Russia Monitor Monthly 12/22
Zawartość
Czechy – zanik instynktu samozachowawczego czy adaptacja do spodziewanego zwycięstwa Rosji?
Aktywność czeskich elit była często stawiana Polakom za przykład skutecznej polityki realnej. Panuje w Polsce przekonanie, że ten mały naród w zderzeniu z potęgami rezygnował z otwartej walki i skupiał się na rozwoju kultury i potencjału gospodarczego. Nie zawsze tak jednak było, a „realizm” Czechów tylko częściowo odpowiada prawdzie. W XVII w. taka strategia nie była oczywista. Dopiero przegrana Czechów z wojskami Habsburgów 8 listopada 1620 r. na Białej Górze zmieniła na setki lat strategie przetrwania.
Rosyjskie ataki na ukraińską infrastrukturę energetyczną przybierają na sile
Zgodnie z informacjami przekazanymi przez ukraiński rząd, jedynie w ciągu ostatnich tygodni odnotowano 60 rosyjskich ataków na infrastrukturę energetyczną należącą do Ukrainy.
Rosja wycofuje się z traktatu o limicie zbrojeń. NATO reaguje
Rosja oficjalnie wycofuje się z Traktatu o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie (CFE), którego celem było nałożenie limitów na wykorzystywaną broń konwencjonalną. Reakcja NATO nastąpiła tego samego dnia. Państwa członkowskie Paktu Północnoatlantyckiego, będące sygnatariuszami CFE, zamroziły swój udział w traktacie. NATO wskazuje, że była to decyzja konieczna w sytuacji, gdy Rosja nie przestrzega zapisów traktatowych. Zdaniem USA, nowa rzeczywistość wpłynie pozytywnie na zdolności odstraszania i obrony stosowane przez NATO.
Generał Wałerij Załużny dla „The Economist” podsumowuje dotychczasowy stan wojny w Ukrainie
Październikowa intensyfikacja konfliktu palestyńsko-izraelskiego wpisuję się w serię kryzysów charakterystyczną dla trwających lat dwudziestych XXI wieku. Równocześnie występuje zjawisko typowe dla społeczeństw demokratycznych wykazujących cechę kumulacji uwagi w kierunku jednego absorbującego wydarzenia międzynarodowego w danym czasie. Dlatego też przeciągająca się wojna na Ukrainie staje się tematem pobocznym wobec strumienia informacji zalewających opinię publiczną ze skonfliktowanego bliskiego wschodu.
Ukraina coraz bliżej zakazu działalności Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego
W czwartek 19 października Parlament Ukraiński stosunkiem głosów 267-15 wstępnie zatwierdził ustawę zakazującą pośrednio działalności powiązanego z Rosją Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego. Jest to kolejny etap procesu legislacyjnego, którego zwieńczenie znaleźć ma się na biurku prezydenta Wołodymyra Zełenskiego. Krok ten jest przedłużeniem toczącego się konfliktu na linii Moskwa-Kijów, który w kwestii wyznaniowej rozgrywa się o rządy dusz.
Ukraina nie przedłuży tranzytu gazu z Rosji
Szef Naftohazu Aleksiej Czernyszow oświadczył, że Ukraina nie przedłuży umowy o tranzycie rosyjskiego gazu do Europy, która wygasa z końcem 2024 roku. Wyjaśnił, że jak umowa się skończy, tranzyt gazu zostanie zatrzymany. Podkreślił, że Ukraina nie rozwiązuje teraz kontraktu tylko ze względu na swoich europejskich partnerów, gdyż nie może dziś pozbawiać niektórych krajów Unii Europejskiej możliwości otrzymania tego paliwa i przygotowania się do zimy. Strona rosyjska podkreśla, że jeśli Ukraina nie przedłuży umowy o tranzycie gazu po 2024 r., spowoduje to ogromne szkody dla UE i Kijowa. Jednocześnie Rosjanie podkreślają, że jeśli Ukraina zerwie umowę o tranzycie gazu z Rosją , spowoduje to wzrost cen na europejskim i światowym rynku gazu.
Atak Hamasu na Izrael: przełomowy moment w polityce USA wobec Bliskiego Wschodu
W sobotę 7 października br. nad ranem palestyński Hamas zaatakował Izrael, jednego z sojuszników Stanów Zjednoczonych, przy użyciu rakiet i przedzierając się do kraju lądem, od strony morza i powietrza. Atak Hamasu na Izrael to kolejny rozdział trwającego od dekad konfliktu izraelsko-palestyńskiego, który zwiększa szanse na destabilizację w najbliższym otoczeniu Izraela.
Wintershall Dea pracuje nad wyjściem z Rosji
Wintershall Dea prowadzi negocjacje z Gazpromem w sprawie wyjścia ze wspólnych przedsięwzięć w Rosji. – Nie da się przewidzieć, kiedy możliwe będzie wyjście z rosyjskich aktywów – poinformował prezes niemieckiej spółki Mario Meren. Firma planuje do połowy 2024 r. zakończyć prawne oddzielenie swojej działalności międzynarodowej od spółek joint venture z Rosjanami.
Antyizraelskie zamieszki w Dagestanie. Putin zwołał naradę
Wieczorem 29 października tłum wdarł się na lotnisko w Machaczkale i próbował dokonać pogromu Żydów i Izraelczyków, przylatujących do stolicy Dagestanu. Interweniowała policja, a Władimir Putin zwołał naradę w sprawie wydarzeń na Północnym Kaukazie. Do antysemickich incydentów doszło bowiem nie tylko w Machaczkale.
Paraliż w Izbie Reprezentantów a pomoc dla Ukrainy
Prezydent Stanów Zjednoczonych przybył do Izraela aby wesprzeć ich walkę z Hamasem i zaoferować pomoc Palestyńczykom cierpiącym podczas izraelskiego oblężenia. Ośmiogodzinna wizyta Bidena miała miejsce dzień po zamachu bombowym na szpital w mieście Gaza, w którym zginęły setki Palestyńczyków. Przesłaniem wizyty prezydenta Bidena jest’’ nie jesteście sami a Stany Zjednoczone będą z Izraelem na zawsze”.
Kryzys migracyjny w USA zdominował amerykańską scenę polityczną
Kryzys migracyjny w USA od miesięcy stanowi jeden z ważniejszych tematów na tamtejszej scenie politycznej. Z problemem relokacji migrantów zmagają się głównie Nowy Jork, Chicago oraz Los Angeles, które jako tzw. sanctuary cities najczęściej udzielają schronienia przybyszom z innych krajów. W obliczu przyszłorocznych wyborów prezydenckich i zaniepokojenia opinii publicznej nieuregulowaną migracją Demokraci powoli rewidują swoje poglądy w tej kwestii.
Szczyt G20 w Delhi: USA zacieśnia partnerstwo z rynkami wschodzącymi z wyjątkiem Chin
Na początku września w stolicy Indii odbył się szczyt G20. Udział wzięli w nim m.in. prezydent USA Joe Biden, kanclerz Niemiec Olaf Scholz, prezydent Francji Emmanuel Macron, saudyjski następca tronu książę Muhammad ibn Salman oraz premier Japonii Fumio Kishida. Na spotkaniu nieobecny był przywódca Chińskiej Republiki Ludowej Xi Jinping.
Pucz w Gruzji? Antyukraińska prowokacja prorosyjskich władz
Prorosyjski rząd w Tbilisi od początku inwazji Rosji na Ukrainę wyraźnie stanął po stronie Moskwy. Blokował pomoc ochotników gruzińskich dla Kijowa, atakował Ukrainę za jej solidarność z uwięzionym byłym prezydentem Micheilem Saakaszwilim. Jednocześnie zwiększał wymianę gospodarczą z Rosją i otwierał coraz szerzej swe granice dla Rosjan. Atakując prozachodnią prezydent Salome Zurabiszwili, nawet dążąc do jej impeachmentu. Wymyślona historia rzekomego spisku ukraińskich służb mającego obalić rząd Gruzji wpisuje się w taką narrację.
Zełenski spotkał się z generałem Burhanem. Ukraińcy w Sudanie?
Wróg mojego wroga jest moim przyjacielem? Nieplanowane wcześniej spotkanie odbyło się na lotnisku w Irlandii, gdzie lądował wracający zza oceanu Wołodymyr Zełenski. Rozmowa dotyczyła spraw eksportu zboża, ale niewykluczone, że także współpracy w zakresie bezpieczeństwa. Ostatnio pojawiły się doniesienia o rzekomym wsparciu ukraińskich sił specjalnych dla szefa sudańskiej junty wojskowej generała Abdela Fattaha al-Burhana walczącego z formacją RSF, wspieraną przez Rosjan.
Gazowy konflikt Rosji z Mołdawią
Minister energetyki Mołdawii powiedział, że rząd zaproponuje, aby Moldovagaz, spółka zależna Gazpromu, zapłaciła rosyjskiemu gigantowi gazowemu 8,6 miliona dolarów w celu uregulowania długu. Według Gazpromu dług wynosi ponad 700 milionów dolarów. Prezydent Mołdawii Maia Sandu powiedziała, że niezależny audyt obalił twierdzenie rosyjskiego koncernu, że mołdawski rząd jest mu winien setki milionów dolarów.
Obserwatorzy Kremla – Raport wrzesień 2023
We wrześniu 2023 roku rosyjskie kanały propagandowe prowadziły wzmożone działania dezinformacyjne w związku z wojną w Ukrainie.
Dezinformacja jako oręż wojny hybrydowej na granicy z Białorusią
Wywołany przez białoruskie władze kryzys na granicy z Unią Europejską i NATO to bodaj jedno z najpoważniejszych wyzwań, jakim czoła stawiają państwa Europy Środkowej w tym stuleciu. Chociaż o kryzysie mówi się nieporównywalnie mniej niż o wojnie toczącej się od ubiegłego roku w Ukrainie, wciąż zagraża on bezpieczeństwu krajów ościennych i całej wspólnoty europejskiej.
Ukraiński marsz na Tokmak, nieudane kontrataki Rosjan pod Bachmutem
W drugiej połowie września siły ukraińskie kontynuowały działania ofensywne na kierunku melitopolskim, jednocześnie skutecznie odrzucając kontrataki rosyjskie pod Bachmutem. Na najdalej położonym na północ odcinku frontu kolejne tygodnie mijają bez sukcesów próbujących atakować na Kupjańsk Rosjan. Zbliża się jednak jesień i zima. Ukraina stara się uzyskać jakiś większy sukces. Priorytetem jest zdobycie Tokmaku na zaporoskim kierunku.
Strategia OPEC+ działa, Rosja ma pieniądze na wojnę
Pod koniec trzeciego kwartału 2023 roku ceny ropy na świecie wzrosły o prawie 30 procent. Zyskuje na tym przede wszystkim Rosja, a pomaga jej w tym Arabia Saudyjska, ograniczając swoje wydobycie dużo bardziej od kluczowego sojusznika z OPEC+. Możliwe, że sukces dotychczasowej strategii redukcji wydobycia i zmniejszania ilości surowca na rynku skłoni OPEC+ do nałożenia dalszych ograniczeń. Pytanie, jak długo Rijad będzie prowadził taką politykę, kosztującą go stopniową utratę rynków azjatyckich na rzecz tańszej rosyjskiej ropy.
Rosja ma problem z wagnerowcami w Afryce
Przejęcie czy też zastąpienie wagnerowców, działających od lat w kilku afrykańskich krajach, innymi rosyjskimi najemnikami nie jest łatwe. Lokalne junty ufają ludziom Prigożyna, nie chcą rewolucyjnych zmian w momencie, gdy walczą o przetrwanie. Sugestie Moskwy niespecjalnie działają na afrykańskich partnerów, przede wszystkim w Libii, Sudanie, Mali i Republice Środkowoafrykańskiej. Może zdecyduje zmiana sytuacja w Syrii – gdzie wagnerowcy właśnie tracą kluczowy punkt komunikacji między Rosją a Afryką.
Fundacja Warsaw Institute
