U.S. Weekly oferuje analityczne spojrzenie na procesy geopolityczne zachodzące na arenie międzynarodowej, które w sposób bezpośredni lub pośredni oddziałują na politykę Stanów Zjednoczonych. To geopolityczna kolumna powstająca przy współpracy z mediami polonijnymi. Do partnerów należą: Dziennik Związkowy – największe pismo polonijne w USA, Polishexpress oraz WIrlandii.pl
Data: 31 lipca 2023
Co przyniosą przyszłoroczne wybory na Tajwanie?
O przyszłorocznych wyborach na Tajwanie, które odbędą się w cieniu rywalizacji na linii USA-Chiny, z pewnością będzie głośno na całym świecie.
Na wyspie przeprowadza się aż jedenaście rodzajów wyborów, w tym parlamentarne oraz lokalne, które odbywają się w styczniu i listopadzie co cztery lata. Nie inaczej niż w innych krajach świata, również na Tajwanie wybory prezydenckie zdominowane są przez kwestie gospodarcze oraz polityczne. Tym razem wynik wyborów może zostać podany w wątpliwość. O ile Ma Ying-jeou, poprzednik urzędującej prezydent oraz przewodniczący Kuomintangu (KMT), stawiał na współpracę z władzami w Pekinie, dziś jednak Tajwan znajduje się na linii spięcia z Chinami.
W kwietniu Demokratyczna Partia Postępowa (DPP) ogłosiła Williama Lai swoim kandydatem w nadchodzących wyborach prezydenckich. Lai zmierzy się z Hou Yu-ih, burmistrzem Tajpej oraz kandydatem z ramienia Kuomintangu. Obydwu polityków różni kwestia stosunków Tajwanu z Chinami oraz wizja bezpieczeństwa w regionie. Lai wywodzi się bowiem z obozu proniepodległościowego, natomiast Yu-ih opowiada się za utrzymaniem poprawnych stosunków z Pekinem, jednocześnie hołdując chińskiej doktrynie „jeden kraj, dwa systemy”. Liderom Kuomintangu zależy na jak najlepszych stosunkach z władzami w Pekinie, dlatego też współpracują z nimi w myśl utrzymania niepodległego Tajwanu w granicach Chińskiej Republiki Ludowej. W mniej ekstremalnej wersji polityka wierności Kuomintangu zakłada także stabilne, aczkolwiek powściągliwe relacje ze Stanami Zjednoczonymi. Na konkurencyjne dla DPP i KTM ugrupowanie powoli wyrasta Tajwańska Partia Ludowa (TPP). W 2019 r., Ko Wen-je, kandydat TPP na prezydenta i zarazem były działacz DPP, przyznał w wywiadzie dla Nikkei Asia, że jedynym realnym dziś rozwiązaniem jest zachowanie statusu quo i utrzymanie de facto niepodległości Tajwanu.[1] W sondażach TPP uplasowała się przed KMT. Partia cieszy się dużą popularnością wśród młodych.
W obliczu rosnących napięć na Indo-Pacyfiku przyszłorocznym wyborom z uwagą będą przyglądać się decydenci w Waszyngtonie. Głosowanie może bowiem wpłynąć na amerykańskie interesy polityczne i gospodarcze w regionie. Obszar ten generuje aż połowę światowego handlu morskiego, zaś amerykańskie dążenia tamże zazębiają się z interesami Indii i Chin, by wspólnie przeciwdziałać rosnącym wpływom Pekinu.
Ostatnio wiele mówi się także o Tajwanie w kontekście transportu drogą morską oraz produkcji półprzewodników. Region Indo-Pacyfiku obejmuje trzydzieści osiem krajów o znaczącej populacji, a także istotnych z punktu widzenia światowej gospodarki.[2] Niemniej jednak, wiele wysp, m.in. Timor Wschodni, jest niejako wykluczonych z wymiany handlowej pomiędzy krajami regionu z powodu niedostatecznych połączeń infrastrukturalnych i cyfrowych. Prowadzi to do wzrostu nierówności. Lokalne społeczeństwa stoją także przed szeregiem innych wyzwań, mianowicie rosnącego poziomu mórz czy wysokich cen żywności. W obliczu niełatwej sytuacji, niektóre kraje zmuszone są do zawierania asymetrycznych umów, przykładem której jest niedawny sojusz pomiędzy Wyspami Salomona i Chinami.
Wynik wyborów prezydenckich na Tajwanie może w dalszej perspektywie przełożyć się na stosunki krajów UE i Chin. Niemiecki rząd opublikował swoją pierwszą strategię dotyczącą współpracy i postępowania wobec Chin, w której wyraził nadzieję na utrzymanie statusu quo w Cieśninie Tajwańskiej. Niemiecka minister spraw zagranicznych Annalena Baerbock stwierdziła, że Chiny pozostają dla Niemiec jednocześnie partnerem i systemowym rywalem, aczkolwiek w ostatnich latach coraz wyraźniej da się zauważyć tę drugą zależność.[3] Chociaż od 2019 r. UE uważa Chiny za konkurenta, unijne gospodarki wciąż pozostają uzależnione od chińskich surowców, m.in litu i magnezu. Wobec tego wynik wyborów na Tajwanie może niejako zmusić państwa członkowskie do zrewidowania dotychczasowej polityki wobec Pekinu.
Władze w Waszyngtonie, Tajpej i Pekinie inaczej interpretują, jakie terytoria wchodzą w skład Chińskiej Republiki Ludowej. Dokument zawarty w 1992 r. między KMT i Komunistyczną Partię Chin (KPCh) zakłada zasadę „jednych Chin”, którą obie strony interpretują na swój sposób. Podczas gdy Chińska Republika Chińska uważa się za jedynego przedstawiciela narodu i państwa chińskiego, Republika Chińska, w skład której wchodzi Tajwan, twierdzi, że to ona reprezentuje „jedne Chiny”. Niemniej jednak, DPP nie zgadza się na tego typu konsensus.
Stany Zjednoczone utrzymują formalne relacje dyplomatyczne z Pekinem; z Tajwanem łączy je zaś nieformalny sojusz. Od 1979 r. wysocy rangą tajwańscy politycy nie mogą składać oficjalnych wizyt w Waszyngtonie. Wobec tego prezydent Tsai Ing-wen spotkała się na przełomie marca i kwietnia br. w Kalifornii ze spikerem Izby Reprezentantów USA Kevinem McCarthym. W odpowiedzi na to niecodzienne spotkanie, Chiny rozpoczęły intensywne manewry wojskowe wokół wyspy, wystrzeliły jedenaście pocisków balistycznych oraz wprowadziły embargo na produkty pochodzące z Tajwanu. Lai, kandydat DPP, zamierza odwiedzić Stany przy okazji ceremonii zaprzysiężenia prezydenta-elekta Paragwaju, która odbędzie się 15 sierpnia.[4]
W obawie przed możliwą agresją ze strony Pekinu Tajwan zacieśnia więzi ze Stanami Zjednoczonymi, Australią, Japonią i Filipinami. Polityka Pekinu bez wątpienia będzie miała wpływ na styczniowe wybory. Również stanowisko Tajwanu wobec Chin kontynentalnych oddziałuje na wyborców i może zaważyć na ich głos. Niewykluczone, że przy urnie wyborczej Tajwańczycy zaprotestują przeciwko coraz wyższym kosztom życia na wyspie i utrzymującym się napięciom w regionie. Czy oddadzą swój głos na KMT w zamian za iluzoryczną wizję pokoju? Kolejny prezydent Tajwanu stanie przed niełatwym zadaniem, jakim jest ustabilizowanie stosunków z Pekinem, co wpłynie na losy wyspy i całego regionu.
[1] Alyssa Chen. “As Taiwan gears up for 2024 presidential poll, who are the top candidates?” The Japan Times (5 czerwca 2023 r.).
[2] Kumar Ambar Ghosh, Debosmita Sarkar, Anasua Basu Ray Chaudhury, “Security, Economy, and Ecology: Setting Priorities for Cooperation in the Indo-Pacific,” Observer Research Foundation (25 lutego 2023 r.).
[3] AP Berlin, „Germany publises new China strategy” Taipei Times (14 lipca 2023 r.).
[4] Guy Chazan and Laura Pitel in Berlin and Patricia Nilsson “Germany warns companies to reduce dependence on China” Financial Times (13 lipca 2023 r.).
Katja-Elisabeth Herrmann Katja-Elisabeth pracuje jako pracownik naukowy w Warsaw Institute. Ukończyła studia magisterskie z zakresu spraw transatlantyckich w Kolegium Europejskim (Warszawa) oraz Fletcher School of Law and Diplomacy na Tufts University, jednocześnie będąc studentką Harvard Kennedy School of Government (Boston). Ponadto Katja-Elisabeth posiada tytuł licencjata w dziedzinie stosunków międzynarodowych i organizacji międzynarodowych, który połączyła z dyplomem z prawa międzynarodowego i europejskiego (LLB) na Uniwersytecie w Groningen.
Jej badania poświęcone są głównie transatlantyckim tematom bezpieczeństwa i obrony, w szczególności nowym i przełomowym technologiom. Niedawno otrzymała stypendium polityki publicznej Squire Patton Boggs Foundation w na prowadzenie badań nad polityką wewnętrzną USA i Inicjatywą Trójmorza. Interesuje się również cyberbezpieczeństwem i zarządzaniem kryzysowym.
Niedawno w Fletcher School zaprezentowała swoje badania na temat politycznego i przemysłowego krajobrazu technologii półprzewodnikowych w USA i UE. Zamierza kontynuować prace badawcze, koncentrując się na wyzwaniach i możliwościach związanych z zamówieniami wojskowymi dla sojuszników NATO.
Źródła:
1. Ambar Kumar Ghosh, Debosmita Sarkar, Anasua Basu Ray Chaudhury, “Security, Economy, and Ecology: Setting Priorities for Cooperation in the Indo-Pacific,” Observer Research Foundation (25 lutego 2023 r.). https://www.orfonline.org/research/security-economy-and-ecology/
2. AP Berlin, “Germany publishes new China strategy” Taipei Times (14 lipca 2023). https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2023/07/14/2003803163
3. Chazan Guy, Laura Pitel in Berlin and Patricia Nilsson “Germany warns companies to reduce dependence on China” Financial Times (13 lipca 2023 r.). https://www.ft.com/content/2f6ed20f-4095-4481-895d-39128c2d384e
4. Chen Alyssa. “As Taiwan gears up for 2024 presidential poll, who are the top candidates?” The Japan Times (5 czerwca 2023 r.) https://www.japantimes.co.jp/news/2023/06/05/asia-pacific/politics-diplomacy-asia-pacific/taiwan-2024-presidential-election-candidates/
5. Grossman Derek. “Upcoming Presidential Election Will Clarify Taiwan’s China Policy” RAND (19 maja 2023 r.). https://www.rand.org/blog/2023/05/upcoming-presidential-election-will-clarify-taiwans.html
6. Hille Kathrin. “Taiwan election candidate risks China’s anger with planned US trip” Financial Times (17 lipca 2023 r.). https://www.ft.com/content/2f6ed20f-4095-4481-895d-39128c2d384e
7. Roctus Jasper. “Between Taiwanese Elections: The KMT’s Quest for True Blue” Egmont Royal Institute for International Relations (2 marca 2023 r.).
https://www.egmontinstitute.be/pomiędzy-taiwanese-elections-the-kmts-quest-for-true-blue/
8. Sevastopulo Demetri, Hille Kathrin. „Washington presses Taiwan presidential frontrunner on White House comments” (19 lipca 2023 r.). https://www.ft.com/content/ff4b4d70-0e81-4229-bd7f-3224ed538428
9. Wang Cindy, Samson Ellis. „Why Taiwan ‚s 2024 Elections Matter From Beijing to Washington” Bloomberg (17 kwietnia 2023 r.).
https://www.bloomberg.com/news/articles/2023-04-17/explainer-taiwan-2024-elections-and-why-they-matter-from-beijing-to-washington?in_source=embedded-checkout-banner
Wesprzyj nas
Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.
Wszystkie teksty (bez zdjęć) publikowane przez Fundacje Warsaw Institute mogą być rozpowszechniane pod warunkiem podania ich źródła.
Powiązane wpisy
Fundacja Warsaw Institute
