RUSSIA MONITOR MONTHLY 04/2021
Content
Sankcje działają. Rosja zmniejsza wydobycie ropy i zyski
Rosja ogłosiła, że od marca ograniczy produkcję ropy. Sama potwierdza w ten sposób, że ma poważny kłopot z eksportem tego surowca. Zmniejszenie wydobycia oznacza, że Rosjanie nie mają komu sprzedać, nawet po zaniżonej cenie, takich ilości ropy, jakie eksportowali przed wejściem w życie kolejnych sankcji zachodnich, w tym częściowego embarga oraz pułapów cenowych.
Niezawodny sojusznik. Warszawa wobec polityki Waszyngtonu i Berlina
Wraz z rosyjską napaścią na Ukrainę 24 lutego 2022 r. rozpoczął się nowy rozdział w stosunkach międzynarodowych, w szczególności dla krajów Europy Środkowej. Dla władz w Warszawie dodatkowo okazał się ważnym sprawdzianem lojalności dotychczasowych sojuszników. Wysiłki, jakie podjęło społeczeństwo oraz władze, a także stanowisko kluczowych partnerów Polski mogą w najbliższych latach zdefiniować priorytety polityki bezpieczeństwa.
Niedoszła dymisja ministra obrony Ukrainy
To miała być kolejna zmiana na wysokim szczeblu władzy związana z ostrą reakcja na ostatnie skandale korupcyjne. Piątego lutego pojawiły się doniesienia o nieuniknionej dymisji ministra obrony. Ołeksij Reznikow miał zapłacić politycznie głową za aferę w jego resorcie związaną za zakupami zaopatrzenia dla wojska po znacznie zawyżonych cenach.
Orędzie Putina i wielki wiec w rocznicę napaści na Ukrainę
Rosyjska propaganda chce wykorzystać pierwszą rocznicę uznania niepodległości tzw. republik ludowych w Donbasie i idącej za tym inwazji na Ukrainę do konsolidacji społeczeństwa rosyjskiego wokół przywódcy i stawianych przez niego celów. Mobilizacji Rosjan służyć mają przekazy płynące z wystąpienia Władimira Putina przed Zgromadzeniem Federalnym oraz z wielkiego wiecu-koncertu poparcia dla wojny na moskiewskich Łużnikach. Niewykluczone, że Kreml liczy, że do tego momentu rosyjskie wojsko osiągnie jakieś sukcesy na froncie (choćby wzięcie Bachmutu), które będzie można wykorzystać w wystąpieniach Putina.
Ławrow w Sudanie. Umowa o bazie Rosji nad Morzem Czerwonym
Podczas wizyty w Chartumie szef MSZ Rosji uzgodnił ostatnie szczegóły porozumienia Rosji z Sudanem o budowie rosyjskiej bazy wojennej nad Morzem Czerwonym. Wstępne porozumienie zawarto już kilka lat temu. Uzgodnienie ostatecznej wersji umowy i jej ostateczna akceptacja przez strony wynikała w pewnym stopniu z niestabilnej sytuacji wewnętrznej w Sudanie. Najpierw obalony został reżim Omara Baszira, zaś potem wojsko dokonało przewrotu, kładąc kres wspólnym tymczasowym rządom z cywilną opozycją. Rosja ma świetne relacje z juntą wojskową w Chartumie, zaś część sudańskich generałów czerpie zyski ze współpracy z Grupą Wagnera obecną w Sudanie.
Fala personalnych zmian na Ukrainie. Zełenski zaostrza kurs
Wołodymyr Zełenski kontynuuje proces zmian kadrowych w administracji państwa, głównie w strukturach siłowych i na szczeblu obwodowym. To z jednej strony wyciąganie wniosków z porażek i błędów ponoszonych w wojnie z Rosją, ale z drugiej strony walka z korupcją, w dużym stopniu wymuszana przez zachodnich sojuszników, ale też media, które najwyraźniej zakończyły swoisty okres ochronny dla przedstawicieli władzy związany z koniecznością konsolidacji państwa i społeczeństwa w obliczu inwazji Rosji.
Rosja walczy z czasem. Gdzie nastąpi ofensywa?
Jeszcze w styczniu eksperci i wojskowi prognozowali, że nowa rosyjska ofensywa rozpocznie się najwcześniej w marcu, a może nawet później. Obecnie mówi się już nawet o połowie lutego. Co spowodowało przyspieszenie możliwego terminu? Gdzie Rosjanie uderzą? Czy faktycznie mają potencjał dokonać przełomu w wojnie?
Łotwa wobec Inicjatywy Trójmorza. Silna współpraca na rzecz inwestycji i bezpieczeństwa
W czerwcu br. [2022 – przyp. red.] w Rydze odbył się szczyt Inicjatywy Trójmorza. Podczas spotkania przywódcy nakreślili kierunki dalszej współpracy oraz szczegółowo omówili kolejne projekty i inwestycje w rozwój połączeń infrastrukturalnych pomiędzy Morzem Bałtyckim, Czarnym oraz Adriatyckim.
Dezinformacja rosyjska przeciwko Polsce i Ukrainie
Rosja wykorzystuje dezinformację jako narzędzie polityki zagranicznej od lat, a Polska i Ukraina należą do państw, które są szczególnie narażone na działania dezinformacyjne Kremla. Rosja stara się w ten sposób dyskredytować oba państwa na arenie międzynarodowej oraz osłabiać stosunki polsko-ukraińskie.
VIII Europejski Kongres Samorządów – Nowa solidarność dla nowej epoki
Zapraszamy na VIII Europejski Kongres Samorządów, który odbędzie się w dniach 06-07 marca w Mikołajkach w Hotelu Gołębiewskim. Hasłem tegorocznej edycji jest – Nowa solidarność dla nowej epoki. Europejski Kongres Samorządów (EKS) jest tworzony przez Instytut Studiów Wschodnich, który jest także organizatorem Forum Ekonomicznego w Karpaczu. EKS to inicjatywa dedykowana do rozwijania wątków samorządowych.
Mocne sojusze. USA-Izrael, Rosja-Iran
Styczniowe manewry „Juniper Oak 23” żołnierzy amerykańskich i izraelskich mają pokazać całemu światu że wojna w Ukrainie nie rozprasza Waszyngtonu na tyle, by zapomniał o Bliskim Wschodzie. Przesłanie jest skierowane przede wszystkim w stronę Chin, Rosji i Iranu. Stosunki dwóch ostatnich są ostatnio bliższe niż kiedykolwiek wcześniej.
Eskalacja konfliktu izraelsko-palestyńskiego
Konflikt na linii Izrael – Palestyna w przeciągu ostatnich kilku dni ponownie się zaognił. Dziewięciu Palestyńczyków zostało zabitych podczas izraelskiego nalotu wojskowego na okupowany Zachodni Brzeg.
Stany Zjednoczone usilnie wspierają Ukrainę
Stany Zjednoczone od początku wojny wspierają Ukrainę militarnie i gospodarczo. Teraz wyślą systemy obrony powietrznej Patriot, szkolą ukraińskich żołnierzy, a po raz pierwszy od początku wojny na Ukrainie bezpośrednie rozmowy odbyli ze sobą naczelni dowódcy armii USA i Ukrainy — generałowie Mark Milley i Wałerij Załużny. Wydarzenie to miało miejsce w Polsce.
Więcej czołgów od Polski. Ukraina szykuje pancerną pięść
Premier Mateusz Morawiecki oznajmił, że oprócz wcześniej zadeklarowanych 14 czołgów Leopard 2, Polska jest też gotowa wysłać Ukrainie 60 innych czołgów. To zmodernizowane wersje sowieckiego T-72, więc ukraińskie wojsko mogłoby zacząć używać ich w walce niemal z marszu. W przypadku zachodnich czołgów, które ma dostarczyć kilkanaście krajów, wcześniej konieczne jest co najmniej sześciotygodniowe szkolenie.
Rosjanie zastąpią Francuzów w kolejnym kraju Afryki?
Kolejne posunięcia junty wojskowej w Burkina Faso wskazują, że będzie to kolejny kraj tej części Afryki, gdzie dominującym zewnętrznym graczem stanie się Rosja. Kolejny też kraj, po Republice Środkowoafrykańskiej i Mali, gdzie Moskwa wyprze wpływy francuskie. Zapewne w Burkina Faso, jak i w dwóch wymienionych krajach wcześniej, kluczowym elementem obecności rosyjskiej będzie Grupa Wagnera.
Seria dymisji we władzach Ukrainy. Zełenski dyscyplinuje urzędników
Największa od początku wojny fala dymisji wysokich urzędników państwowych to reakcja Wołodymyra Zełenskiego na coraz częstsze przypadku korupcji i osłabienia dyscypliny, tak ważnej w państwie prowadzącym egzystencjalną wojnę. Prezydent tym bardziej musi zważać na opinię społeczeństwa, ale też wyczulonego od lat na kwestię korupcji na Ukrainie Zachodu, bez którego pomocy wojny z Rosją nie da się wygrać.
Rosyjskie represje wobec Tatarów krymskich
Rosyjskie służby nasiliły działania wobec społeczności krymskich Tatarów. Ma to niewątpliwie związek z obawami Moskwy, że Ukraina podejmie próbę siłowego wyzwolenia anektowanego w 2014 roku półwyspu. Tatarzy stanowią mniejszość na Krymie, ale są bastionem nastrojów proukraińskich. Co więcej, oficjalnym protektorem ich praw jest Turcja. Wszelkie rosyjskie represje wobec Tatarów komplikować mogą stosunki Moskwy z Ankarą.
Rosnieft i Novatek zyskują kosztem Gazpromu
Wyniki sektora gazowego Rosji w 2022 roku, szczególnie struktura wzrostu produkcji i eksportu LNG, wskazują na słabnięcie pozycji Gazpromu i rosnące udziały dwóch kolejnych pod względem wielkości spółek na rynku gazu: Novateku i Rosnieftu. Mocno zwiększyła wydobycie Rosnieft, z kolei mocno zwiększa eksport LNG Novatek. Wobec utraty rynku europejskiego (nie licząc może właśnie segmentu LNG), kluczowym polem rywalizacji wielkiej trójki staje się kierunek chiński.
Szef rosyjskiej Dumy w Iranie. Zacieśnianie sojuszu
Wizyta przewodniczącego Dumy Federacji Rosyjskiej w Teheranie ma większe znaczenie, niż tylko współpraca obu krajów na poziomie parlamentarnym. Wiaczesław Wołodin to jeden z jastrzębi w otoczeniu Władimira Putina. Jego pobyt w Iranie można uznać za próbę wzmocnienia jego pozycji wewnątrz „partii wojny” i podkreślenie politycznego znaczenia, ale też jest to kolejny krok w zacieśnianiu współpracy Rosji z Iranem.
Rosja bezsilna na Kaukazie. Straci Armenię?
Od połowy grudnia Azerowie blokują jedyne lądowe połączenie ormiańskiej enklawy w Górskim Karabachu z Armenią. Połączeń powietrznych nie ma od trzech dekad. Rosyjscy żołnierze, którzy mieli gwarantować bezpieczeństwo tzw. korytarza laczyńskiego, nic nie robią z blokadą „ekologów” (to akcja władz Azerbejdżanu). Bezczynność Moskwy niszczy ostatki jej wiarygodności sojuszniczej w Armenii. Sytuację próbuje wykorzystać Zachód.
Fundacja Warsaw Institute
