China Monitor to program, który analizuje politykę gospodarczą i zagraniczną Chin oraz prognozuje konsekwencje decyzji Pekinu dla gospodarki światowej, UE, państw Europy Środkowo-Wschodniej i Polski.
Data: 12 stycznia 2021
Autor: Paweł Paszak
Pekin zapowiada zwiększenie zaangażowania w Afryce
W dniach 4-9 stycznia minister spraw zagranicznych Chin Wang Yi odbył w Afryce pierwszą dyplomatyczną podróż w Nowym Roku, która objęła 5 państw (Nigeria, Demokratyczna Republika Konga, Tanzania, Botswana, Seszele). Celem wizyty było utrzymanie przez Chiny pozycji kluczowego partnera państw Czarnego Lądu w zakresie: budowy nowej infrastruktury, wymiany handlowej oraz współpracy kredytowej. Działania te prezentowane są jako element promowanej od 2013 r. koncepcji Pasa i Szlaku, będącej jedną z głównych narracji Chin w polityce międzynarodowej. Wysoka intensywność kontaktów dyplomatycznych będzie także wykorzystywana do promocji produkowanych w Chinach szczepionek i budowy pozytywnego wizerunku Państwa Środka w Afryce.
Minister Wang Yi w trakcie wizyty zaznaczył, że od ostatniego szczytu FOCAC (Forum on China–Africa Cooperation, Forum współpracy Chiny-Afryka) w 2018 r. udało się zrealizować ponad 70% przyjętych celów, które obejmują takie obszary jak: promocja przemysłu, handlu, usprawnienie łączności komunikacyjnej (connectivity), zielony rozwój, współpraca w zakresie bezpieczeństwa oraz edukacji i kultury. Minister podkreślił, że w ramach Inicjatywy Pasa i Szlaku realizowanych jest 1100 projektów, a w proces ten zaangażowano 110 tys. pracowników z Chin. Przez ostatnie dwie dekady chińskie firmy i banki brały udział w budowie linii kolejowych i dróg o łącznej długości ponad 12 tys. km. Wizyta stanowi ponadto element przygotowań do kolejnego szczytu FOCAC w 2021 r., w trakcie którego strona chińska dyskutować będzie z przedstawicielami władz państw afrykańskich nad współpracą gospodarczą, polityczną i edukacyjną w obliczu kryzysu wywołanego pandemią COVID-19. Należy oczekiwać, że władze chińskie wykorzystają intensywne relacje polityczne i gospodarcze do promocji własnej szczepionki i tzw. Zdrowotnego Jedwabnego Szlaku.
W ramach wizyty doszło do podpisania kontraktu w wysokości 1,32 mld dolarów na budowę odcinka linii kolejowej w Tanzanii o długości 341 km. W grudniu do wiadomości publicznej podano również informację o uzyskaniu przez władze Nigerii pożyczki o wartości 2,5 mld dolarów przeznaczoną na budowę gazociągu AKK o kluczowym znaczeniu dla polityki energetycznej prowadzonej przez Abudżę. W czasie spotkania Wang Yi z nigeryjskimi władzami ogłoszono powołanie specjalnego komitetu międzyrządowego, koordynującego współpracę między dwoma państwami. Podczas pobytu w DRK Wang Yi zadeklarował, że Chiny umorzą 28 mln dolarów pożyczki, uzasadniając decyzją trudną pozycją władz w czasie pandemii. Podczas spotkania z władzami Botswany ogłoszono podpisanie memorandum w sprawie Inicjatywy Pasa i Szlaku, zwiększając liczbę państw Afryki uczestniczących w inicjatywie do 46.
Chiński minister spraw zagranicznych zapowiedział, że Chiny zwiększa wysiłki na rzecz budowy bazy produkcyjnej w Afryce w ramach inicjatywy „Manufacturing Africa”. Od lat w dyskusji pojawiają się pomysły przenoszenia do Afryki bardziej pracochłonnych gałęzi przemysłu z uwagi na zdecydowanie niższe koszty pracy niż w Chinach. Według wyliczeń grupy konsultingowej McKinsey z 2017 r. już w chwili obecnej ok. 12% produkcji w Afryce (ok. 500 mld dol.) obsługiwanych jest przez chińskie przedsiębiorstwa.
Wesprzyj nas
Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.
Niezwykle dynamicznie rozwija się także współpraca inwestycyjna, kredytowa i handlowa. Według danych Africa Report, w latach 2000-2018 Chiny zawarły z państwami Afryki umowy kredytowe na łączną kwotę 148 mld dolarów, a wartość wymiany handlowej od 2017 r. utrzymuje się na poziomie ponad 200 mld dolarów rocznie. Dane American Enterprise Institute wskazują z kolei, że łączna kwota realizowanych projektów i inwestycji od 2005 r. w samej tylko Afryce Subsaharyjskiej przekracza 300 mld dolarów. Na przestrzeni ostatnich dwóch dekad wymiana handlowa między Chinami i państwami afrykańskimi wzrosła ponad dwudziestokrotnie. W 2000 r. jej wartość wynosiła 10 mld dolarów, w 2005 r. 40 mld dolarów, w 2011 r. 166 mld dolarów, a w 2019 r. aż 209 mld dolarów. W 2009 r. Chiny stały się najważniejszym partnerem handlowym Afryki, wyprzedzając Stany Zjednoczone. Rosnący poziom zadłużenia państw afrykańskich i trudności wywołane pandemią spowodowały, że władze w Pekinie zdecydowały się na anulowanie bądź przesunięcie spłaty części zobowiązań na późniejszy termin.
Wang Yi podkreślił także zaangażowanie Chin w promowanie bezpieczeństwa i stabilizacji w regionie. Pomiędzy 2008 a 2020 r. wkład finansowy ChRL w budżet operacji pokojowych ONZ wzrósł z 693 mln dol. (9,4%) do 988 mln dol. (15,21%) i przewyższył łączny wkład Japonii (8,56%) i Niemiec (6,09%). Spośród stałych członków Rady Bezpieczeństwa ONZ, Chiny nie tylko wystawiają największy kontyngent – ok. 2,5 tys. błękitnych hełmów – ale ponadto jest on większy od połączonych kontyngentów pozostałych mocarstw. Większość żołnierzy pełni służbę na misjach w Sudanie, Sudanie Południowym, Libanie, Mali i Demokratycznej Republice Konga. Takie ukierunkowanie wspiera ogólną politykę Chin wobec Afryki, zmierzającą do ugruntowania tam wpływów politycznych, gospodarczych oraz korzystnego wizerunku.
Trudna sytuacja gospodarcza w epoce popandemicznej, deficyty infrastrukturalne oraz potrzeby zdrowotne sprzyjać będą zacieśnieniu relacji państw Afryki z Chinami. Dla Pekinu region ten to już nie tylko miejsce realizacji kontraktów budowlanych i pozyskiwania surowców. W rosnącym stopniu państwa Czarnego Lądu stają się także cennymi partnerami na forach organizacji międzynarodowych, gdzie trwa intensywna rywalizacja Chin z Zachodem o wizję nowego porządku. Pomoc rozwojowa i udział w misjach stabilizacyjnych sprzyjają ponadto budowie międzynarodowego prestiżu ChRL, w szczególności w państwach rozwijających się, dla których stabilność i wzrost stanowią priorytet.
All texts published by the Warsaw Institute Foundation may be disseminated on the condition that their origin is credited. Images may not be used without permission.
Powiązane wpisy
Fundacja Warsaw Institute
