Data: 3 lipca 2023

Amerykański zwrot na Pacyfik

W czerwcu ub. r. zapoczątkowano Amerykańsko-Tajwańską Inicjatywę na rzecz XXI-wiecznego handlu. Rok później, w maju 2023 r., USA i Tajwan osiągnęły porozumienie, które ma zacieśnić więzy pomiędzy obiema stronami, a także wzmocnić gospodarkę Tajwanu i ochronić ją przed zakusami ze strony Pekinu.

ŹRÓDŁO: REUTERS/STEPHEN LAM

– Mamy nadzieję, że wkrótce zakończymy negocjację i tym samym sfinalizujemy umowę handlową, która sprosta współczesnym wyzwaniom gospodarczym – oświadczyła przedstawicielka Stanów Zjednoczonych ds. handlu Katherine Tai.
 
W przeddzień szczytu bezpieczeństwa w Singapurze Stany Zjednoczone i Tajwan podpisały umowę handlową, której celem jest zacieśnienie relacji między USA a wyspą. To pierwsze takie porozumienie odkąd Waszyngton wykluczył Tajwan z zainaugurowanej przez administrację Joe Bidena inicjatywy gospodarczej dla Indo-Pacyfiku (IPEF). W ubiegłym roku USA nie wyraziły poparcia dla idei włączenia Tajwanu do IPEF, co spotkało się z falą krytyki. Mogło to wynikać ze złożonego statusu Tajwanu. Należy on bowiem do Światowej Organizacji Handlu (WTO) jako „oddzielny Obszar Celny Tajwanu, Penghu, Kinmen i Matsu”. Zaproszenie Tajwanu mogło jedynie potwierdzić niekorzystny dla wyspy status.
 
Przedmiotem umowy są kwestie obejmujące m.in. rolnictwo, handel cyfrowy, standardy na rynku pracy i środowiskowe, przedsiębiorstwa państwowe oraz polityki i praktyki nierynkowe. Dokument dotyczy również handlu cyfrowego, głównie w kwestii nowych technologii.
 
Tajwan to bowiem lider w dziedzinie innowacji i niekwestionowany producent półprzewodników. Taiwan Semiconductor Manufacturing, największy producent czipów na świecie, odpowiada za niemal 15 proc. PKB wyspy. Jednak na branżę negatywnie wpływa eskalacja napięć na linii Pekin-Tajpej.
 
Ubiegłoroczna wizyta ówczesnej przewodniczącej Izby Reprezentantów USA Nancy Pelosi jedynie nasiliła napięcia w rejonie Indo-Pacyfiku, zaś o bezpieczeństwie regionie dyskutowano nie tylko w kontekście produkcji wspomnianych półprzewodników. Kwietniowe spotkanie, do którego doszło w Los Angeles pomiędzy urzędującym spikerem Izby Reprezentantów Kevinem McCarthym i prezydentką Tajwanu Tsai Ing-wen, zapoczątkowało nowy rozdział w stosunkach amerykańsko-tajwańskich, jednocześnie zaostrzając kurs władz w Pekinie wobec wyspy. Po serii spotkań omówiono kwestie bezpieczeństwa, co zaowocowało szeregiem wspólnych manewrów wojskowych na lądzie i morzu. Ponadto, postawiono bazy wojskowe w stan wyższej gotowości bojowej. W kwietniu tajwańskie ministerstwo obrony wykryło dziewięć chińskich okrętów i 26 samolotów, w tym myśliwców J-16 i Su-30, wykonujących patrole wokół wyspy . Stany Zjednoczone potwierdziły natomiast swoje zaangażowanie w rejonie Indo-Pacyfiku i, za zgodą Japonii, utworzą jednostkę szybkiego reagowania Korpusu Piechoty Morskiej na Okinawie.
 
Umowa handlowa z Waszyngtonem oznacza, że Chiny będą w stanie mniej ingerować w kwestie gospodarcze Tajwanu, by wywierać nacisk na wyspę. Pekin do dziś wykorzystuje kwestie gospodarcze, by kontrolować sytuację w regionie. Chińskie próby podważenia umowy handlowej mogłyby przekreślić ustalenia zeszłotygodniowego spotkania między sekretarzem stanu Antonym Blinkenem i prezydentem Chin Xi Jinpingiem, które w ocenie szefa amerykańskiej dyplomacji przebiegło w sposób „konstruktywny i merytoryczny”.

 
Katja-Elisabeth Herrmann Katja-Elisabeth pracuje jako pracownik naukowy w Warsaw Institute. Ukończyła studia magisterskie z zakresu spraw transatlantyckich w Kolegium Europejskim (Warszawa) oraz Fletcher School of Law and Diplomacy na Tufts University, jednocześnie będąc studentką Harvard Kennedy School of Government (Boston). Ponadto Katja-Elisabeth posiada tytuł licencjata w dziedzinie stosunków międzynarodowych i organizacji międzynarodowych, który połączyła z dyplomem z prawa międzynarodowego i europejskiego (LLB) na Uniwersytecie w Groningen.
Jej badania poświęcone są głównie transatlantyckim tematom bezpieczeństwa i obrony, w szczególności nowym i przełomowym technologiom. Niedawno otrzymała stypendium polityki publicznej Squire Patton Boggs Foundation w na prowadzenie badań nad polityką wewnętrzną USA i Inicjatywą Trójmorza. Interesuje się również cyberbezpieczeństwem i zarządzaniem kryzysowym.
Niedawno w Fletcher School zaprezentowała swoje badania na temat politycznego i przemysłowego krajobrazu technologii półprzewodnikowych w USA i UE. Zamierza kontynuować prace badawcze, koncentrując się na wyzwaniach i możliwościach związanych z zamówieniami wojskowymi dla sojuszników NATO.
 
Źródła:

1. Cheung Eric, “US and Taiwan draw closer with new trade pact opposed by China” CNN,19 maja 2023 r.
https://edition.cnn.com/2023/05/18/asia/taiwan-us-reach-agreement-to-boost-trade-intl-hnk/index.html.

2. Herrmann Eufracio Katja-Elisabeth, “Tensions spark in Asia over Pelosi’s tour in the Indo-Pacific” The Warsaw Institute , 15 sierpnia 2022 r.https://warsawinstitute.org/tensions-spark-asia-pelosis-tour-indo-pacific/.

3. Lawder David, “US, Taiwan reach deal on first part of ’21st Century’ trade pact” Reuters,19 maja 2023 r.https://www.reuters.com/business/us-taiwan-reach-deal-first-part-21st-century-trade-pact-ustr-2023-05-18/.

4. Lee Yimou and Ben Blanchard, “China continues ‚combat training’ around Taiwan after drills end” Reuters, 11 kwietnia 2023 r. https://www.reuters.com/world/asia-pacific/taiwan-president-says-china-military-exercises-not-responsible-2023-04-10/.

5. Liang Annabelle, “US-Taiwan relations: New trade deal signed as China tensions rise” BBC, 1 czerwca 2023 r.https://www.bbc.com/news/business-65773797.

6. The Economist Special Report, “Taiwan’s dominance of the chip industry makes it more important”, 6 marca 2023 r. https://www.economist.com/special-report/2023/03/06/taiwans-dominance-of-the-chip-industry-makes-it-more-important.

Wesprzyj nas

Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.

Wspieram

All texts published by the Warsaw Institute Foundation may be disseminated on the condition that their origin is credited. Images may not be used without permission.

Powiązane wpisy
Top