OPINIE
Data: [23.05.2024 r.] Autor: Benjamin Bardos
Reakcja państw Trójmorza na wojnę w Ukrainie
Chociaż Rosja zdobyła przewagę taktyczną w Ukrainie, wojska ukraińskie wciąż działają według spójnej strategii. Jak na wydarzenia na linii frontu zareagowały państwa Trójmorza położone w pobliżu granicy z Ukrainą lub Rosją?
Zdjęcie: Military Blance Blog
W 2024 roku walki nasiliły się w szczególności w rejonie Doniecka. Możliwe, że Rosja planuje kolejną ofensywę, tym razem, by zająć północ Ukrainy w rejonie kluczowych miast takich jak Sumy i Charków i niejako w odpowiedzi na ukraińskie ataki na rosyjskie instalacje naftowe i rafinerie.[i][ii]
Rosjanie odnieśli ostatnio pewne sukcesy: na początku 2024 r. zajęli ważną ze strategicznego punktu widzenia miejscowość Awdijiwka. Teraz starają się dotrzeć do granicy administracyjnej Doniecka. Rosjanom udało się także przejąć miejscowość Oczeretyne na wschodzie Ukrainy,[iii] co stanowi nie lada problem dla ukraińskiej obrony i wspierającego ją zaplecza.
Chociaż rosyjskie zdobycze w Ukrainie można określić mianem „pyrrusowego zwycięstwa”, warto zauważyć, że rosyjskie wojsko wyciąga wnioski i dostosowuje się do bieżącej sytuacji na froncie. Armia rosyjska cały czas podejmuje próby zajęcia miejscowości Czasiw Jar w obwodzie donieckim.[iv] W nadchodzących miesiącach zarówno Ukraina, jak i jej zachodni sojusznicy będą więc musieli podjąć kluczowe decyzje.
Warto dodać, że ostatnio Rosja wznowiła ataki[v] na ukraińską sieć produkcji i dystrybucji energii elektrycznej, celując w obiekty w całym kraju. Ataki te pogorszyły niełatwą i tak sytuację ukraińskiej obrony powietrznej oraz zniszczyły ważne obiekty infrastruktury krytycznej. Wstrzymanie zagranicznej pomocy dla Ukrainy z kolei umożliwiło Rosji wykorzystanie słabych punktów w obronie Ukrainy, zarówno w zakresie obrony powietrznej infrastruktury krytycznej, jak i utrzymania linii frontu.
Jak bieżąca sytuacja w Ukrainie wpłynęła na politykę państw Trójmorza? Kraje położone na wschodniej flance inwestują w obronność oraz rozwijają własny przemysł obronny. W tej kwestii zdecydowanym liderem jest Polska. Pomimo obaw związanych z polsko-koreańską umową zbrojeniową, Polska kontraktuje kolejne dostawy sprzętu wojskowego i amunicji, w tym amerykańskiego IBCS, czyli najnowocześniejszego systemu dowodzenia obroną przeciwlotniczą i przeciwrakietową.[vi][vii] W 2023 r. Polska rozpoczęła także proces normalizacji[viii] stosunków gospodarczych i dyplomatycznych z Ukrainą.
W obronność, choć na mniejszą skalę niż Polska, inwestują także Węgry, które podjęły niedawno decyzję o zakupie szwedzkich myśliwców.[ix]. Ponadto, Budapeszt stawia na rozwój współpracy gospodarczej z Ukrainą poprzez budowę standardowych linii kolejowych[x] na obszarach przygranicznych. To jeden z priorytetów Inicjatywy Trójmorza, niemniej, większość funduszy na ten cel pochodzi ze środków unijnych.
Z kolei z uwagi na bezpośrednie sąsiedztwo Rosji sytuację w Ukrainie z rosnącym niepokojem obserwują państwa bałtyckie. W rejonie Morza Bałtyckiego masowe zakłócenia sygnału GPS z terytorium Królewca i w okolicach Sankt Petersburga stwarzają zagrożenie dla lotnictwa cywilnego. Dotknęło to ostatnio samolot fińskich lotniczych Finnair, którego załoga musiała zawrócić.[xi][xii] Sukces Ukraińców na polu walki oznacza więc bezpieczeństwo krajów bałtyckich.
Niekwestionowanym liderem w produkcji broni w Europie są natomiast Czechy. Chodzi głównie o pociski artyleryjskie kalibru 155 mm, których ukraińskie wojsko dziś bardzo potrzebuje Przykład Czech doskonale ilustruje, jak skupienie się na produkcji wojskowej może przyciągnąć zagraniczny kapitał i ożywić rodzimą gospodarkę.[xiii][xiv]
Z uwagi na sytuację na Ukrainie i potrzebę zbrojenia się przez członków Trójmorza, warto rozważyć, czy inwestycje w ramach programu Trójmorza powinny obejmować dziedzinę obronności i bezpieczeństwa. Dwa lata od inwazji Rosji na Ukrainę zauważalne jest, że interesy gospodarcze państw Trójmorza, które dotychczas były promowane przez Inicjatywę Trójmorza, coraz bardziej łączą się z potrzebami i wymaganiami przemysłu obronnego.
W obliczu działań wrogo nastawionych aktorów, interesy gospodarcze państw członkowskich oraz budowa potrzebnej infrastruktury są priorytetami. Dodatkowo, inwestycje w przemysł obronny mogą wzmocnić zaufanie do inwestycji nie tylko w obronność, ale także w całą gospodarkę narodową. Większe nakłady na obronność oznaczają wyższy poziom bezpieczeństwa w krajach Trójmorza. Dodatkowo, pomoc w rozwinięciu sektorów obronności w państwach Trójmorza może także ożywić gospodarkę i stworzyć nowe miejsca pracy, co wpisuje się w bieżące realia geopolityczne.
___________________________________
[i]Informacja prasowa ISW, 26 kwietnia 2024 r., https://understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-april-26-2024
[ii]Putins Cordon Sanitere in Ukraine, Philip Wasielewski and William Courtney, 10 kwietnia 2024 r., https://www.rand.org/pubs/commentary/2024/04/putins-cordon-sanitaire-in-ukraine.html
[iii] Russian forces make significant gains in Eastern Ukraine, Luke Harding, Dan Sabbagh, 23kwietnia 2024 r., https://www.theguardian.com/world/2024/apr/23/russian-forces-make-significant-gains-in-eastern-ukraine
[iv] Ukraine battles to hold vital stronghold of Chasiv Yar, Fabrice Deprez, 1 maja 2024 r., https://www.ft.com/content/01cbf434-ebd8-4acd-970b-cd772015a348
[v] Russian missles pound powers plants in central and western Ukraine, Olena Harmash, Tom Balmforth, 28kwietnia 2024 r., https://www.reuters.com/world/europe/russia-hits-ukrainian-energy-facilities-three-regions-kyiv-says-2024-04-27/
[vi] Korea-Poland mega rms deal jeopardized by financial hurdles, Lee Hyo-jin, 22kwietnia 2024 r., https://www.koreatimes.co.kr/www/nation/2024/04/113_373220.html
[vii] Poland signs $2.5bn deal with US for air defence system, Agata Pyka, 1 marca 2024 r., https://notesfrompoland.com/2024/03/01/poland-signs-2-5bn-deal-with-us-for-air-defence-system/
[viii] New Polish Government Bolsters Relations with Ukraine, Janusz Bugajski, 5lutego 2024 r., https://jamestown.org/program/new-polish-government-bolsters-relations-with-ukraine/
[ix] Hungary buys Swedish fighter jets, prepares to approve NATO bid, Krisztina Than and Johan Ahlander, 23 kwietnia 2024 r., https://www.reuters.com/world/hungary-sign-defence-industry-deal-with-sweden-pm-orban-says-2024-02-23/#:~:text=BUDAPEST%2FSTOCKHOLM%2C%20Feb%2023%20(,prawie%20two%20lat%20of%20delays.
[x] Ukraine launched standard-gauge rail construction, Railway Pro, 18 kwietnia 2024 r., https://www.railwaypro.com/wp/ukraine-launched-standard-gauge-line-construction/
[xi] Markuss Jonsson, 27 kwietnia 2024, https://twitter.com/auonsson/status/1784312861738651936?s=46&t=M62WPCMFPKVyvBDXT4JerA
[xii] Russian GPS jamming threatens air disaster, warns Baltic ministers, Richard Milne, 28kwietnia 2024 r., https://www.ft.com/content/37776b16-0b92-4a23-9f90-199d45d955c3
[xiii] Czech arms company reassures CFIUS over purchase of US ammunition business, Charles McConell, 9 kwietnia 2024 r., https://globalcompetitionreview.com/gcr-fic/article/czech-arms-company-reassures-cfius-over-purchase-of-us-ammunition-business
[xiv]Czech arms producer CSG reports record 1.7b [EUR] sales for last year, Krystof Chamonikolas, 10kwietnia 2024 r., https://www.bloomberg.com/news/articles/2024-04-10/czech-arms-producer-csg-reports-record-1-7b-sales-for-last-year
______
Projekt „Three Seas Partnership” został sfinansowany ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich #NOWEFIO, na lata 2021-2030.
Wesprzyj nas
Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.
Wszystkie teksty (bez zdjęć) publikowane przez Fundacje Warsaw Institute mogą być rozpowszechniane pod warunkiem podania ich źródła.
Najnowsze komentarze