China Monitor to program, który analizuje politykę gospodarczą i zagraniczną Chin oraz prognozuje konsekwencje decyzji Pekinu dla gospodarki światowej, UE, państw Europy Środkowo-Wschodniej i Polski.
Data: 17 maja 2021 Autor: Łukasz Kobierski
Spotkanie Chiny i Azja Centralna (C + C5)
12 maja odbyło się już drugie spotkanie ministrów spraw zagranicznych Chin i Azji Środkowej (C + C5) w Xi’an, stolicy prowincji Shaanxi w północno-zachodnich Chinach. Rozmowa dotyczyła kwestii pandemii, współpracy gospodarczej i regionalnego bezpieczeństwa z naciskiem na sprawę Afganistanu.
W spotkaniu uczestniczyli: szef MSZ Chin Wang Yi, wicepremier i minister spraw zagranicznych Kazachstanu Mukhtar Tleuberdi, minister spraw zagranicznych Kirgistanu Ruslan Kazakbaev, minister spraw zagranicznych Tadżykistanu Sirojiddin Muhriddin, wicepremier i minister spraw zagranicznych Turkmenistanu Rashid Meredov oraz minister spraw zagranicznych Uzbekistanu Abdulaziz Kamilov.
Wang powiedział, że Chiny i kraje Azji Środkowej nieustannie nadawały impet skoordynowanemu rozwojowi regionalnemu i ożywieniu gospodarczemu, wnosząc konkretny wkład w pokój i rozwój w regionie. Zauważył, że w tym roku przypada 30. rocznica niepodległości krajów C5, a przez ten czas rozwijały się przyjaźń i współpraca między nimi. Dotyczyły one m.in. rozwiązanie kwestii granicznych czy kooperacji w ramach Pasa i Szlaku.
Szef MSZ Chin zaproponował wspólną walkę z pandemią COVID-19. Zaoferował przedstawicielom Azji Centralnej wprowadzenie mechanizmu powiadamiania o poważnych epidemiach, rozważenie zaoferowania nowej partii szczepionek oraz prowadzenia współpracy w zakresie rozwoju i wspólnej produkcji szczepionki.
Wang powiedział, że Chiny są gotowe do lepszej synergii z krajami C5 w zakresie finansowania, budowy pilotażowej strefy gospodarczej Jedwabnego Szlaku, poprawy jakości i skali handlu. W kwestii zwiększania bezpieczeństwa regionalnego zaprosił do współpracy w zapobiegania międzynarodowej przestępczości zorganizowanej i kontroli handlu narkotykami oraz wzajemnego wsparcia w ochronie suwerenności narodowej. Wezwał ponadto do wyraźnego sprzeciwu wobec zagranicznych interwencji. W kwestii Afganistanu, jego zdaniem, zagraniczne wojska powinny opuścić ten kraj. Strona chińska zobowiązała się także do współpracy z państwami C5 w zakresie reagowania na zmiany klimatu i ochronę różnorodności biologicznej.
Przygotowano trzy wspólne oświadczenia wydane na posiedzeniu. Pierwsze dotyczyło pogłębienia współpracy w odpowiedzi na pandemię. W drugim wskazano na wymóg wzmocnienia lokalnej współpracy i wprowadzenia mechanizmów kooperacji na szczeblu niższym niż krajowy. W trzecim z kolei omówiono działania na rzecz pokojowego pojednania w Afganistanie.
Wang wskazał również, że konieczne jest, aby kraje sąsiadujące z Afganistanem, w tym Uzbekistan i Tadżykistan, koordynowały swoje stanowiska, przemawiały jednym głosem i w pełni wspierały proces pokojowy w sąsiednim państwie. Jak podała rzeczniczka chińskiego MSZ Hua Chunyinga, przyjęto także memorandum w sprawie ustanowienia mechanizmu spotkań ministrów spraw zagranicznych C + C5.
Przedstawiciel Chin przedstawił wizję dalszej współpracy z państwami Azji Centralnej. Przede wszystkim nastawia się na kooperację w walce z pandemią, dalszy rozwój inicjatywy Pasa i Szlaku, częstsze spotkania przedstawicieli międzynarodowej administracji różnego szczebla oraz rozmowy na temat przyszłości Afganistanu.
Azja Centralna jest punktem starcia głównie dwóch mocarstw – Chin i Rosji. Przez Moskwę uważana jest za ich sferę wpływów i wciąż nią jest w wymiarze politycznym i militarnym. Chiny skupiają się w ramach współpracy z grupą C5 na ekspansji handlowej i inwestycyjnej. Według China Global Investment Tracker w okresie 2005-2020 zaangażowanie inwestycyjne Chin w Azji Centralnej wyniosło ponad 55 mld dolarów. Państwa tego regionu są punktem spornym między Moskwą a Pekinem, choć strona chińska stara nie narażać się Kremlowi, to ma świadomość, jak ważne są one dla Federacji Rosyjskiej. Także USA stara się utrzymać dobre relacje z państwami C5. W kwietniu tego roku miało miejsce spotkanie przedstawicieli grupy państw C5 z Sekretarzem Stanu USA Antonym Blinkenem. Uwydatnia to fakt, że trwa rywalizacja mocarstw o państwa regionu.
Kwestia Afganistanu jest również interesująca, gdyż Pekin jest zwolennikiem opuszczenia tego kraju przez wszystkie siły zagraniczne. Rosną też obawy Chin, że amerykańscy planiści wojskowi szukają opcji bazowania sił i sprzętu w Azji Środkowej po opuszczeniu Afganistanu, a preferowane byłyby Uzbekistan i Tadżykistan. Dlatego też przedstawiciele Uzbekistanu i Tadżykistanu zostali wezwani podczas konferencji do konsultacji w takich sprawach z Pekinem.
Wesprzyj nas
Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.
Wszystkie teksty (bez zdjęć) publikowane przez Fundacje Warsaw Institute mogą być rozpowszechniane pod warunkiem podania ich źródła.