WYDARZENIA

Piłsudski, Dmowski, Paderewski – ojcowie polskiej niepodległości i ich wizja kraju

29 czerwca 2021 roku miała miejsce debata z udziałem doktora Jana Wiśniewskiego – koordynatora Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej w Toruniu, wykładowcę w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu, Karola Wołka – prezesa Fundacji im. Kazimierza Wielkiego, Stowarzyszenia im. Kazimierza Wielkiego, Zarządu Głównego Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych i Fundacji Amor Patriae oraz Jakuba Lacherta eksperta the Warsaw Institute. Debata została poprowadzona przez Tomasza Kijewskiego prezesa the Warsaw Institute.

Wydarzenie zostało zrealizowane w ramach programu Młoda Niepodległa – 100-lecie odzyskania niepodległości przez Polskę; dofinansowane ze środków Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022 w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”.

W pierwszej części debaty dr Jan Wiśniewski scharakteryzował postać Józefa Piłsudskiego, poczynając od lat najmłodszych – kiedy to przyszły Dowódca Armii Polskiej trafił na przymusową zsyłkę na Syberię – i jego przypadkowej działalności konspiracyjnej. Podstawowym wyzwaniem dla Piłsudskiego było połączenie ideologii socjalistycznej z ideą niepodległej Polski. Obydwie te idee były często wobec siebie przeciwstawne. Doktor podkreślił, że niepodległościowe poglądy Piłsudskiego kształtowały się dopiero po rewolucji w 1905 roku. Piłsudski był politykiem i wojskowym, który pomimo braku formalnego wykształcenia wojskowego doszedł do kluczowych pozycji w armii polskiej. Jednakże – z tego samego powodu – w latach 30. jego decyzje doprowadziły do dezorganizacji armii.

Drugi z prelegentów, Karol Wołek, przybliżył sylwetkę Romana Dmowskiego jako głównego ideologa, dyplomatę i polityka 20-lecia międzywojennego. Jako lider Ligii Narodowej, powstałej na początku XX wieku, Dmowski próbował działać na terenach wszystkich trzech zaborów. Naród był scharakteryzowany przez Dmowskiego jako wspólnota kulturowa stanowiąca punkt wyjścia do budowy nowych celów politycznych bez stwarzania żadnych dogmatów w tej kwestii. Ważnym czynnikiem dla budowy narodu polskiego było utworzenie granic kraju pozwalających utrzymać państwowość Polską. W tym celu najważniejsze było odparcie Niemiec, które w przekonaniu Dmowskiego stanowiły główne zagrożenie dla jedności kulturowej Polski. Jednakże nie wynikało to z czynników ideologicznych, a jedynie względów praktycznych. Pan Wołek stwierdził, że podstawową różnicą pomiędzy Dmowskim a Piłsudskim była kwestia budowy państwa polskiego w ramach pewnych kompromisów wobec zaborców, co zakładała opcja Piłsudskiego oraz całkowita niezależność polityczna i gospodarcza odradzającej się Rzeczpospolitej, jako warunek podstawowy do walki o niepodległość.

Jakub Lachert, reprezentujący Warsaw Institute, charakteryzując Ignacego Jana Paderewskiego, podkreślił, że podstawą jego działalności dla państwa polskiego była jego dyplomatyczna aktywność zarówno w okresie I Wojny Światowej, jak i również przy tworzeniu się zrębów nowego państwa Polskiego, w szczególności w kontekście jego aktywności dyplomatycznej w Stanach Zjednoczonych i bezpośrednich spotkań z amerykańskim prezydentem Wilsonem. Działania Paderewskiego w ramach idei niepodległościowej zauważalne były również podczas negocjacji porozumień pokojowych w Wersalu, gdzie obecny był również Roman Dmowski.

W drugim segmencie debaty zaistniała wymiana poglądów na temat znaczenia tytułowych postaci dla polskiej niepodległości. Główny element polemiki dotyczył znaczenia Romana Dmowskiego i Józefa Piłsudskiego w dziele odzyskiwania niepodległości. Karol Wołek podkreślał znaczenie ideologicznych podwalin polskiej państwowości prezentowanej przez Romana Dmowskiego oraz jego istotne znaczenie jako dyplomaty. Doktor Wiśniewski z kolei podkreślał znaczenie Józefa Piłsudskiego dla polityki II Rzeczpospolitej oraz jego geniusz taktyczny podczas wojny z 1920 r.

Kolejnym elementem dyskursu było przedstawienie Romana Dmowskiego jako działacza narodowego w sensie etnicznym. Jego koncepcje były znacznie szersze i wychodziły również poza pewien podział klasowy, który utożsamiał polskość ze szlachtą oraz mężczyznami. Celem Dmowskiego było rozbicie tego patriarchalnego podejścia, stąd w działaniach stronnictwa narodowego był również duży udział kobiet oraz warstw chłopskich.

Zachęcamy do zapoznania się z pełną rozmową i obserwowania naszej dalszej działalności!

Wydarzenie „Piłsudski, Dmowski, Paderewski – ojcowie polskiej niepodległości i ich wizja kraju” zostało zrealizowane w ramach zadania: Młoda Niepodległa – 100-lecie odzyskania niepodległości przez Polskę. Dofinansowane ze środków Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022.

All texts published by the Warsaw Institute Foundation may be disseminated on the condition that their origin is credited. Images may not be used without permission.

Powiązane wpisy
Top