Russia Monitor Monthly 12/22
Zawartość
Trump: Wojnę rosyjsko-ukraińską zakończę w 24 godziny
Donald Trump spotkał się w 10 maja ze swoimi republikańskimi zwolennikami w stanie New Hampshire. Podczas spotkania, które było transmitowane przez stację CNN, stwierdził m.in., że gdyby był prezydentem, wojnę w Ukrainie zakończyłby w 24 godziny.
Rosjanie spanikowali? Powody i skutki zniszczenia tamy na Dnieprze
Scenariusz zniszczenia zapory w Nowej Kachowce i w efekcie zalania wielu obszarów w dolnym biegu Dniepru, Ukraińcy brali pod uwagę od jesieni 2022 r. Wtedy to Rosjanie zostali zmuszeni do odwrotu z zachodniej części obwodu chersońskiej, a Dniepr stał się barierą liczącą setki kilometrów między pozycjami armii ukraińskiej a stanowiskami Rosji.
Rosja coraz mniej zarabia na ropie i gazie
Dochody Rosji z ropy naftowej i gazu ziemnego spadły w maju o ponad jedną trzecią w porównaniu z majem 2022. Powód? Niższa cena ropy naftowej w związku z zachodnimi sankcjami i zmniejszony radykalnie eksport gazu do Europy. Wszystko wskazuje na to, że Moskwie kończy się premia związana z nagłym gwałtownym wzrostem cen węglowodorów wywołanym przez wybuch wojny z Ukrainą.
Porozumienie USA i Papui-Nowej Gwinei
Papua-Nowa Gwinea podpisały pakt bezpieczeństwa ze Stanami Zjednoczonymi. Amerykańscy żołnierze uzyskają dostęp do portów i lotnisk tego kraju na Oceanie Spokojnym.
Korupcja wśród sędziów, oburzenie w społeczeństwie
Sprawa sędziego, który śmiertelnie potrącił na punkcie kontrolnym żołnierza Gwardii Narodowej wzmocniła złą prasę, jaką mają ostatnio sędziowie na Ukrainie. Parę dni wcześniej zatrzymano samego prezesa Sądu Najwyższego podczas przyjmowania kilkumilionowej (w dolarach!) łapówki.
Górski Karabach uznany po wielu latach trwającego konfliktu za terytorium Azerbejdżanu
Górski Karbach to górzysty teren, który od lat był powodem sporu Azerbejdżanu a etniczna większością ormiańską, która wspierana jest przez leżącą obok Armenię. Rosja, Francja i USA współprzewodniczą Grupie Mińskiej Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, która próbowała doprowadzić do zakończenia sporu, ale została ona poddana w wątpliwość przez rosyjską inwazję na Ukrainę w 2022 r.
Łukoil wypłaca dywidendę i zmienia Europę na Azję
Rosyjska spółka Łukoil zarobiła netto w 2022 r. o 24,3 proc. więcej niż rok wcześniej. Akcjonariusze zatwierdzili dywidendę ostateczną. Jednocześnie spółka kontynuuje strategię wycofywania się z inwestycji w Europie i szukania możliwości rozwoju na innych rynkach. Po sprzedaży rafinerii we Włoszech na początku maja, Łukoil zamierza sprzedać swe aktywa w Rumunii i Mołdawii, za to zainwestować w Azji Środkowej.
Znaczenie kolei dla bezpieczeństwa i rozwoju Trójmorza
Jednym z obszarów współdziałania, szczególnie istotnym, jest transport kolejowy, który odgrywa strategiczną rolę zarówno dla rozwoju gospodarczego, jak i dla bezpieczeństwa, co w trakcie konfliktu zbrojnego na Ukrainie jest wyjątkowo zauważalne. Wciąż jednak istnieją wyraźne deficyty sieci kolejowej Trójmorza, zwłaszcza w odniesieniu do połączeń w układzie północ-południe mających fundamentalne znaczenie także dla spoistości i podmiotowości regionu.
Ukraina nakłada sankcje na firmy i ludzi nie tylko z Rosji
Kijów uszczelnia system sankcji przeciwko podmiotom działającym na szkodę Ukrainy poprzez bezpośrednie lub pośrednie wspieranie inwazji Rosji. Po raz kolejny prezydent Wołodymyr Zełenski wydał dekret nakładający sankcje na tego typu firmy, jak też osoby fizyczne z nimi powiązane.
Depaszportyzacja utrudni ucieczkę przed służbą w wojsku Rosji
Duma Państwowa przyjęła poprawki, które przewidują odbieranie paszportów osobom powołanym do wojska lub do służby zastępczej. To ma zapobiec masowej emigracji poborowych i jest kolejnym legislacyjnym krokiem uszczelniającym system ewidencji wojskowej i poboru. Ze względów proceduralnych, nowe prawo nie zdąży jednak wejść w życie przed jesiennym poborem.
Znów nerwowo wokół przedłużenia umowy zbożowej
Dopiero na dzień przed wygaśnięciem umowy pojawiła się informacja, że Rosja nie wycofa się z porozumienia. Prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan 17 maja oficjalnie ogłosił przedłużenie umowy, dziękując wszystkim stronom: Rosji, Ukrainie i ONZ. To kolejny raz, gdy toczy się polityczna walka wokół przedłużenia porozumienia umożliwiającemu Ukrainie eksport zboża drogą morską.
Stany Zjednoczone na straży wolności religijnej na świecie. Krytyczny raport dotyczący Rosji i Chin
Amerykański Departament Stanu opublikował Międzynarodowy Report o Wolności Religijnej za rok 2022. Spośród państw najbardziej naruszających ta podstawową wolność wskazano Rosję i Chiny. Przed 25 laty prezydent Bill Clinton podpisał Międzynarodową Ustawę o Wolności Religijnej i ocenił ją jako fundament amerykańskich wierzeń. W erze Joe Bidena prawa człowieka i demokracja, których nieodłączną częścią jest poszanowanie wszystkich religii, są podstawowymi wartościami, które w skali globalnej chcą chronić Stany Zjednoczone.
Bachmut wzięty. I co zrobić z tą zdobyczą?
Po faktycznym zajęciu miasta przez Rosjan, intensywność walk w Bachmucie drastycznie zmalała. Wagnerowcy zaczęli powoli wycofywać się z pozycji, przekazując je oddziałom regularnej armii. Jednocześnie bardziej aktywnie stali się Ukraińcy, ale nie w samym mieście, a na północ i południe od niego.
Front północny zabezpieczony
Ostatnie doniesienia o kłopotach zdrowotnych Alaksandra Łukaszenki i możliwych spięciach Mińska z Moskwą na tle wsparcia wojskowego dla Rosji sprawiły, że Ukraina może wykluczyć groźbę agresji z północy. Do tego Kijów zadbał o zabezpieczenie granicy z Białorusią.
Raporty rosyjskich gigantów. Gazprom traci, Rosnieft zyskuje
Gazprom odnotował ogromny spadek zysków w 2022 r. – to efekt zachodnich sankcji i faktycznego wycofania się z najbardziej lukratywnego rynku zbytu. Dużo lepiej natomiast wygląda sytuacja w przypadku firm naftowych. Choćby Rosnieftu, który w pierwszym kwartale 2023 odnotował ogromny wzrost zysku netto.
Iskrzy między Saudyjczykami a Rosją. Chodzi o OPEC+
Spór między dwiema głównymi potęgami naftowymi w OPEC+ odnośnie poziomu redukcji wydobycia ropy. Arabia Saudyjska jest niezadowolona z obecnego poziomu cen surowca, który nie zdrożał, jak oczekiwała, po ostatnich cięciach produkcji. Jako jeden z powodów Rijad uznaje postawę Rosji, której eksport ropy w ostatnich miesiącach rósł, mimo deklaracji ograniczenia wydobycia. Moskwa zapowiada też, że będzie przeciwna kolejnym redukcjom wydobycia.
Fiasko chińskiej misji? Ukraina: żadnych ustępstw
Wszystko wskazuje na to, że chińskie wysiłki dyplomatyczne – oficjalnie ukierunkowane na powstrzymanie rozlewu krwi w konflikcie rosyjsko-ukraińskim – w rzeczywistości są tylko częścią strategii Pekinu wobec wojny. Chiny nie chcą dopuścić do przegranej Rosji, nie są zainteresowane eskalacją konfliktu, ale najbardziej interesuje je postawa Zachodu. Jak bardzo jest zjednoczony w pomaganiu Ukrainie i w konfrontacji z Rosją. Tego typu wnioski są dla Pekinu ważne w kontekście planów podboju Tajwanu.
Finowie rozwiązali długoterminowy kontrakt z Gazpromem
Fiński Gasum Oy jest pierwszym z europejskich kontrahentów Gazpromu, który rozwiązał długoterminowy kontrakt na dostawy gazu z Rosji w drodze arbitrażu. Niewykluczone, że w ślady spółki z Finlandii pójdą inne europejskie firmy formalnie wciąż związane z Gazpromem umowami, nawet jeśli Rosjanie nie wywiązują się z nich i nie dostarczają gazu.
Atomowe pogróżki z Białorusi
Prezydent Alaksandr Łukaszenka poinformował, że transfer taktycznej broni jądrowej z Rosji na Białoruś już się rozpoczął. Chwilę wcześniej Kreml ogłosił, że podpisał z Mińskiem umowę o rozmieszczeniu broni atomowej na Białorusi. To realizacja zapowiedzi, które pojawiły się kilka tygodni wcześniej. Nawet jednak jeśli broń atomowa pojawi się na Białorusi, nie zmieni to znacząco sytuacji bezpieczeństwa w regionie, gdyż takową broń Rosja ma już w obwodzie kaliningradzkim. To bardziej zagrywka o charakterze politycznym.
Tatnieft’ z nowym polem naftowym w Libii
Libijska państwowa spółka National Oil Corporation i rosyjska spółka Tatnieft’ poinformowały, że odkryły ropę w basenie Ghadames, 330 km na południe od stolicy kraju, Trypolisu. To kolejny impuls do odbudowy aktywności rosyjskich spółek energetycznych w podzielonej Libii, choć powrót do tego poziomu zaangażowania, jaki Rosjanie wykazywali w tym kraju przed upadkiem reżimu Muammara Kadafiego, jest już niemożliwy.
Fundacja Warsaw Institute
