RUSSIA MONITOR MONTHLY 01/2021
Zawartość
„Opłata paliwowa”. Łukaszenka płaci Rosji za pomoc
Białoruś uzyskała od rządu Rosji formalne prawo do transportu swoich produktów ropopochodnych za granicę poprzez porty rosyjskie. Informacja o tym pojawiła się w opublikowanym właśnie rozporządzeniu rządu Michaiła Miszustina. Eksport białoruski przez rosyjskie porty to jeden z warunków, jakie Moskwa postawiła Łukaszence, zgadzając się mu pomóc w czasie sierpniowego kryzysu władzy na Białorusi.
New START przedłużony. Pierwsza rozmowa Biden-Putin
Najważniejsza informacja po pierwszej rozmowie telefonicznej nowego prezydenta USA z przywódcą Rosji: traktat rozbrojeniowy New START będzie przedłużony na kolejne pięć lat. Nie oznacza to jednak przełomu w relacjach USA-Rosja. Świadczą o tym dwa inne ważne tematy rozmowy Bidena z Putinem: agresja Rosji przeciwko Ukrainie oraz represje reżimu rosyjskiego wobec Aleksieja Nawalnego.
Rośnie produkcja LNG w Rosji
Produkcja skroplonego gazu ziemnego w Rosji w 2020 roku zwiększyła się o 3,5 proc. w porównaniu z 2019 r. Z danych federalnej agencji statystycznej Rosstat, łączna wielkość wyprodukowanego LNG wyniosła 30,5 mln ton.
Projekt Wostok Oil. Rosnieft zaczyna na złożu Wankor
Igor Sieczin przedstawił Władimirowi Putinowi ambitny, wielki plan energetycznego zagospodarowania Dalekiej Północy i wygląda na to, że ucieka mu czas. Już za trzy lata z realizowanego przez koncern Rosnieft projektu Wostok Oil w świat ma być wysłane 30 mln ton ropy. Tymczasem prace nad rozwojem projektu ruszają z dużymi problemami.
Armia Mjanmy kupi od Rosji systemy rakietowe
Kolejny kontrakt na dostawy rosyjskiej broni dla Mjanmy. Umowę, która przewiduje między innymi sprzedaż rakietowych systemów przeciwlotniczych Pancyr-S1, podpisano podczas wizyty kierownictwa resortu obrony Rosji – z ministrem Siergiejem Szojgu na czele – w Mjanmie. To kolejny przejaw coraz bliższej współpracy wojskowo-technicznej obu państw.
Budżet Rosji 2020: tragedia z petrodolarami
Rosyjskie ministerstwo finansów opublikowało ostateczne dane o realizacji budżetu federalnego w 2020 roku. To, co rzuca się najbardziej w oczy, to bezprecedensowe załamanie wpływów z kluczowego źródła dochodów państwa – czyli tzw. renty surowcowej. Jak wynika z danych, w 2020 roku wielkość dochodów z węglowodorów zmniejszyła się rok do roku aż o 34%, do 5,235 bln rubli (67 mld dolarów).
Nord Stream 2: sankcje last minute
Jeszcze 15 stycznia wydawało się, że dokończenie budowy Nord Stream 2 jest realne. Niemiecka agencja federalna wydała zgodę na natychmiastowe dokończenie prac, zaś Heiko Maas sugerował, że może uda się w tej kwestii dogadać z nową administracją USA. Tyle, że ta odchodząca w ostatnim dniu zadała kolejny cios projektowi.
Rosja a administracja Bidena. Lodowaty początek
Sprawa Nawalnego odciska swe piętno na rozpoczęciu nowej fazy w relacjach USA z Rosją, z prezydentem Joe Bidenem w Białym Domu. Druga poważna kwestia sporna, to Nord Stream 2 – choć tu jest jeszcze ważna kwestia relacji amerykańsko-niemieckich i nie wiadomo jeszcze, czy Biden utrzyma twarde stanowisko wobec gazociągu.
Demonstracje w obronie Nawalnego. Wnioski
Skala ulicznych protestów przeciwko aresztowaniu Aleksieja Nawalnego zaskoczyła. I to właściwe jedyna niespodzianka, jeśli mowa o wydarzeniach z soboty 23 stycznia. Nie była zaskoczeniem bardzo ostra reakcja władz, ani kremlowska narracja na temat tych protestów, w tym rytualne już oskarżanie USA o mieszanie się w wewnętrzne sprawy Rosji.
Rosyjscy siłowicy ostrzegają przed „kolorową rewolucją”
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Rosji twierdzi, że nie da się wykluczyć prób destabilizacji sytuacji w kraju w sposób już wypróbowany na Białorusi i Kirgistanie. Na pierwszy rzut oka ma to związek z aresztowaniem Aleksieja Nawalnego i jego apelem do ulicznych demonstracji.
Pałac Putina, czyli zemsta Nawalnego
Kreml bagatelizuje materiał fundacji Nawalnego na temat luksusowej rezydencji należącej rzekomo do prezydenta Rosji. Jednak niezwykle nerwowa, jak na niego, reakcja rzecznika Putina Dmitrija Pieskowa wskazuje, że więzień polityczny nr 1 trafił w czuły punkt.
Zły rok dla rosyjskiego eksportu ropy
Wojna cenowa z wiosny 2020 roku, a przede wszystkim globalne spowolnienie gospodarcze wywołane pandemią koronawirusa spowodowały, że naftowy sektor Rosji nie może zaliczyć minionego roku do udanych. Jak wynika z danych Federalnej Służby Celnej (FTS), w okresie styczeń-listopad 2020 roku dochody państwa z tytułu eksportu ropy spadły aż o 40,9 proc. rok do roku.
Dlaczego Nawalny wrócił do Rosji
Zgodnie z zapowiedzią, Aleksiej Nawalny wrócił z Niemiec do Rosji. Tak jak przewidywano, został zatrzymany przez władze. Jest wielce prawdopodobne, że wyląduje na dłużej w kolonii karnej. Ale to nie koniec, a raczej początek drogi Nawalnego na sam szczyt.
Front Obrony Nord Stream 2 przechodzi do ataku
Działania mają miejsce zarówno w obszarze biznesowej realizacji projektu, ale z jednocześnie polityczną osłoną stanowiska Niemiec i Rosji. Za element takiej można uznać wywiad z byłym kanclerzem Gerhardem Schröderem, który broni reżimu Putina, za to autorytaryzm zarzuca Polsce, czyli jednemu z najbardziej niebezpiecznych przeciwników Nord Stream 2.
Rosyjscy żołnierze w afrykańskiej pułapce
W Republice Środkowoafrykańskiej toczy się zacięta wojna domowa. Sprzymierzony z Rosjanami prezydent wygrał niedawno kolejne wybory, ale jego główny rywal nie mógł w nich startować. Zmobilizował więc szeroką koalicję rebelianckich ugrupowań. Rząd w Bangi, choć wspierany przez siły ONZ i kilkuset żołnierzy przysłanych przez Rosję, nie radzi sobie z wrogiem.
Open Skies, czyli rosyjskie przesłanie dla Bidena
Rosja ogłosiła rozpoczęcie procedury wyjścia z międzynarodowego porozumienia Open Skies. To reakcja na podobną decyzję USA z listopada 2020 r. Moment ogłoszenia decyzji może mieć natomiast związek z próbami nacisku na nową amerykańską administrację.
Kolejne przywileje i kompetencje dla FSB
Kompromitacja w związku ze sprawą Aleksieja Nawalnego nie zaszkodziła Federalnej Służbie Bezpieczeństwa. Przeciwnie. Kreml wie, że słabsza FSB to słabsza władza Putina. Wszak FSB to filar jego rządów. Zamiast kadrowych rozliczeń za wpadkę z Nawalnym, Łubianka się wzmacnia i chce mieć jeszcze większe kompetencje.
Rosja przegrała na szczycie OPEC+
Grupa producentów ropy naftowej OPEC+ uzgodniła po dwóch dniach rozmów, że utrzyma w lutym i marcu limit wydobycia surowca. Część członków kartelu zmniejszy produkcję, zaś Rosja i Kazachstan – nieznacznie zwiększą. Ale ropy na rynek i tak wpłynie dużo mniej, bo Arabia Saudyjska dobrowolnie ograniczy wydobycie. Moskwie nie udało się więc przekonać partnerów do zwiększenia produkcji przez kartel.
Dżihadyści atakują rosyjskie siły w Syrii
W ostatnich dniach doszło do kilku ataków na rosyjskich żołnierzy stacjonujących w Syrii. Niepokojące dla Moskwy powinno być to, że po raz pierwszy do ataku doszło także w północno-wschodniej części kraju, a więc z dala od będącej głównym punktem zapalnym prowincji Idlib.
Nowy okręg wojskowy. Priorytet w 2021: ćwiczenia Zapad
Z dniem 1 stycznia 2021 roku zmieniła się struktura terytorialna Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej. Zgodnie z dekretem Putina „O Flocie Północnej” podpisanym 21 grudnia 2020 powstał piąty okręg wojskowy w Rosji. Obejmuje on obszar wcześniej wchodzący w skład Zachodniego Okręgu Wojskowego.
Fundacja Warsaw Institute
