ROLA I WPŁYW CHIŃSKIEJ REPUBLIKI LUDOWEJ NA KRAJE GRUPY WYSZEHRADZKIEJ.
Celem projektu jest monitorowanie działalności ChRL w odniesieniu do państw V4 – Polski, Czech, Węgier oraz Słowacji. Projekt powstał dzięki finansowaniu Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego

Data: 25 listopada 2021 Autor: Peter Dubóczi

Chińskie wpływy w słowackiej przestrzeni informacyjnej i medialnej

W ostatnich latach słowacka przestrzeń informacyjna i medialna zmaga się z aktywnymi podmiotami odpowiedzialnymi za dezinformację, które chętnie szerzą głównie prorosyjskie narracje. Obecnie Chiny są praktycznie nieznane Słowakom. Niemniej jednak asertywna polityka tego kraju, podobnie jak Rosji, jest istotną częścią słowackich dokumentów strategicznych. Mimo że celem nie jest destabilizacja procesu demokratycznego, Chiny starają się w pozytywny sposób przedstawiać tematy, które partia rządząca uważa za drażliwe.

Udostępnij

Tweetnij

Udostępnij

ŹRÓDŁO: Peter Dubóczi

Chińskie interesy na Słowacji są powiązane z potrzebami chińskiego nacjonalizmu i propagandy. Chinom nie udało się dotychczas w znacznym stopniu przeniknąć do mediów głównego nurtu, jednak ich narracje są rozpowszechniane przez media alternatywne i dezinformacyjne.

Według badań think tanku „Globsec”[i], w opinii większość Słowaków ich kraj jest zbyt mały, aby Chiny w ogóle się nim interesowały. Jeszcze w 2019 r. 29% respondentów postrzegało Chiny jako zagrożenie dla bezpieczeństwa, jednak w 2020 r. twierdziło tak już tylko 23% z nich. To istotna zmiana w postrzeganiu strony chińskiej, która była widoczna również na początku pandemii.

W stosunkach Słowacji z Chinami istotne są dwa parametry – własna suwerenność i interesy oraz członkostwo w Unii Europejskiej i NATO. Innym ważnym czynnikiem jest asymetria sił w relacjach Słowacji z Pekinem.

Postrzeganie Chin w sektorze publicznym

Po wyborach parlamentarnych w 2020 r. i zmianie rządu na Słowacji, na pierwszy plan wysunęła się kwestia uaktualnienia dokumentów strategicznych. Ugodowe i niekiedy niejasne działania w sprawach zagranicznych dot. Rosji i Chin zostały zastąpione jednoznaczną orientacją na obszar euroatlantycki.

Przyjęta w 2021 r. Strategia Bezpieczeństwa Republiki Słowackiej[ii] odzwierciedla rosnący potencjał i wpływ polityczny Pekinu oraz wskazuje na jego asertywne podejście w promowaniu własnych interesów poprzez siłę ekonomiczną, oraz inwestycje strategiczne.

Chiny zostały również uwzględnione w sprawozdaniach z działalności Słowackiej Służby Informacyjnej za lata 2018[iii] i 2019[iv]. Potęgę gospodarczą, a także działalność chińskich służb wywiadowczych oraz firm telekomunikacyjnych uznano za potencjalne zagrożenia dla bezpieczeństwa, w tym bezpieczeństwa narodowego.

Chińskie wpływy w przestrzeni informacyjnej i medialnej. Protesty w Hongkongu

Można wskazać dwa wydarzenia, podczas których aktywność chińskich operacji informacyjnych była wzmożona. W 2019 r. Pekin rozpowszechniał narracje związane z protestami w Hongkongu, a w 2020 r., w ramach globalnej kampanii informacyjnej promującej pozytywny wizerunek chińskiego reżimu, czynił to samo w związku z pandemią COVID-19.

Dobrym przykładem wykorzystania słowackiej przestrzeni informacyjnej w celu zaostrzenia chińskiego nacjonalizmu jest przypadek reklamy zamieszczonej w magazynie „Trend” w 2019 r. Chińskie media informowały we własnym kraju, że uznane media słowackie potwierdziły globalną chińską narrację, która zarzucała protestującym terroryzm, a Zachodowi udział w organizacji demonstracji[v].

W rzeczywistości jednak Chiny zapłaciły za reklamę w magazynie „Trend”[vi] i opublikowały artykuł podpisany przez Lina Lina, ówczesnego ambasadora Chin na Słowacji. Drugie tego typu wydarzenia miało miejsce w 2020 r. i było związane z pandemią COVID-19, jednak w tym przypadku „Trend” odmówił publikacji podobnego tekstu sponsorowanego.

Kampania informacyjna na temat pandemii

W kontekście pandemii nowa strategia informacyjna Chin zaczęła stopniowo koncentrować się na mediach społecznościowych[vii]. Na przełomie stycznia i lutego 2020 r. na Twitterze i Facebooku powstały odpowiednio zlokalizowane konta chińskiej ambasady. Ich celem było rozpowszechnianie narracji zgodnych z chińskimi interesami oraz ograniczenie przekonania, że to Chiny były źródłem koronawirusa, co początkowo było ukrywane. Ww. konta rozpowszechniały treści o charakterze dezinformacyjnym, np. koronawirus jest planem USA, mającym na celu oczernienie Chin czy UE i NATO nie są w stanie poradzić sobie z pandemią. Chińskie działania w sieciach społecznościowych na obszarze Słowacji można uznać za nieudane – oddziaływanie treści było niewielkie, brakowało również ich lokalizacji.

Pandemia pozwoliła jednak Chinom na rozszerzenie swoich wpływów. W dniu 19 marca 2020 r. na lotnisku w Bratysławie wylądował samolot z zaopatrzeniem medycznym z Chin. Na jego pokładzie znajdował się milion maseczek ochronnych oraz 100 000 testów[viii].

Badania opinii publicznej przeprowadzone w kwietniu 2020 r. wykazały, że aż 67% respondentów uznało, iż przede wszystkim Chiny pomogły Słowacji w walce z pandemią[ix]. Pomoc ze strony UE odczuło jedynie 22% respondentów. Na taki rezultat wpływ miały również narracje dezinformacyjne, które głosiły, że UE (oraz NATO) nie było w stanie udzielić pomocy państwom członkowskim.

Poza dwoma ww. incydentami zainteresowanie mediów opiniotwórczych Chinami jest raczej marginalne. Jest to również powiązane ze słabym zaciekawieniem i świadomością dot. Chin wśród społeczeństwa słowackiego. Tematy dot. Chin przekazywane przez słowackie agencje informacyjne są w większości neutralne.

Wiadomości tego typu są zazwyczaj „przejmowane” przez niektóre podmioty dezinformujące, które próbują przeniknąć do głównego nurtu. Mniej obiektywne komentarze i analizy pojawiają się w tym obszarze w przypadku artykułów „przejętych” ze źródeł rosyjskich. Szczególnie w przypadku tematów, w których Pekin i Moskwa mają wspólnego przeciwnika.

[i] https://www.globsec.org/wp-content/uploads/2020/12/GLOBSEC-Trends-2020_read-version.pdf

[ii] https://www.mosr.sk/bezpecnostna-strategia-sr/

[iii] https://www.sis.gov.sk/pre-vas/sprava-o-cinnosti-2018.html

[iv] https://www.sis.gov.sk/pre-vas/sprava-o-cinnosti.html

[v] https://www.nytimes.com/2019/08/13/world/asia/hong-kong-protests-china.html

[vi] http://www.amo.cz/wp-content/uploads/2020/09/Mapinfluence-policy-paper-SK.pdf

[vii] https://ceias.eu/covid-19-and-chinas-changing-propaganda-tactics-in-slovakia/

[viii] https://www.mod.gov.sk/46795-sk/na-slovensko-dorazil-zdravotnicky-material-z-ciny-profesionalni-vojaci-pomahali-s-jeho-vykladanim-a-prepravou/

[ix] https://dennikn.sk/1830536/fakty-vs-dojmy-ako-slovensku-realne-pomahaju-rusko-cina-a-europska-unia/

Wesprzyj nas

Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.

Wspieram

ResztaTekstu2

Powyższy artykuł jest częścią projektu „Rola i wpływ Chińskiej Republiki Ludowej na kraje Grupy Wyszehradzkiej” finansowanego przez Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki.