EVENTS
Data: 20 grudnia 2019
Debata „II Wojna Światowa: Zakłamane Narracje Historii” z J.E. prof. Andrzejem Przyłębskim
W dniu 19 grudnia 2019 r. w Muzeum Powstania Warszawskiego odbyła się debata „II Wojna Światowa: Zakłamane Narracje Historii”, zorganizowana przez redakcję The Warsaw Institute Review oraz Fundację Warsaw Institute. Honorowym gościem wydarzenia był Ambasador Rzeczypospolitej Polskiej w Berlinie, J. E. prof. Andrzej Przyłębski. W debacie moderowanej przez eksperta Warsaw Institute dr Rafała Zgorzelskiego udział wzięli również dr Krzysztof Rak oraz dr Łukasz Jasina.
– Polityka historyczna wytwarza napięcie między historią a tym, do czego może być wykorzystywana. Pojęcie prawdy schodzi na dalszy plan i ustępuje interesom państw – powiedział ambasador RP w Niemczech prof. Andrzej Przyłębski w przemowie rozpoczynającej spotkanie.
Głównym tematem debaty eksperckiej była obecna polityka historyczna Polski, Niemiec i Rosji. Zgromadzeni eksperci poruszyli temat bieżącej sytuacji międzynarodowej i jej wpływu na kształtowanie polityki i badań historycznych oraz dzisiejszej świadomości społeczeństw.
J.E. prof. Andrzej Przyłębski
Ambasador Polski w Berlinie podkreślił, że Polska musi nie tylko śledzić politykę historyczną Niemiec i Rosji, lecz wręcz rywalizować z tymi krajami w budowaniu własnego międzynarodowego przekazu. J.E. twierdzi, że niemieccy historycy i dyplomaci uważają, że II Wojna Światowa zaczęła się od Holokaustu i agresji Niemiec na Rosję, czyli 1941 roku. Każdego roku, od 4 lat, w dniach 1 września oraz 8 maja Ambasador Polski w Berlinie przypomina im, że wojna zaczęła się agresją Niemiec na Polskę, 1 września 1939 roku. Prof. Przyłębski przybliżył zjawiska narracji, post-prawdy, polityki historycznej oraz niemieckich działań dyplomatycznych. Zdaniem ambasadora w Berlinie prof. Andrzeja Przyłębskiego niebezpieczeństwem dla badań nad historią jest rezygnacja z docierania do prawdy obiektywnej i zastąpienie jej „budowaniem narracji”.
– Polityka historyczna wytwarza napięcie pomiędzy historią a tym, do czego może być wykorzystywana. Często pojęcie prawdy schodzi na dalszy plan i ustępuje interesom państw” – podkreślił ambasador. Zapraszamy do lektury wywiadu z J.E. prof. Andrzejem Przyłębskim, przeprowadzonym przez Redaktor Naczelną The Warsaw Institute Review, Izabelę Wojtyczkę.
Dr Krzysztof Rak
Dyrektor Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej rozpoczął swoją wypowiedź od zdefiniowania prawdy oraz o konieczności zachowywania jak największej dokładności podczas mówienia o historii. Doktor przytoczył wiele terminów, takich jak ,,wzajemna agresja”, „lewicowy totalitaryzm”, czy ,,współodpowiedzialność za wojnę”. – Używanie tych naklejek politycznych niczemu nie służy – zaznaczył Rak – Po pierwsze, w historiografii europejskiej utarł się pogląd, że Polska jest współodpowiedzialna za wybuch II Wojny Światowej. Druga pogląd to odpowiedzialność za Holokaust – dodał. Dyrektor zaznaczył, że Polska ma problem z polityką historyczną przede wszystkim dlatego, że nie prowadzi badań. – Czy wiedzą Państwo, że w ciągu ostatnich 30 lat w Polsce nie napisano żadnej historii na temat stosunków polsko-niemieckich ani polsko-rosyjskich? – zapytał publiki.
– Natomiast archiwum Stalina jest dostępne w internecie. […] Nie mamy historii polsko-niemieckich w latach 30-tych i 40-tych. Nie zajmujemy się tym, zacznijmy badać – dodał. Tezy dr Raka spotkała się z komentarzem Ambasadora, który zaznaczył, że europejska i światowa świadomość dot. odpowiedzialności za wybuch II Wojny Światowej i Holokaustu jest żenująca.
Dr Łukasz Jasina
– Co zrobić, aby skutecznie walczyć z takimi zniekształceniami historii? – zapytał moderator debaty, dr Zgorzelski. – Jednym z wielu polskich problemów jest to, że jesteśmy dziećmi bądź wnukami ludzi, którzy tę wojnę przeżyli. Wiemy, pamiętamy i rozumiemy. Mamy tego świadomość. Przez ostatnie 30 lat nie pomyśleliśmy, że niekoniecznie wszyscy muszą o tym wiedzieć – stwierdził dr Jasina, analityk Polskiego Instytutu Stosunków Międzynarodowych. Doktor podkreślił, że polityka historyczna „prowadzona była od zawsze” i służyła realizacji interesów państw. W jego opinii w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku duża część intelektualistów uległa złudzeniu „końca historii” i uznała, że jej badanie nie ma bezpośredniego przełożenia na współczesność. – Okazało się, że polityka historyczna wciąż jest mocna, i widać, że również w niej zwyciężają ci, którzy są silniejsi” – zaznaczył. W jego ocenie Polska jest dopiero na końcu początków, nie na początku końca, drogi do zbudowania własnej spójnej polityki historycznej.
Ambasador prof. Andrzej Przyłębski opowiedział bardzo wiele o swojej działalności w Berlinie. J.E. przytoczył historie z kuluarów świata dyplomacji, ukazując publiczności newralgiczność i znaczenie ambasady Polski w Berlinie. Podczas debaty poruszono również temat reparacji. – Podczas rozmów z przedstawicielami niemieckiej klasy politycznej kwestia reparacji wojennych jest tematem niezwykle drażliwym – powiedział Ambasador, dodając, że ten temat wprawia niemiecką dyplomację w zakłopotanie i milczenie. W tym kontekście tłumaczył, że niemiecka pamięć historyczna ma wybiórczy charakter i szczególną rolę odgrywa w niej historia Holokaustu, a nie np. kwestia zbrodni na innych narodowościach. – Niemiecka polityka historyczna polega na wybieraniu faktów historycznych i ich składaniu w pozytywną dla Niemiec całość, a nie totalnym zakłamywaniu, tak jak w przypadku rosyjskiej polityki zagranicznej – wyjaśniał. – Zakłamana i zmanipulowana historia przedstawiana w Rosji polega na założeniu, że odegrała ona wyłącznie rolę pozytywną i inne kraje powinny spłacać wobec niej dług wdzięczności” – dodał dr Jasina.
Uczestnicy debaty, zręcznie moderowanej przez dr Rafała Zgorzelskiego, rozpoczęli merytoryczną i niemal dwugodzinną dyskusję na temat współczesnej polityki historycznej Niemiec i Rosji, przypisywaniu Polsce współodpowiedzialności za tragedię drugiej wojny światowej oraz stanu polskich badań, komunikowaniu i promowaniu historii.
Spotkanie było przeplatane licznymi opowieściami Ambasadora Rzeczypospolitej Polski w Berlinie. Ciekawe historie podkreślały bezpardonowość i selektywność niemieckich działań narracyjnych.
Debata zakończyła się sesją pytań od widzów i obecnych dziennikarzy. Zachęcamy do zapoznania się tekstami uczestniczących w debacie ekspertów oraz artykułami poświęconymi spotkaniu.
TVP INFO:
Ambasador RP w Niemczech: W Europie trwa rywalizacja polityk historycznych
Polska Agencja Prasowa:
Ambasador A. Przyłębski: w Europie trwa rywalizacja polityk historycznych
Portal Samorzadowy:
Ambasador A. Przyłębski: w Europie trwa rywalizacja polityk historycznych
WNP:
Ambasador A. Przyłębski: w Europie trwa rywalizacja polityk historycznych
Wszystkie teksty publikowane przez Fundację Warsaw Institute mogą być rozpowszechniane pod warunkiem podania ich źródła oraz autora. Obrazy nie mogą być wykorzystywane bez pozwolenia.
Powiązane wpisy
Fundacja Warsaw Institute
