzeczy może budzić niepokój. Wiele wskazuje, że nie należy przeceniać ich roli. Niewielka liczba wojsk i używany przez nie przestarzały sprzęt pozwalają co najwyżej na działania dywersyjne o ograniczonej skali. Warto jednak mieć świadomość, jaki jest ich potencjał.
Gazowe manewry na Bałkanach z Rosją w tle
Odcięcie przez Gazprom dostaw gazu do Bułgarii i bardzo realne powtórzenie tego scenariusza wobec Mołdawii zmuszają kraje całego regionu wschodnich Bałkanów do szukania alternatywnych rozwiązań. Jednym z nich ma być zwiększenie dostaw LNG poprzez budowane właśnie w Grecji terminale. Drugi będzie rozbudowa infrastruktury pozwalająca zwiększenie dostaw z Azerbejdżanu. Trzeci element to zapowiedzi rumuńskie wydobycia dużych ilości gazu z szelfu czarnomorskiego. Najszybciej zrealizowany może być punkt 2. Za półtora roku powinny dojść greckie terminale LNG. Zaś dopiero za cztery przemiana Rumunii z importera w eksportera gazu.
Kłopotliwy spadek po odchodzącym liderze Osetii Południowej
Przywódca separatystycznego regionu Gruzji – Osetii Południowej – wyznaczył na 17 lipca datę referendum w sprawie przyłączenia się samozwańczego państewka do Federacji Rosyjskiej. Problem w tym, że Anatolij Bibiłow właśnie przegrał wybory „prezydenckie”, a ich zwycięzca jest przeciwny aneksji Osetii Południowej przez Rosję. Referendum może być kłopotliwe także dla Moskwy – jeśli nie chce ona zaszkodzić stopniowemu zbliżaniu się rządzonej przez ugrupowanie oligarchy Bidziny Iwaniszwilego Gruzji do Rosji. Jeśli zaś Kreml szuka efektownego ruchu mającego zaspokoić ambicje Putina, to właśnie rozszerzenie granic na Kaukazie, kosztem Gruzji, wraz z potencjalną aneksją części ziem ukraińskich – mogą okazać się idealnym rozwiązaniem.
Kampania w Donbasie. Zacięte walki nad Dońcem
Kolejna modyfikacja planów rosyjskich w operacji donbaskiej. Skuteczna obrona i kontrataki ukraińskie spowodowały obniżenie poziomu oczekiwań Moskwy. Wiele wskazuje na to, że w najbliższych dniach Rosjanie będą próbowali zamknąć ukraińskie zgrupowanie w Siewierodoniecku i okolicach w mniejszym kotle, niż pierwotnie planowano.
Pokaz siły Putina w regionach. Nie chodzi tylko o wymianę gubernatorów
W obliczu niepowodzeń w wojnie z Ukrainą i coraz bardziej odczuwalnych sankcji nałożonych na Rosję, Kreml zabezpiecza się także na odcinku polityki regionalnej. Władimir Putin wymienia gubernatorów na swoich lojalistów, wrócił też temat likwidacji opcji wyborów bezpośrednich szefów regionów i odebrania mieszkańcom możliwości decydowania o tym, kto będzie stał na czele regionalnej administracji.
Negocjacje irańsko-saudyjskie
Pod koniec kwietnia br. obyła się już piąta runda rozmów między Arabią Saudyjską a Iranem. Dotychczasowe rozmowy koncentrowały się głównie na problemach dotyczących pielgrzymek do Mekki i prowadzili je urzędnicy niższych szczebli. W ostatnie rozmowy zaangażowane są MSZ obu krajów, co wskazuje na chęć obu stron do doprowadzenia „własnymi siłami” (bez udziału USA) do rozwiązania najtrudniejszych konfliktów w regionie zagrażających ich gospodarkom.
Arabia Saudyjska. Wzrost PKB o 9,6% w pierwszym kwartale br.
Według wstępnych szacunków rządu Arabii Saudyjskiej (największy na świecie eksporter ropy naftowej) jej gospodarka wzrosła w pierwszym kwartale 2022 r. o 9,6% i jeśli szacunki te się potwierdzą, to jak podaje Saudyjski Generalny Urząd Statystyczny (GASTAT), będzie to najwyższa stopa wzrostu od 2011 r.
Biden będzie uczestniczył w szczycie państw QUAD w Japonii
Szczyt państw zrzeszonych w sojuszu QUAD odbyć się ma 24 maja 2022 roku. QUAD to partnerstwo między Australią, Stanami Zjednoczonymi, Japonią i Indiami, którego nieoficjalnym celem jest odparcie chińskiej ekspansji na Indo-Pacyfiku. Planowane spotkanie liderów państw sojuszniczych jest ważnym punktem polityki zagranicznej administracji Joe Bidena w kontekście rosnących napięć na Indo-Pacyfiku.
Ukraińska ofensywa spod Charkowa pokrzyżowała plany Rosjanom
Rozpoczęta w pierwszych dniach maja ukraińska ofensywa w obwodzie charkowskim to pierwsza tak duża zaczepna operacja Kijowa w tej wojnie. Oczywiście wcześniej udało się odzyskać duże obszary na północy i północnym wschodzie Ukrainy, ale Rosjanie stamtąd się wycofywali. Udane natarcie ukraińskie na wschód od Charkowa i całkiem udane wcześniejsze lokalne kontrataki w obwodzie chersońskim pokazują, że coraz głośniej wyrażane przez Ukraińców zapowiedzi odbicia terytoriów na południu kraju wcale nie muszą być czczą przechwałką.
Rosja uderza w ukraińską energetykę. Ataki na rafinerie, rabunek gazu
Po raz pierwszy od początku inwazji na Ukrainę działania Rosjan poważnie szkodzą tranzytowi gazu do Europy. Kijów nie mógł tolerować sytuacji, w której część gazu jest – poza kontrolą ukraińską – przekierowywana do tzw. republik ludowych w Donbasie. Rosyjskie wojska intensyfikując też ataki na naftową infrastrukturę ukraińską. Cel jest jasny: ograniczenie ilości paliwa na rynku i przez to uderzenie w całą gospodarkę.
Stany Zjednoczone przestrzegają Wyspy Salomona przed współpracą z Chinami
Na Pacyfiku rosną napięcia po tym, jak Chiny rozpoczęły współpracę z leżącymi w bezpośrednim sąsiedztwie Australii Wyspami Salomona. Umowa, którą zawarła administracja Pekinu z przedstawicielami państwa wyspiarskiego zakłada m.in. możliwość wysłania przez Pekin sił w celu „pomocy w utrzymaniu porządku społecznego”. USA nie wykluczają działań wojskowych, jeśli Chińczycy zdecydują się na rozwinięcie swojej stałej bazy na terytorium Wysp Salomona.
Rozbiór Rosji, czyli marzenie Piłsudskiego
Skutkiem napaści Rosji na Ukrainę są sankcje gospodarcze nałożone przez świat zachodni. Sankcje mają na celu pogrążenie rosyjskiej gospodarki w kryzysie, a co za tym idzie przerwanie działań wojennych. Wydaje się jednak, że obecne obostrzenia to za mało i należałoby podjąć bardziej zdecydowane kroki. Bogatym państwom zachodniej Europy, jednak na rękę jest utrzymanie statusu quo z Rosją sprzed konfliktu, dlatego do ich podjęcia im nie po drodze.
Sankcje wobec rosyjskich firm technologicznych
Od rozpoczęcia wojny pomiędzy Rosją a Ukrainą kraje Unii Europejskiej oraz Stany Zjednoczone nakładają coraz szersze ograniczenia eksportowe wobec Rosji i Białorusi. Wszystko po to aby zwiększyć nacisk na Moskwę i Mińsk i zmusić kraje agresorów do zaprzestania eskalacji konfliktu.
Ukraina bez złudzeń ws. NATO. Propozycja dla Rosji
Oficjalnie Kijów wciąż trzyma się propozycji pokojowych złożonych Rosji pod koniec marca w Stambule. W skrócie: neutralna Ukraina bez obcych baz wojskowych, ale z gwarancjami bezpieczeństwa jak największej liczby państw, w tym samej Rosji. Ostatnie tygodnie i zmiany na froncie mogą jednak zachęcić Kijów do usztywnienia stanowiska.
Fundacja Warsaw Institute
