WYDARZENIA
Data: 30 kwietnia 2020
Dezinformacja – rosyjska broń strategiczna wczoraj i dziś
29 kwietnia 2020 roku redakcja The Warsaw Institute Review zorganizowała debatę ekspercką „Dezinformacja – rosyjska broń strategiczna wczoraj i dziś”. Wydarzenie zostało przeprowadzone w formie transmisji live, aby umożliwić oglądalność i aktywnie zaangażowanie w czasach pandemii za pośrednictwem mediów społecznościowych.
W debacie uczestniczyli: Piotr Żochowski – główny specjalista ds. bezpieczeństwa w Europie Wschodniej w Ośrodku Studiów Wschodnich; Grzegorz Kuczyński – dyrektor programu Eurazja i analityk ds. wschodnich w Warsaw Institute oraz Kamil Basaj – prezes Fundacji INFO OPS Polska, ekspert ds. bezpieczeństwa środowiska informacyjnego. Spotkanie moderował Rafał Zgorzelski.
Piotr Żochowski przedstawił najpierw rys historyczny sowieckiej oraz rosyjskiej dezinformacji. Zwrócił uwagę na to, jak ten termin rozumieją sami Rosjanie, definiowany jako nie tylko wprowadzenie w błąd, a także wywieranie konkretnego wpływu. Zaznaczył, że zawsze służyła ona wsparciu oficjalnej polityki zagranicznej oraz demonstracji siły poprzez psychologiczną presję. Podkreślił również, że działania rosyjskie nie są krótkofalowe, a prowadzone przez dziesięciolecia poprzez budowanie odpowiedniego zaplecza politycznego, społecznego oraz intelektualnego.
Grzegorz Kuczyński wskazał na konkretne sytuacje rosyjskiej dezinformacji w kontekście obecnej pandemii. Poruszył temat przekazu medialnego na temat pomocy udzielonej przez Rosję Włochom, Serbii czy Stanom Zjednoczonym. W każdym przypadku wyglądał następująco – kraje UE nie radzą sobie z kryzysem i w przeciwieństwie do Rosji same nie są w stanie pomóc krajom członkowskim, potencjalnie członkowskim czy sojuszniczym. Tymczasem wśród personelu wysłanego do Włoch znajdowały się również osoby związane z rosyjskim wywiadem, a do USA wysłano częściowo sprzęt oficjalnie objęty sankcjami, aby wykazać ich „bezcelowość”. Nieustannie wykorzystywane są również kanały w mediach społecznościowych do szerzenia teorii spiskowych na temat wirusa
Kamil Basaj odniósł się natomiast do technicznych i instytucjonalnych aspektów rosyjskiej wojny dezinformacyjnej, nazwanej „modelowaniem środowiska informacyjnego”. Wyróżnił jej dwa aspekty: stałą narrację na temat Zachodu, NATO i UE; oraz sytuacyjną. Wskazał, że działania dezinformacyjne kierowane są również do ośrodków specjalistycznych, a ich celem jest wpływanie na procesy decyzyjne. Zarysował również wieloetapowy model dystrybucji wprowadzających w błąd informacji, podkreślając, że wyniki często obliczone są nie na chwilę obecną, a na przyszłość, gdy po czasie ciężko wykazać manipulację.
W sesji Q&A poruszono m.in temat tego, jakich działań dezinformacyjnych można się spodziewać w związku z rocznicą wojny polsko-bolszewickiej. Grzegorz Kuczyński uznał za wątpliwe, aby wskazywano na Polskę jako agresora w tej wojnie, poruszany natomiast będzie temat złego traktowania bolszewickich jeńców. Kamila Basaja spytano natomiast o świadomość polskich dziennikarzy na temat dezinformacji. Przyznał, że jest ona większa niż przed laty, jednak manipulacja nadal przenika do mediów ogólnopolskich. Piotr Żochowski na pytanie, jak zinstytucjonalizowana jest rosyjska dezinformacja oraz jaka jest jej tematyka, zwrócił uwagę na regionalizację tego typu działań i szczegółowe badania społeczeństw, do których mają trafić. Ciężko natomiast wskazać, która instytucja jest za nie najbardziej odpowiedzialna, chociaż niewątpliwe dużą rolę ma wywiad.
Grzegorz Kuczyński odpowiedział również na pytanie dotyczące rosyjskich działań dezinformacyjnych w Afryce. Jego zdaniem Rosja jest coraz bardziej zaangażowana na tym kontynencie, a przenika się tam aktywność podmiotów prywatnych oraz państwowych. Piotr Żochowski odniósł się do różnicy między anglojęzycznymi terminami disinformation a misinformation, gdzie jego zdaniem ciężko o ich rozgraniczenie i jednoznaczną definicję. Natomiast Kamil Basaj spytany o to, jak skutecznie państwo może bronić się przed dezinformacją, zaznaczył, że nie ma w pełni skutecznych rozwiązań i zależą one on konkretnego przypadku. Niewątpliwie ważne są sprawne środki komunikacji w celu dementowania nieprawdziwych informacji, należy jednak wystrzegać się wciągnięcia w walkę z działaniami osłonowymi, odwracającymi uwagę od realnych zagrożeń.
Zapraszamy obserwowania nas i śledzenia informacji o kolejnych debatach!
All texts published by the Warsaw Institute Foundation may be disseminated on the condition that their origin is credited. Images may not be used without permission.
Powiązane wpisy
Fundacja Warsaw Institute
