Data: 6 października 2020 Autor: Paweł Paszak

Przygotowania do przyjęcia Planu Pięcioletniego na lata 2021-2025

W poniedziałek (28.09) w trakcie spotkania Biura Politycznego Komunistycznej Partii Chin (KPCh) doszło do wyznaczenia terminu jesiennej sesji plenarnej Komitetu Centralnego, na której mają zostać podjęte kluczowe decyzje w zakresie kierunków rozwojowych na kolejne lata – odbędzie się ona w dniach 26-29 października. Najważniejszym punktem agendy jesiennego plenum będzie Plan Pięcioletni na lata 2021-2025 oraz Plan Rozwoju Ekonomicznego i Społecznego wraz z ustaleniem celów na rok 2035. Pod wieloma względami decyzje te będą mieć wyjątkowy charakter, gdyż od początku transformacji gospodarczej Chiny pod rządami KPCh nie stały przed tak wieloma złożonymi wyzwaniami.

ŹRÓDŁO: KREMLIN.RU

W ocenie ekonomistów Międzynarodowego Funduszu Walutowego, pandemia doprowadziła do najpoważniejszego załamania gospodarczego od lat 30. XX wieku. Recesja w 2020 r. ma wynieść 4,9% w perspektywie globalnej, a w przypadku strefy euro czy Stanów Zjednoczonych wskaźniki te osiągną odpowiednio poziom -10,2% i -8%. Chiny mają być jedyną potęgą gospodarczą, które zanotują wzrost (+1,2%), jednak ze względu na wysoki poziom współzależności również one odczują szok popytowy na zachodnich rynkach. Według prognozy Banku Światowego, w przyszłym roku PKB Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL) ma wzrosnąć o 6,9%, a IMF przewiduje możliwość wzrostu na poziomie 8,2%.

Trudności gospodarcze związane ze światowym kryzysem zdrowotnym nakładają się na strukturalne problemy gospodarki chińskiej, wśród których kluczowy jest dynamicznie wzrastający poziom zadłużenia gospodarstw domowych oraz utrzymująca się bańka na rynku nieruchomości. Od 2008 r. poziom zadłużenia gospodarstw wzrósł z 17,87% PKB do ponad 56% PKB i z 40% do 120% dochodu rozporządzalnego. Na powyższe nakładają się nieefektywne rządowe programy inwestycyjne, równoległy system bankowy i ryzykowne kredyty (ok. 15-16%), eksploatacyjny model rozwoju przemysłowego oraz nadmierna ingerencja Partii oraz państwa w rynek. Rosnące aspiracje konsumpcyjne największej, choć bardzo zróżnicowanej chińskiej klasy średniej sprawiają, że presja wewnętrzna na utrzymanie korzystnych warunków materialnych będzie rosnąć. Dotychczas poparcie społeczne dla ustroju w znaczącej mierze wynikało ze zdolności Partii do stworzenia możliwości zaspokojenia potrzeb konsumpcyjnych.

Władze KPCh zmuszone są funkcjonować w coraz bardziej wymagającym środowisku międzynarodowym, które z rosnącymi obawami podchodzi do rozwoju gospodarczego ChRL. W okresie rządów Xi Jinpinga relacje Chin ze Stanami Zjednoczonymi, Japonią czy Indiami znalazły się na równi pochyłej przy jednoczesnym coraz bardziej asertywnym stanowisku Unii Europejskiej. W ostatnich miesiącach Stany Zjednoczone wprowadziły szereg sankcji i ograniczeń wobec chińskiego koncernu Huawei, które wyraźnie utrudniły możliwość sprzedaży najbardziej zaawansowanych mikroprocesorów oraz korzystania z oprogramowania Android. Kluczowe państwa Unii Europejskiej (Niemcy, Francja, Włochy, Polska) również zamierzają wyraźnie ograniczyć możliwość partycypacji Huawei w budowie europejskiej sieci 5G. UE w ostatnich latach konsekwentnie dąży do wypracowania „równego pola gry”, co oznacza eliminację bądź zredukowanie asymetrii w warunkach współpracy gospodarczej. Wariant globalizacji, który umożliwił Chinom nieskrępowany wzrost gospodarczy w szczególności po 2001 r. uległ zatem wyraźnej zmianie.

Wesprzyj nas

Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.

Wspieram

Jak na tę skomplikowaną sytuację zamierza zareagować KPCh? Kluczem do osiągnięcia wysokich wskaźników rozwoju oraz do awansu w międzynarodowych łańcuchach wartości ma być, tak jak w poprzednich latach, wzrost poprzez innowacje. Wśród głównych kierunków rozwoju należy wskazać sektor technologii cyfrowych, sztuczną inteligencję oraz przemysł półprzewodników. Dotychczas władze ChRL przywiązywały do tych obszarów bardzo wiele uwagi, o czym świadczy szereg programów takich jak: Made in China 2025, Plan Rozwoju Sztucznej Inteligencji Nowej Generacji (新一代人工智能的发展计划) czy China Standard 2035 (中国标准2035). W obliczu coraz bardziej ograniczonego dostępu do mikroprocesorów należy oczekiwać wzmożonej ingerencji państwa w ten sektor poprzez wprowadzenie zwolnień podatkowych, subsydiów i preferencyjnych kredytów.

W ostatnich tygodniach w oficjalnym dyskursie głośna stała się koncepcja „podwójnego obiegu” zaprezentowana przez Xi Jinpinga. Podkreśla ona konieczność wzmocnienia roli rynku wewnętrznego i usług, przy jednoczesnym utrzymaniu współpracy z rynkami zagranicznymi. Najprawdopodobniej wiązać się ona będzie z dalszymi próbami uniezależnienia od importu towarów wysokich technologii i wzmocnienia pozycji krajowych producentów. W obszernym artykule w Dzienniku Ludowym z 30 września 2020 r. premier Li Keqiang wskazywał również na konieczność decentralizacji i liberalizacji sektora usług oraz stworzenia przyjaznego ekosystemu dla zagranicznych inwestorów.

Klasycznym narzędziem kreowania wzrostu są inwestycje, choć nastąpiła wyraźna zmiana co do obszarów ich realizacji. Więcej środków ma zostać wykorzystanych na tworzenie tzw. „nowej infrastruktury” (新型基础). W trakcie majowych obrad Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych ustalono, że do 2035 r. państwo przeznaczy ok. 1,4 biliona dolarów na budowę infrastruktury cyfrowej w siedmiu wyselekcjonowanych obszarach. Wśród nich znajdują się: sieć 5G, internet przemysłowy, nowoczesny transport, centra przetwarzania danych, sztuczna inteligencja, sieci wysokiego napięcia oraz stacje do ładowania samochodów elektrycznych.

Ważnym elementem planu pozostaje chiński wariant „zielonego ładu”, który zgodnie z zapowiedzią prezydenta Xi z 23. września ma doprowadzić do osiągnięcia przez Chiny neutralności klimatycznej do 2060 r. Dążenie do poprawy jakości powietrza, gleby i wód stanowi zarówno wyjście naprzeciw oczekiwaniom społecznym i międzynarodowym, jak i szansom ekonomicznym w obszarze „zielonych technologii” i energetyki. Zwiększenie udziału energetyki jądrowej, wodnej i słonecznej przyspieszy transformację energetyczną kraju oraz otworzy nowe możliwości eksportu tych technologii za granicę, w szczególności do państw rozwijających się.

All texts published by the Warsaw Institute Foundation may be disseminated on the condition that their origin is credited. Images may not be used without permission.

Powiązane wpisy
Top