RUSSIA MONITOR MONTHLY 9/2020
Contents
Rekordy zakażeń i śmierci, lockdown. Rosja przegrywa z COVID-19
Sytuacja epidemiczna w Rosji od tygodni pogarsza się dosłownie z dnia na dzień. Ogłoszone teraz dodatkowe obostrzenia przychodzą za późno i należy się spodziewać w najbliższym czasie kolejnych rekordów zakażeń i zgonów na COVID-19. Tymczasem minister zdrowia alarmuje, że system opieki zdrowotnej jest już teraz przeciążony. W największym stopniu za obecną sytuację odpowiadają władze, które od miesięcy lekceważyły sytuację i nie prowadziły skutecznej kampanii informacyjnej zachęcającej Rosjan do szczepień.
Kryzys humanitarny w Jemenie
Od ponad dziesięciu lat Republika Jemeńska jest rozdzierana przez liczne konflikty zbrojne, których stronami są wewnętrzne grupy bojowników i obce państwa. Starcia doprowadziły do osłabienia centralnych rządów w Jemenie oraz podzieliły kraj na różne lokalne ośrodki władzy.
RAPORT NIEPODLEGŁA
W okresie kwiecień – wrzesień Warsaw Institute miał zaszczyt realizować zadanie publiczne „Młoda Niepodległa – 100-lecie odzyskania niepodległości przez Polskę”. Projekt był dofinansowany ze środków Programu Wieloletniego „Niepodległa” na lata 2017-2022. W ramach zadania Warsaw Institute przeprowadził cztery spotkania eksperckie, które przybrały formę dyskusji, debat oraz prelekcji. Zrealizowano wydarzenia o następującej tematyce.
Atomowa współpraca USA – Polska
Tuż przed wyborami prezydenckimi w USA w listopadzie 2020, jeszcze za kadencji prezydenta Trumpa, podpisana została strategiczna umowa o polsko-amerykańskiej współpracy w celu rozwoju Programu Polskiej Energetyki Jądrowej (PPEJ).
Spotkanie Yang i Sullivan
6 października członek Biura Politycznego Komunistycznej Partii Chin (KPCh) i dyrektor Biura Komisji Spraw Zagranicznych Yang Jiechi oraz doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Białego Domu Jake Sullivan spotkali się w Zurychu w Szwajcarii. Spotkanie powszechnie uznano za udane. Chińscy eksperci widzą polepszenie relacji, ale zdają sobie sprawę ze stałej, długoterminowej rywalizacji obu państw.
Niedobory energii uderzają w chiński przemysł i globalne łańcuchy dostaw
Chiny zmagają się w ostatnich tygodniach z poważnym niedoborem energii elektrycznej, który dotknął miliony gospodarstw domowych i przedsiębiorstw produkcyjnych. Problem jest szczególnie poważny w północno-wschodnich prowincjach Chińskiej Republiki Ludowej.
Pyrrusowe zwycięstwo Izraela
W ostatnich miesiącach doszło do protestów ludności muzułmańskiej, które momentalnie przybrały żywiołowy, nacechowany agresją i przemocą charakter. Arabowie starli się z siłami porządkowymi, doszło do pojedynczych przypadków przemocy wobec ludności żydowskiej. Z drugiej strony zorganizowano marsz żydowskich nacjonalistów w Jerozolimie, którzy zaatakowali kontrmanifestantów. Starcia z czasem przybrały masowy charakter, młodzież arabska starła się z policją, w wyniku czego rannych zostało kilkudziesięciu funkcjonariuszy oraz kilkaset młodych osób.
Putin grozi Ukrainie i szantażuje Unię Europejską
Mołdawia stanęła w obliczu kryzysu gazowego po tym, jak Rosja postawiła zaporowe warunki ws. dostaw gazu. Gazprom chce postawić pod ścianę także Rumunię. Jednocześnie Rosjanie prowadzą informacyjną ofensywę – od ambasadorów w różnych krajach po samego prezydenta Putina – która ma na celu zmuszenie borykającej się z kryzysem energetycznym UE do ustępstw wobec Gazpromu i szybkiego uruchomienia Nord Stream 2. Przy czym Moskwa już nawet nie ukrywa, że zaprzestanie tranzytu gazu przez Ukrainę to tylko kwestia czasu.
Eskalacja napięć na linii Taipei – Pekin w rocznicę Rewolucji 1911 roku
Relacje pomiędzy rządami Chińskiej Republiki Ludowej oraz Republiki Chińskiej na Tajwanie są jednym z punktów zapalnych sytuacji geopolitycznej w rejonie Azji i Pacyfiku od zakończenia chińskiej wojny domowej w roku 1949. Administracja obecnego przywódcy ChRL, Xi Jinpinga, podkreśla szczególną rolę wyspy w chińskiej polityce i strategii.
Nowy premier Japonii a Chiny
W przeprowadzonym 29 września głosowaniu na lidera rządzącej w Japonii Partii Liberalno-Demokratycznej zwyciężył Fumio Kishida. 4 października objął stanowisko premiera kraju. Chińskie media zauważają, że znany jest z umiarkowanej postawy, ale w trakcie kampanii wyborczej wysuwał antychińskie postulaty. Jednakże nie należy się spodziewać zmiany w polityce zagranicznej Pekinu na jeszcze bardziej konfrontacyjną.
Rosja zaprosiła talibów. „Format moskiewski” o Afganistanie
Władze rosyjskie próbują przełamać impas w relacjach z Talibanem i uzyskać wpływy w Kabulu. Stąd pomysł międzynarodowej konferencji w Moskwie, także z udziałem przedstawicieli nowych władz Afganistanu. Dotychczas talibowie nie spełnili nadziei Moskwy i nie poszerzyli składu rządu o inne grupy polityczne. Rosja, ale też Chiny, dążą do tego, aby Taliban przyjął bardziej umiarkowany kurs polityczny, co ułatwiłoby akceptację nowego rządu afgańskiego przez społeczność międzynarodową.
Patruszew oskarża, Riabkow grozi. Rosja zmusi USA do ustępstw?
Sekretarz Rady Bezpieczeństwa FR Nikołaj Patruszew zarzucił USA ingerowanie w ostatnie wybory do Dumy oraz podsycanie sporów między Rosją a Ukrainą i Gruzją. Z kolei wiceszef MSZ Siergiej Riabkow nie wykluczył dalszego zaostrzenia relacji Moskwy z USA. Wszystko to podczas pobytu w Rosji podsekretarz stanu USA ds. politycznych Victorii Nuland. To pierwsza amerykańska wizyta na tak wysokim politycznym poziomie od szczytu w Genewie, gdzie spotkali się prezydenci Rosji i USA.
Kaspijska ekspansja Łukoilu
Na przestrzeni kilku dniu okazało się, że największa rosyjska spółka naftowo-gazowa zwiększy znacznie swoją obecność w projektach kaspijskich Azerbejdżanu. Zarówno jeśli chodzi o eksploatację gazu, jak i ropy. Udziały Rosjanie kupują od BP i Petronasu, za zgodą oczywiście władz Azerbejdżanu.
USA i Szwecja podczas zimnej wojny. Część I
Jednym z głównych zadań dla Europy po zakończeniu drugiej wojny światowej była odbudowa zniszczonych gospodarek. Niemniej, Szwedzka rozwijała się coraz prężniej, przede wszystkim dzięki prowadzeniu handlu z obiema stronami konfliktu przez większość wojny. Stabilna polityka ekonomiczna była prowadzona od początku XX wieku i to pomimo wybuchów dwóch wojen światowych.
Rosjanie bardziej niż Putinowi, ufają armii
Trwa proces spadku notowań prezydenta Rosji wśród rodaków. To samo dotyczy armii, choć jest na pierwszym miejscu, jeśli chodzi o zaufanie Rosjan. Spada też – i to mocno – poziom zaufania do służb specjalnych, choć wciąż jest on wyższy, niż choćby Cerkwi czy mediów. Potwierdza to wszystko, że podstawy obecnego reżimu w Rosji ulegają erozji, co z kolei zmusza władzę coraz częściej do sięgania po fałszerstwa, manipulacje i siłę.
Polskie wsparcie dla Tajwanu
Na początku września 2021 roku, polskie władze zdecydowały o przekazaniu 400 tysięcy dawek szczepionek na Tajwan. Chińskie Tajpej zareagowało bardzo entuzjastycznie na ten gest. Nie oznacza to jednak pogorszenia się relacji Warszawa-Pekin i nagłego zdecydowanego wsparcia dla Tajwanu w ich dążeniach do uznania za samodzielne państwo.
Co nowy Kanclerz RFN oznacza dla Polski?
5 października 2021 roku miało miejsce spotkanie Liliany Śmiech, Dyrektora ds. Analiz Warsaw Institute z Ambasadorem Polski w Niemczech Prof. zw. dr hab. Andrzejem Przyłębskim. Rozmowa dotyczyła następstw tegorocznych wyborów w RFN.
Gazprom ogranicza dostawy tradycyjną drogą. Gazowa pułapka Rosji
Kontraktowany na listopad surowiec kosztuje już na europejskich giełdach cztery razy więcej, niż rok temu. Jeśli ta zima będzie podobna do ostatniej, Unię Europejską czeka potężny kryzys energetyczny. Sytuację wykorzystuje Gazprom, aby zmusić Europę do ustępstw ws. Nord Stream 2.
Nord Stream 2 dzieli Europę
Nie można wykluczać, że fizyczny tranzyt gazu przez Ukrainę może powstrzymywać Rosję przed wsparciem eskalacji działań zbrojnych separatystów w tym kraju na pełną skalę, rosyjsko-niemiecki gazociąg Nord Stream 2 jawi się więc w tym kontekście, jako zagrożenie nie tylko dla bezpieczeństwa energetycznego, ale i bezpieczeństwa narodowego szeregu państw w Europie.
Konferencja Defence24Day x SOFAST
29 i 30 czerwca 2021 roku odbywała się konferencja Defence24Day x SOFAST, której partnerem medialnym było Warsaw Institute. Wśród zaproszonych prelegentów znaleźli się m.in. Mariusz Błaszczak Polski Minister Obrony Narodowej, Paweł Soloch Szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego, Wojciech Skurkiewicz Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej i Ambasador RP przy Kwaterze Głównej NATO Tomasz Szatkowski.
Fundacja Warsaw Institute
