OPINIE
Data: 22 listopada 2021 Autor: Kinga Szurc
Proces negocjacyjny pomiędzy USA a Afgańskimi Talibami
w latach 2001-2020
Negocjacje pomiędzy rządem USA a afgańskimi Talibami w latach 2001-2020, były poświęcone wielu wydarzeniom jak i działaniom, które miały na celu doprowadzenie do podpisania porozu-mienia pokojowego między stronami sporu. Przedstawieni zostali również pośredni aktorzy procesu negocjacyjnego, którzy mieli wpływ na rozwój wydarzeń. Krajami tymi były Indie, Iran, Ro-sja, Turcja, Arabia Saudyjska, Chiny czy państwa Europejskie.
Ustalenia umowy pokojowej skupiały się w głównej mierze na zapewnieniu gwarancji, iż Afganistan nie będzie wykorzystywany przez organizacje terrorystyczne, siły zbrojne zostaną wycofane z Afganistanu, i po wielu latach na płaszczyźnie wewnątrzafgańskiej rozpoczną się rozmowy prowadzące do pokoju. Bezpośrednimi efektami zawartej umowy były między innymi wypuszczanie więźniów, którzy zobowiązali się, iż nie wrócą do działalności terrorystycznej oraz stopniowe wycofywanie obcych wojsk z terenów Afganistanu. Po objęciu urzędu Prezydenta USA przez Joe Bidena, nowa administracja jasno zakomunikowała, iż wojska nie zostaną na terenie Afganistanu dłużej niż zobowiązuje ich do tego umowa. Na końcu artykułu znajduję się przetłumaczona na język polski umowa zawarta pomiędzy USA a afgańskimi Talibami w 2020 roku.
Kim są strony konfliktu?
Stronami konfliktu są Afgańscy Talibowie oraz rząd Stanów Zjednoczonych, którzy od 2001 roku po zamachu na World Trade Center toczą pomiędzy sobą spór. Za początek powstania ugrupowania Talibów uznaję się moment w, którym ZSRR postanowiło wycofać się z Afganistanu, i pozostawiło państwo w środku trwającej wojnie domowej. Właśnie w tym momencie pojawili się Talibowie, którzy zobowiązali się wobec obywateli, iż pomogą im w odbudowie i ustabilizowaniu sytuacji w kraju na nowo. Talibowie, aby prowadzić swoją działalność pozyskiwali finanse z kilku źródeł – handel narkotykami, branża telekomunikacyjna, handel minerałami czy pobieranie opłat od osób, które przejeżdżały przez tereny należące do ich ugrupowania.
Talibowie po zamachu na WTC 11 września 2001 roku zostali oskarżeni o współpracę z al-Kaidą, pod względami zapewnienia członkom grupy miejsc, w których mogli się ukryć, i organizować kolejne zamachy terrorystyczne. Po tym zamachu wojska Stanów Zjednoczonych najechały na Afganistan, aby obalić panujący tam reżim Talibów.
Talibowie w trwającym konflikcie posiadali również cele, które chcieli osiągnąć, były nimi między innymi: zapewnienie bezpiecznego schronu swoim członkom, doprowadzenie do sytuacji, w której Talibowie zostaliby uznani na godnych uczestników polityki afgańskiej, ustanowienie w Afganistanie najbardziej rygorystycznej wersji prawa islamskiego, usunięcie z rządu skorumpowanych osób oraz doprowadzenie do sytuacji w której obce siły zbrojne zostałyby wycofane z terenów Afganistanu.
Druga strona konfliktu to rząd Stanów Zjednoczonych, który poprzez swoje działania chciał zwiększyć bezpieczeństwo swojego kraju, aby takie ataki jak ten z 11 września więcej nie miały miejsca. Zamierzano to osiągnąć poprzez doprowadzenie do takiej sytuacji gdzie Afganistan stałby się państwem autonomicznym, na terenie którego nie trwałyby ciągłe konflikty zbrojne. Ograniczenie możliwość finansowania grupy Talibów poprzez zminimalizowanie handlu narkotykami. Doprowadzenie do sytuacji, w której Afganistan przestałby służyć jako teren dla rozwoju al-Kaidy oraz sąsiadujący Pakistan przestałby działać destabilizująco. Jednak tym najważniejszym celem było doprowadzenie do sytuacji, w której al-Kaida zostałaby usunięta z terytorium Afganistanu dzięki czemu doprowadziłoby to do ograniczenia możliwości przygotowywania ataków terrorystycznych, co skutkowałoby zwiększeniem bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych jak i ich krajów sojuszniczych.
Aktorzy procesu negocjacyjnego
W procesie negocjacyjnym brały również udział państwa trzecie, które poprzez działania w Afganistanie posiadały swoje interesy.
Państwami tymi były:
Indie, państwu temu zależało na neutralnym afgańskim rządzie, w którym nie byłoby miejsca dla rozwoju dla działalności Talibów oraz na doprowadzeniu do upadku al-Kaidy jak i innych islamskich grup terrorystycznych, które posiadały swoje schrony na ziemiach Afganistanu. Kolejnymi celami było, aby takie jednostki bezpieczeństwa Indii jak wywiad polityczny i wojskowy w dalszym ciągu mogły pozostać na terenie Afganistanu i monitorować bieżącą sytuację i potencjalne zagrożenia płynące dla ich państwa oraz na utrzymaniu dostępu do znaczących pod względami gospodarczymi szlaków tranzytowych.
Iran, którego głównym celem było, aby wojska Stanów Zjednoczonych nie pozostały długo na terenie Afganistanu, ponieważ państwo to upatrywało w tym utrudnienia jakie mogły napotkać ich państwo w stosunku do budowanego programu nuklearnego. Posiadali również cele takie jak zapewnienie bezpiecznego powrotu obywatelom Afganistanu z Iranu, a ludności takiej było ok. 2/3 miliony. Chcieli również pogłębić swoją pracę pod względem gospodarczym poprzez np. budowę gazociągów przez tereny Iranu i Afganistanu.
Rosja, której głównym celem było umocnienie swojej pozycji geopolitycznej na świecie, uważano bowiem, iż Afganistan jest znaczącym punktem pod względem kontaktów pomiędzy Rosją, a Stanami Zjednoczonymi. Posiadali również inne cele między innymi: doprowadzenie do zablokowania rozbudowy gazociągów jak i ropociągów na terenie Azji Środkowej, czy też blokowanie swoimi działaniami wsparcia w organizowaniu ataków terrorystycznych dla ludności Czeczeńskiej w kierunku Rosji.
Turcji w głównej mierze zależało na walce z terroryzmem, gdyż państwo to zostało wiele razy dotknięte tego typu atakami przez al-Kaidę. Poprzez swoje działania chcieli również zapewnić bezpieczeństwo swoim grupom etnicznym takim jak Uzbekowie oraz Turkmenii, które zamieszkiwali Afganistan.
Arabia Saudyjska, której głównym celem była pomoc w ustabilizowaniu sytuacji w Pakistanie, państwa sojuszniczego dla Arabii Saudyjskiej. Dążyli do osłabienia al-Kaidy, gdyż była ona wrogiem nie tylko samego państwa Saudyjskiego, ale i rodziny Al Saud. Jednak państwo te w odróżnieniu od pozostałych opowiadało się za tym, aby procesy takie jak islamizacja, czy bardziej konserwatywne poglądy w aspektach praw człowieka nie ulegały złagodzeniu i utrzymywały się na obecnym poziomie. Radykalne poglądy i postępowanie Afganistanu były pozytywnie widziane przez tak samo radykalną Arabię Saudyjską pod względem religii czy zasad panujących w państwie praw.
Chiny swoje cele kierowały w to, aby dać wsparcie Pakistanowi, który jak w przypadku Arabii Saudyjskiej jest jej sojusznikiem. Bezpośrednim interesem dla Chin było zapewnienie dla swojego państwa dostępu do złóż m.in. gazu naturalnego oraz w umocnieniu swojej sytuacji geopolitycznej na arenie międzynarodowej.
Państwa Europejskie posiadały wypracowane jedno wspólne stanowisko, jakim jest wycofanie wojsk należących do państw członkowskich, w taki sposób, aby nie narażać bezpieczeństwa obywateli Afganistanu na wybuch nagłej wojny w państwie. Przed wycofaniem wojsk chciano doprowadzić do zapewnienia dla Afganistanu demokratyczną politykę i zapewnić obywatelom państwa, iż ziemia Afgańska nie będzie wykorzystywana do przygotowywania zamachów terrorystycznych, chciano to zapewnić poprzez wyszkolenie wojsk lokalnych w taki sposób, aby mogły sobie samodzielnie poradzić w obronie państwa.
Wydarzenie prowadzące do negocjacji
Od powstania konfliktu w 2001 roku wiele wydarzeń miało wpływ na to jak ukształtuje się sytuacja w Afganistanie. Pierwszym znaczącym wydarzeniem było podpisanie przez ówczesnego prezydenta USA Georga Busha pozwolenia na użycie sił przez wojska w kierunku osób odpowiedzilanych za zamach 11 września. To właśnie wtedy zorganizowano operacje „Enduring Freedom”, której celem była walka z terroryzmem. W trakcie trwania operacji bombardowano tereny na których swoje działania prowadziła al-Kaida, w ten sposób chciano zniszczyć bezpieczne miejsce w którym mogli między innymi szkolić nowych bojowników. Niestety główna osoba Osama Bin Laden uciekł. W 2002 roku miała miejsce operacja Anakonda, skupiająca działania na terenach dolin Shahi Kot, gdzie udało się zabić setki bojowników al-Kaidy, znaleźć broń oraz dokumenty wywiadu organizacji terrorystycznej.
W 2004 roku w Afganistanie doszło do uchwalenia nowej demokratycznej konstytucji, jej celem było wprowadzenie trójpodziału władzy oraz praw człowieka, jeszcze tego samego roku odbyły się wybory prezydenckie, które wygrał Karzai. Po wyborach Osama Bin Laden umieścił nagranie w internecie na którym oficjalnie przyznaje się do zamachów na World Trade Center. W 2005 roku Stany Zjednoczone wraz z Afganistanem ogłosiły, iż stają się partnerami strategicznymi co skutkowało tym, iż USA mogło rozpocząć korzystanie z obiektów wojskowych Afganistanu, i na szerszą skalę walczyć z grupami terrorystycznymi.
W 2009 roku prezydent Stanów Zjednoczonych ogłosił nową koncepcje działań w Afganistanie. Nowa koncepcja zakładała wysłanie 70 tysięcy nowych wojsk, aby przeciwdziałać umacnianiu się Talibów oraz na szkoleniu lokalnych sił w walce z terroryzmem.
W roku 2010 w Lizbonie odbył się szczyt gdzie ustalono, iż od 2011 roku bezpieczeństwo Afganistanu będzie w małych krokach przekazywane lokalnym siłom, dzięki czemu obce siły zbrojne mogłyby rozpocząć stopniowe wycofywanie się.
Rok 2011 przyniósł ze sobą jak sądzono przełomowy moment jakim było zabicie przywódcy al-Kaidy- Osamy Bin Ladena, który to ciągle zaogniał trwający konflikt.
W 2013 roku wojska Afgańskie przejęły kierowanie nad bezpieczeństwem państwa, również w tym samym czasie rozpoczeły się rozmowy Stanów Zjednoczonych i Talibów w Katarze. W 2014 roku ze względu na trwające rozmowy prezydent Stanów Zjednoczonych podjął decyzję o wycofywaniu się kolejnych wojsk z terenów Afganistanu, i pozostawieniu tylko tych, które miałyby szkolić lokalne służby.
W roku 2019 rozpoczęto podejmować ostateczne rozmowy pokojowe między Talibami a Stanami Zjednoczonymi. Rozmowy te w głównej mierze opierały się na wycofaniu wojsk z Afganistanu, pod warunkiem, że talibowie zawieszą użycie broni, oraz, że dojdzie do rozmów pokojowych pomiędzy rządem Afganistanu i Talibami.
Ustalenia umowy pokojowej
Umowę pokojową pomiędzy rządem Stanów Zjednoczonych, a Talibami podpisano 29 lutego 2020 roku w Doha. Umowę podpisali wysłannicy obu stron, w imieniu Stanów Zjednoczonych- Zalmay Khalizad, w imieniu Talibów- Abdul Ghani Baradar, a wszystko obserwował Mike Pompeo.
Umowa pokojowa zakłada 4 główne cele:
- Gwarancja, iż terytorium Afganistanu nie będzie wykorzystywane przez jednostki terrorystyczne do działań, które mogłyby zagrażać bezpieczeństwu Stanów Zjednoczonych oraz państwom sojuszniczym.
- Wycofanie sił zbrojnych z ziemi Afgańskiej.
- Rozpoczęcie rozmów negocjacyjnych na płaszczyźnie wewnątrzafgańskiej, pomiędzy Talibami, a rządem Afganistanu.
- Rozpoczęcie rozmów wewnątrzafgańskich na temat trwałego zaprzestania użycia broni, co w późniejszym etapie miałoby doprowadzić do trwałego zawarcia pokoju.
Stany Zjednoczone zobowiązały się do stopniowego wycofywania wojsk z terytorium Afganistanu przez okres 14 miesięcy. W pierwszej kolejności, zobowiązały się, iż w ciągu 135 dni od podpisania umowy zmniejszą ilość sił zbrojnych należących do Stanów Zjednoczonych do 8600 żołnierzy, do zmniejszenia liczby sił koalicyjnych oraz do całkowitego opuszczenia pięciu swoich baz. Natomiast w ciągu kolejnych 9,5 miesiąca Stany Zjednoczone zobligowały się do całkowitego wycofania swoich wojsk z terenu Afganistanu. USA w celu budowania zaufania zdecydowały się na wypuszczenie 5 tysięcy więźniów, w zamian za to Talibowie zobowiązali się, iż osoby wypuszczone na wolność nie będą stanowiły zagrożenia dla Stanów Zjednoczonych oraz podjeli decyzje, że również z ich strony wypuszczonych zostanie tysiąc więźniów. Amerykanie zobowiązali się do zniesienia sankcji z Islamskich Emiratów Afganistanu do dnia 27 sierpnia 2020r., natomiast sankcje nałożone przez państwa należące do ONZ zostaną zniesione do 29 maja 2020r.. USA obiecało również, że zaprzestaną bezpośredniej interwencji w wewnętrzne sprawy Afganistanu. Islamskie Emiraty Afganistanu poprzez umowę zobowiązały do podjęcia kroków, które miałyby zaprzestać wykorzystywania terytorium Afganistanu do celów terrorystycznych oraz obiecali przeciwdziałać powstawaniu sytuacji zagrażającej Stanom Zjednoczonym jak i ich sojusznikom.
Talibowie w umowie zobowiązali się, że będą przeciwdziałać zdobywaniu funduszy na cel organizacji nowych zamachów oraz, że pomogą osobom, które ubiegają się o pobyt lub azyl na terenie Afganistanu, według międzynarodowego prawa migracyjnego, natomiast zakazuje wydawania dokumentów uprawniających do wjazdu na teren Afganistanu dla osób, które w jakikolwiek sposób mogłyby zagrażać bezpieczeństwu Stanów Zjednoczonych.
W ostatniej części umowy pokojowej Stany Zjednoczone zobligowały się, iż zdobędą poparcie dla zawartej umowy od Rady Bezpieczeństwa przy ONZ. Stany Zjednoczone oraz Islamskie Emiraty Afganistanu zobowiązały się do utrzymania pozytywnych relacji między sobą, do utrzymania pozytywnych stosunków z nowo wypracowanym wewnątrz Afganistanu rządem oraz USA zadeklarowało chęć współpracy gospodarczej z nowym wewnętrznie wypracowanym rządem Afgańskim, oraz, że nie będą ingerować w wewnętrzne sprawy Afganistanu.
Bezpośrednie efekty zawartej umowy
Zawarcie umowy odbyło się na prośbę Talibów bez najważniejszej strony, którą jest rząd Afganistanu, uważali bowiem, że władze Afganistanu są pod dużym wpływem USA co może źle wpływać na cały proces. Mimo okoliczności w umowie został zawarty punkt dotyczący zwolnienia 5 tysięcy więźniów na który rząd Afganistanu miał znaczący wpływ, ponieważ to właśnie w ich więzieniach byli oni zatrzymani. Ten punkt umowy wzbudził wiele kontrowersji, jednak po rozmowach z Prezydentem Ghanim wypracowano kompromis, i władzę zgodziły się na wypuszczenie 1500 więźniów, lecz postawiono jeden warunek, że osoby wypuszczone podpiszą porozumienie, w którym zobligują się do tego, że nigdy już nie wrócą do działalności terrorystycznej i nie będą tworzyć zagrożeń dla Afganistanu oraz Stanów Zjednoczonych. Podpisanie umowy pokojowej pomiędzy rządem USA a Talibami początkowo miała przynieść pozytywne skutki dla wszystkich stron, niestety na kolejne ataki nie trzeba było długo czekać i po ograniczeniu przemocy na czas podpisania umowy, Talibowie wznowili ataki. Jednak, aby realnie uregulować sytuacje w Afganistanie, należałoby doprowadzić do podpisania umowy pomiędzy Talibami a rządem Afganistanu. Niestety od początku rozmów obie strony spotykały się z innymi oczekiwaniami strony drugiej. Jedna jak i druga strona chciały, aby panowały różne formy prawa islamskiego podczas rozmów, Afgańskie władze wymagały od Talibów natychmiastowego zaprzestania użycia sił, natomiast Talibowie na czas trwania rozmów postanowili zwiększyć intensywność swoich ataków, chcąc w ten sposób wywrzeć większą presje na rządzie Afganistanu.
W listopadzie 2020r. podjęto decyzję, że do maja 2021r. obce wojska zostaną w całości wycofane z Afganistanu. Cały proces został szczegółowo opisany, USA zobowiązały się, że przez pierwsze 135 dni od podpisania umowy wycofa część swoich wojsk i pozostawi 8600 stacjonujących żołnierzy, do listopada zminimalizują ich obecność do 4500, a do 15 stycznia 2021 r. zmniejszają ich ilości do 2500 żołnierzy. Strona Talibów zobowiązała się, że w zamian za ten ruch zerwą kontakty z organizacjami terrorystycznymi. Jednak jak się okazało według niektórych źródeł, tak się nie stało i kontakty w dalszym ciągu były utrzymywane i mimo tego wojska w dalszym ciągu opuszczały terytorium Afganistanu.
Administracja Joe Bidena wobec Afganistanu
Nowa administracja Stanów Zjednoczonych pod kierunkiem prezydenta Joe Bidena, od początku obejmowała stanowisko, w którym oznajmiali, iż nie wyobrażają sobie sytuacji w której wojska Stanów Zjednoczonych miałyby zostać dłużej na terenie Afganistanu, niż zobowiązuje ich do tego umowa.
Po jasnej deklaracji nowej administracji, do Afganistanu udał się Antony Blinken, który zapewnił obywateli Afganistanu, iż mimo tego, że ich wojska opuszczają teren Afganistanu, to w dalszym ciągu będą wspierać politykę oraz działalności wspierające ludność kraju. Zakomunikował również Talibom, że powinni oni rozpocząć rozmowy z rządem Afganistanu, i ustabilizować sytuację pomiędzy sobą.
Wizytę w Kabulu odbył również Zalmay Khalizad, który to odwiedził kraj, aby przekazać dwa dokumenty przygotowane przez Stany Zjednoczone, na mocy pierwszego dokumentu obie strony miałyby zobowiązać się, iż zrobią wszystko w kierunku doprowadzenia do sytuacji w której to obie strony rozpoczęłyby przestrzegania zobowiązań wobec siebie. Natomiast drugi dokument przedstawiał przykładową umowę dla obu stron, którą należałoby zawrzeć, aby doprowadzić do pokoju między obiema stronami. Dokument ten składał się z trzech części. Pierwsza część skupiała się na zagwarantowaniu bezpieczeństwa obywateli Afganistanu, pod względami zapewnienia bezpieczeństwa dla obywateli Afganistanu, pod względem bezpiecznego życia dla wyznawców różnych religii, i reprezentantów innych grup etnicznych. Na nowej konstytucji, w której dużą część miałyby odegrać prawa kobiet, oraz na budowaniu nowej polityki państwa, która utrzymywałaby przyjazne stosunki na arenie międzynarodowej. Druga część dotyczy stworzenia krok po kroku nowej administracji państwowej między innymi nowego sądownictwa, parlamentu i administracji wykonawczej. Prezentuje również jak powinna powstać nowa konstytucja demokratycznego Afganistanu. Trzecia część przedstawia warunki zawieszenia broni na poziomie wewnątrzafgańskim tak, aby Talibowie i rząd Afganistanu zakończyli wykorzystywać swoje wojska do prowadzenie konfliktu między sobą.
Przetłumaczona umowa pokojowa między Talibami a rządem USA
Porozumienie przynoszące pokój w Afganistanie
pomiędzy Islamskim Emiratem Afganistanu, który nie jest uznawany przez Stany Zjednoczone jako państwo i jest znany jako Talibowie a Stanami Zjednoczonymi
Luty 29, 2020r.
co odpowiada Rajabowi 5,1441 w kalendarzu księżycowym Hidżry i Hoot 10, 1398 w kalendarzu Hidżri Słonecznym
Kompleksowe porozumienie pokojowe składa się z 4 części:
1.Gwarancja i egzekwowane mechanizmy, które zapobiegną wykorzystywaniu ziemi Afganistanu przez jakąkolwiek grupę lub osobę indywidualną przeciwko bezpieczeństwu Stanom Zjednoczonym oraz ich sojusznikom.
2. Gwarancja, egzekwowane mechanizmy, i ogłoszenie harmonogramu wycofywania się wszystkich obcych sił z terenu Afganistanu.
3. Po ogłoszeniu gwarancji całkowitego wycofania się obcych sił i harmonogramu w obecności międzynarodowych światków i poręczeniach, i ogłoszeniu dla międzynarodowych świadków że ziemia Afganistanu nie będzie wykorzystywana przeciwko bezpieczeństwu Stanów Zjednoczonych i ich sojuszników, Islamskie Emiraty Afganistanu który nie jest uznawany przez Stany Zjednoczone jako państwo, i jest znane jako talibowie, rozpoczną negocjacje wewnątrzafgańskie ze stroną Afganistanu 10 marca 2020r. co odpowiada Rajabowi 15, 1441 w kalendarzu księżycowym i Hoot 20, 1398 w kalendarzu Hidżiri Słonecznym.
4. Trwałe i wszechstronne zawieszenie broni będzie jednym z punktów obrad wewnątrzafgańskiego dialogu i negocjacji. Uczestnicy negocjacji wewnątrzafgańskich będą dyskutować o terminie i zasadach trwałego i kompleksowego zawieszenia broni, między innymi o mechanizmach wspólnej realizacji które zostaną ogłoszone wraz z zakończeniem i uzgodnieniem przyszłej mapy drogowej Afganistanu.
Cztery części wyżej wymienione są ze sobą powiązane i każda z nich zostanie wdrożona zgodnie z własnym harmonogramem i ustalonymi warunkami. Uzgodnienie dwóch pierwszych części otwiera drogę dla dwóch ostatnich części.
Poniżej znajduję się tekst umowy potrzebny do realizacji części pierwszej i drugiej. Obie strony zgadzają się, iż te dwie części są ze sobą powiązane. Zobowiązania Islamskiego Emiratu Afganistanu, który nie jest uznawany przez Stany Zjednoczone za państwo i jest znany jako talibowie zobowiązują się, że na obszarach które znajdują się pod ich kontrolą do czasu utworzenia nowego afgańskiego rządu islamskiego, uzgodnionego poprzez dialog i negocjacje wewnątrz Afganistanu.
Część pierwsza
Stany Zjednoczone zobowiązują się do wycofania z Afganistanu wszystkich sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych, oraz ich sojuszników, i partnerów koalicyjnych, w tym niedyplomatycznego cywilnego personelu, prywatnych wykonawców ochrony, trenerów, doradców, i personelu służb pomocniczych w ciągu czternastu miesięcy po ogłoszeniu niniejszej umowy i podejmie w tym celu następujące kroki:
A.Stany Zjednoczone, ich sojusznicy i koalicjanci podejmą następujące działania w ciągu pierwszych stu trzydziestu pięciu dni:
1. Zmniejszą liczbę sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych w Afganistanie do 8600 i proporcjonalnie spowodują zmniejszenie liczby sojuszników i sił koalicyjnych.
- Stany Zjednoczone, ich sojusznicy, i ich koalicjanci wycofają wszystkie swoje siły z 5 swoich baz wojskowych.
B. Podejmują zobowiązania i działania w zakresie w zakresie zobowiązań Islamskiego Emiratu Afganistanu który nie jest uznawany przez Stany Zjednoczone za państwo i jest znany jako talibowie w drugiej części umowy Stany Zjednoczone, ich sojusznicy i koalicjanci wykonają: 1)Stany Zjednoczone, ich sojusznicy, i koalicjanci całkowicie wycofają wszystkie pozostałe siły z Afganistanu w ciągu pozostałych 9,5 miesiąca.
2) Stany Zjednoczone, ich sojusznicy i koalicjanci wycofają wszystkie swoje siły z pozostałych bazy wojskowych.
C. Stany Zjednoczone są zobowiązane do natychmiastowego rozpoczęcia współpracy ze wszystkimi zainteresowanymi stronami nad planem szybkiego uwolnienia bojowych i politycznych więźniów jako punktu do budowy zaufania, przy koordynacji i aprobacji wszystkich odpowiednich stron. Do pięciu tysięcy więźniów Islamskiego Emiratu Afganistanu który nie jest uznawany przez Stany Zjednoczone za państwo i jest uznawany jako Talibowie i do tysiąca więźniów drugiej strony zostanie zwolnionych do 10 marca 2020r. Pierwszy dzień wewnątrzafgańskich negocjacji odpowiada Rajabowi 15, 1441 w kalendarzu księżycowym i Hoot 20,1398 w kalendarzu Hidziri Słonecznym. Odpowiednie strony mają na celu uwolnienie wszystkich pozostałych więźniów w ciągu kolejnych trzech miesięcy. Stany Zjednoczone zobowiązują się do osiągnięcia tego celu. Islamski Emirat Afganistanu, który nie jest uznawany
przez Stany Zjednoczone jako państwo i jest znany jako Talibowie, zobowiązują się że jego zwolnieni więźniowie będą wypełniać obowiązki określone w niniejszej umowie, i nie będą stanowić zagrożenia dla bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych, oraz ich sojuszników.
D. Wraz z rozpoczęciem negocjacji wewnątrzafgańskich Stany Zjednoczone zainicjują administracji przegląd aktualnych sankcji Stanów Zjednoczonych i listy nagród wobec członków Islamskiego Emiratu Afganistan, który nie jest uznawany przez Stany Zjednoczone za państwo i jest uznawany jako Talibowie w celu usunięcia tych sankcji do 27 sierpnia 2020r. co odpowiada 8 Muharrama 1442 w kalendarzu księżycowym Hidżri i 6 1399r. w kalendarzu Hidzri słonecznym.
- Wraz z rozpoczęciem negocjacji wewnątrzafgańskich Stany Zjednoczone rozpoczną współpracę dyplomatyczną z innymi członkami Rady Bezpieczeństwa ONZ i Afganistanem w celu usunięcia członków Islamskiego Emiratu Afganistanu który nie jest uznawany przez Stany Zjednoczone za państwo i jest uznawany jako talibowie z listy sankcyjnej, aby osiągnąć ten cel do 29 maja 2020r. co odpowiada Shawwal 6 1441r. w kalendarzu Hidziri Lunar i Jawza 9 1399r. w kalendarzu Hidziri Słonecznym
- Stany Zjednoczone i ich sojusznicy powstrzymują się od groźby lub użycia siły przeciwko integralności terytorialnej lub politycznej niezależności Afganistanu lub od interweniowania w jego sprawy wewnętrzne.
Część druga
W związku z ogłoszeniem niniejszej umowy Islamski Emirat Afganistanu który nie jest uznawany przez Stany Zjednoczone za państwo i jest znany jako Talibowie podejmie następujące kroki, aby zapobiec wszelkim grupom lub indywidualnym osobom w tym al- Kaidzie, przed wykorzystywaniem ziemi Afganistanu do stwarzania zagrażania dla bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych i ich sojuszników.
- Islamski Emirat Afganistanu, który nie jest uznawany przez Stany Zjednoczone za państwo i jest uznawany jako talibowie nie pozwoli żadnemu ze swoich członków, innym osobom lub innym grupom w tym al-Kaidzie na wykorzystywanie ziemi Afganistanu do stwarzania zagrożenia dla bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych i ich sojuszników.
- Islamskie Emiraty Afganistanu które nie są uznawane przez Stany Zjednoczone za państwo i jest uznawane jako talibowie, wyśle jasny sygnał że dla tych którzy stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych i ich sojuszników nie ma miejsca w Afganistanie oraz Islamskie Emiraty Afganistanu które nie są uznawane przez Stany Zjednoczone za państwo i jest uznawane jako Talibowie nie będą współpracować z grupami lub osobami indywidualnymi zagrażającymi bezpieczeństwu Stanów Zjednoczonym jak i ich sojusznikom.
- Islamski Emirat Afganistanu który nie jest uznawany przez Stany Zjednoczone za państwo i jest uznawane jako Talibowie będzie zapobiegać zagrożeniu bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych i ich sojusznikom przez jakąkolwiek grupę lub osobę indywidualną w Afganistanie, oraz uniemożliwi tym jednostkom rekrutację, szkolenie i gromadzenie funduszy i nie będzie ich gościć zgodnie z zobowiązaniami zawartymi w niniejszej umowie.
- Islamski Emirat Afganistanu, który nie jest uznawany przez Stany Zjednoczone za państwo i jest uznawane jako Talibowie zobowiązuje się pomóc osobom ubiegającym się o azyl lub pobyt w Afganistanie zgodnie z międzynarodowym prawem migracyjnym i zobowiązaniami zawartymi w danej umowie, w taki sposób, aby te osoby nie stanowiły zagrożenia dla Stanów Zjednoczonych i ich sojuszników.
- Islamski Emirat Afganistanu który nie jest uznawany przez Stany Zjednoczone za państwo i jest uznawane jako Talibowie nie będą wydawać wiz, paszportów, zezwoleń na podróże, ani innych dokumentów osobom, które stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych i ich sojuszników do wkroczenia na teren Afganistanu.
Część trzecia
1.Stany Zjednoczone wystąpią o uznanie i poparcie Rady Bezpieczeństw Organizacji Narodów Zjednoczonych dla tej umowy.
2. Stany Zjednoczone i Islamski Emirat Afganistanu, który nie jest uznawany przez Stany Zjednoczone za państwo i jest uznawane jako Talibowie, będą szukać między sobą pozytywnych stosunków i oczekują że stosunki pomiędzy Stanami Zjednoczonymi i nowym rządem Islamskiego Afganistanu, które zostaną określone przez wewnątrzafgański dialog i negocjacje będą pozytywne.
- Stany Zjednoczone będą współpracować ekonomicznie na rzecz odbudowy z nowym rządem Islamskiego Afganistanu w taki sposób że nie bedą interweniować z wewnątrzafgański dialog i negocjacje.
Podpisano w Doha w Katarze 29 lutego 2020r., co odpowiada Rajabowi 5, 1441 w kalendarzu księżycowym Hidżry i Hoot 10, 1398 w kalendarzu Hidżri słonecznym w dwóch egzemplarzach w języku paszto, dari, i angielskim przy czym każdy tekst jest jednakowo autentyczny.
Wnioski: Głównymi stronami afgańskiego konfliktu są Talibowie, oraz rząd Stanów Zjednoczonych. Talibowie po zamachu na World Trade Center w 11 września 2001 roku, zostali oskarżeni o pomoc al-Kaidzie w zapewnieniu im kryjówek na swoim terytorium, co wiązało się z tym, że Osama bin Laden w dalszym ciągu mógł kierować przeprowadzanymi zamachami. Podczas trwania konfliktu Talibowie obrali sobie konkretne cele, które chcieli osiągnąć, były nimi między innymi doprowadzenie do sytuacji zlikwidowania sił zbrojnych innych państw z ich terytorium, zapewnienie bezpieczeństwa dla wszystkich swoich członków, doprowadzenie do sytuacji w której świat uznałby Talibów za godnego partnera w dziedzinie polityki Afganistanu, oraz ustanowienie na terytorium Afganistanu najbardziej rygorystycznej wersji prawa islamskiego. Jednak spełnienie każdego obranego celu przez Talibów miało na celu doprowadzenie do tego, aby Afganistan stał się państwem w którym każda organizacja terrorystyczna znalazłaby dla siebie schronienie, i bez przeszkód mogłaby szkolić przyszłych zamachowców, planować, oraz organizować zamachy terrorystyczne na każde państwo na świecie. Ingerencja jakiej podjęły się Stany Zjednoczone w sytuacje w Afganistanie pozwoliła na złagodzenie organizowanych zamachów terrorystycznych na tereny Stanów Zjednoczonych, oraz ich koalicjantów. Nowa administracja prezydenta Joe Bidena zapowiedziała, iż nie wyobraża sobie, aby wojska amerykańskie stacjonowały w Afganistanie dłużej niż do końca 2021 roku. Niestety podpisanie umowy pokojowej pomiędzy rządem USA a afgańskimi Talibami nie przyniosło zamierzonych efektów w postaci stabilizacji sytuacji w kraju. Umowa podpisana została pomiędzy Stanami Zjednoczonymi, a Talibami, natomiast strona rządu Afganistanu została w danym dokumencie pominięta, a to właśnie między Talibami, a rządem Afganistanu toczy się faktyczny spór, który należałoby załagodzić. Talibowie przejeli całkowitą kontrolę nad Afganistanem. Poprzez to organizacje terrorystyczne w tym al-Kaida w dalszym ciągu mogą wykorzystywać ziemie Afganistanu do szkolenia, oraz organizowania zamachów terrorystycznych na Stany Zjednoczone, oraz państwa sojusznicze. Obce wojska powinny w dalszym ciągu stacjonować w Afganistanie, aż do momentu w którym zawieszenie broni nie stałoby się procesem trwałym, nowy rząd nie zostałby ustalony, a ludność Afganistanu nie byłaby w pełni bezpieczna w swoim kraju. Rząd Stanów Zjednoczonych przy podejmowaniu decyzji powinien kierować się również bezpieczeństwem obywateli Afganistanu, powinien wziąć pod uwagę fakt, iż mimo szkolenia sił zbrojnych Afganistanu, kraj ten może sobie nie poradzić z daną sytuacją. Natomiast zaufanie Talibom w kwestiach takich jak to, że nie pozwolą wykorzystywać ziemi Afganistanu do przeprowadzania zamachów, okazało się błędem.
Bibliografia
Abed F., Afgan War Casualty Report: March 2020. The New York Times Magazine https://www.nytimes.com/2020/03/05/magazine/afghan-war-casualty-report-march-2020.html
Afgan conflict: US and Taliban sign deal to end 18-year war. BBC News. https://www.bbc.com/news/world-asia-51689443
Agreement for Bringing Peace to Afganistan between the Islamic Emirates of Afganistan which is not recognized by the United States as a state and is know as the Taliban and the United States of America. https://www.state.gov/wp-content/uploads/2020/02/Agreement-For-Bringing-Peace-to-Afghanistan-02.29.20.pdf
Biden says he ‚can’t picture’ US troops being in Afganistan next year. CNN politics. https://amp.cnn.com/cnn/2021/03/25/politics/biden-afghanistan-presser/index.html
Council adopts conclusions on the Afganistan peace process an future EU support for peace and development in the country, „European Council of the European Union”. https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2020/05/29/council-adopts-conclusions-on-the-afghanistan-peace-process-and-future-eu-support-for-peace-and-development-in-the-country/
Gul A., Taliban:Afgan Peace Talks With US Heading in Right Direction. Voanews. https://www.voanews.com/middle-east/taliban-afghan-peace-talks-us-heading-right-direction
Farr G., The Afgan Peace Agreement and Its Problems. https://www.e-ir.info/pdf/82654
Hansler J., Secretary of State Blinken visits Afganistan day after US announces plans for withdrawal. CNN politics. https://amp.cnn.com/cnn/2021/04/15/politics/blinken-afghanistan/index.html
How Osama Bin Laden Escaped, Foerign Policy. https://foreignpolicy.com/2009/12/11/how-osama-bin-laden-escaped-2/
Jumper J.P., Operation Anaconda An Air Power Perspective, Headquarters United States Air Force, Washington 2005.
Lakomy M., Misja International Security Assistance Force w Afganistanie jako wyzwanie dla bezpieczeństwa międzynarodowego, Studia Politicae Universitatis Silesiensis 11, 2013.
Lesiński P., Decyzje o kolejnym zmniejszeniu liczby żołnierzy USA w Afganistanie, „Komentarz ośrodka Badań Azji Centrum Badań nad Bezpieczeństwem Akademii Sztuki Wojennej” https://www.wojsko-polskie.pl/aszwoj/u/9e/18/9e186c91-69ab-4452-906d-a51895cc02a5/2020_11_komentarz_osrodka_badan_azji_-_zmniejszenie_liczby_zolnierzy_usa_w_afganistanie.pdf .
Lesiński P., Wyjazd ze ślepej uliczki-inicjatywy nowej administracji USA wobec procesu pokojowego w Afganistanie, Komentarz Ośrodka Badań Azji Centrum Badań nad Bezpieczeństwem Akademia Sztuki Wojennej.
March 2020:Operation Anaconda. Public Broadcasting Service. https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/campaign/etc/epilogue.html.
McQuire W., Afganistan presidential elections 2004-2014; The electoral challenges building democracy in a post-conflict state, School of Humanities and Social Sciences UNSW Canberra 2015.
Operation Enduring Freedom Fast Facts. CNN World. https://edition.cnn.com/2013/10/28/world/operation-enduring-freedom-fast-facts/index.html.
Silahsor H., Dursun A., Turkey plays key role in Afgan peacemaking process. Anadolu Agency. https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/turkey-plays-key-role-in-afghan-peacemaking-process/1470090.
Starr B., Browne R., First on CNN: US drops largest non-nuclear bomb in Afganistan. CNN. https://edition.cnn.com/2017/04/13/politics/afghanistan-isis-moab-bomb/index.html.
Shinn J., Dobbins J., Afgan Peace Talks a Primer, Rand Corporation, 2011.
The U.S. War in Afganistan 1999-2020. Council on Foreign Relations. https://www.cfr.org/timeline/us-war-afghanistan
Torreon B.S., U.S. Periods of War and Dates of Recent Conflicts, „Congressional Research Service” 2020.
Treść listu Antony’ego Blinkena do prezydenta Ghaniego: Secretary of State letter to president Ghani. tolonews. https://tolonews.com/pdf/02.pdf
Why is there a war in Afganistan? The short, medium, and long story. BBC News. https://www.bbc.com/news/world-asia-49192495
Who are the Taliban?. BBC News. https://www.bbc.com/news/world-south-asia-11451718
Wilk A., NATO po szczycie w Lizbonie konsekwencje dla Europy Środkowej i Wschodniej. Ośrodek Studiów Wschodnich. https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2010-11-24/nato-po-szczycie-w-lizbonie-konsekwencje-dla-europy-srodkowej-i
Autor: Kinga Szurc
Studentka Akademii Sztuki Wojennej, absolwentka studiów licencjackich na kierunku Bezpieczeństwo Międzynarodowe i Dyplomacja, a obecnie studentka studiów magisterskich na kierunku Bezpieczeństwo Narodowe.
Wszystkie teksty (bez zdjęć) publikowane przez Fundacje Warsaw Institute mogą być rozpowszechniane pod warunkiem podania ich źródła.
Powiązane wpisy
Fundacja Warsaw Institute
