Russia Monitor to przegląd najistotniejszych wydarzeń dotyczących szeroko pojętej polityki bezpieczeństwa w Rosji oraz polityki zagranicznej Kremla.
Data: 30 września 2021 Autor: Patryk Szczotka
Chińscy dziennikarze o sprawie Meng Wanzhou
Zawarcie umowy o zawieszeniu postępowania karnego pomiędzy Departamentem Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych a Meng Wanzhou, dyrektor finansową Huawei w Kanadzie, umożliwiło jej powrót do Chin i zakończenie aresztu domowego, w jakim przebywała od grudnia 2018 r. Meng została wówczas zatrzymana w Kanadzie na prośbę władz amerykańskich w związku z podejrzeniami o pomoc w łamaniu sankcji nałożonych na rząd irański. Sprawa dyrektor finansowej Huawei jest szeroko komentowana przez chińskie media.
Powrót dyrektor finansowej Huawei w Kanadzie do Chin przedstawiany jest jako wielkie zwycięstwo chińskiej dyplomacji uwypuklające dążenie ChRL do statusu globalnego mocarstwa. Dziennikarz portalu Global Times napisał, że ta sytuacja „zainspirowała serca partii i ludu”, stając się istotnym elementem historii stosunków chińsko-amerykańskich i dyplomacji Nowych Chin[1]. Portal Global Times podkreślił, że bez „nieustannych wysiłków rządu chińskiego” niemożliwe byłoby dojście do obecnej wersji ugody pomiędzy Meng a Departamentem Sprawiedliwości[2]. Medium Ifeng powołało się na słowa ekspertów, przywołując fakt, że osiągnięte porozumienie jest zasadniczo porażką USA, a także, że „Huawei używa prawa jako włóczni do przebicia wroga, a chiński rząd używa prawa jako tarczy chroniącej przedsiębiorstwa, zaznaczając rolę prawa jako broni”[3]. W sprawie roli, jaką odegrała strona kanadyjska w tej sprawie, dziennikarz portalu Ifeng zacytował słowa eksperta wskazujące na to, że Kanada „nie jest nawet suwerennym i niezależnym krajem, ale raczej pojęciem geograficznym, bez własnej niezależnej opinii”[4]. Tym samym uwydatnia się wagę tej sytuacji jako zwycięstwa porządku prawnego nad nieuzasadnionymi oskarżeniami, a także przewodnią rolę USA w całej sprawie.
W obliczu trudnych stosunków chińsko-japońskich ważną kwestią jest także przywołanie przez chińskie media przykładów opinii japońskich internautów wyrażających wsparcie dla Meng[5]. Na portalu Toutiao opisano także sytuację, gdy studenci z Chińskiego Uniwersytetu Nauk Politycznych i Prawa przyszli do Ministerstwa Spraw Zagranicznych, aby złożyć kwiaty i zostawić wiadomość z podziękowaniem za uwolnienie Meng[6]. Takie sposoby relacjonowania wydarzeń zwracają uwagę czytelników nie tylko na brak prawnej słuszności zarzutów wysuniętych w stronę dyrektor Huawei, lecz także społeczny opór pochodzący zarówno z różnych grup społecznych Chińskiej Republiki Ludowej, jak i od obywateli innych państw.
Potwierdziły się także domysły o powiązaniu sprawy Meng Wanzhou z zatrzymaniem dwóch obywateli Kanady – Michaela Kovriga i Michaela Spavora[7]. Obaj mężczyźni zostali posądzeni o szpiegostwo, jednak zostali zwolnieni z aresztu po ogłoszeniu informacji o powrocie Meng do Chin. Jak wyjaśnił portal Ifeng, Kovriga i Spavora złożyli wniosek o zwolnienie z aresztu z powodów zdrowotnych, a sąd wydał zgodę na zwrócenie im wolności[8]. Z kolei medium Global Times podkreśliło, że Zachód „przyzwyczaił się”[9], iż w swoich działaniach nie napotyka oporu innych państw, jednak chińska dyplomacja jest coraz bardziej odważna, a „ponieważ jest to wojna, oczywiście wszystkie środki są dozwolone. Stany Zjednoczone najpierw sprowokowały Chiny, więc Chiny odpowiedziały tylko ich metodą. Stany Zjednoczone i Kanada najpierw grają chuliganów, ale także oczekują, że dzisiejsze Chiny będą zachowywać się jak dżentelmen”[10]. Takie deklaracje można uznać za usprawiedliwienie tzw. dyplomacji zakładników (hostage diplomacy)[11]. Oficjalne media państwowe doniosły o powrocie Meng Wanzhou do Chin, jednak wiadomość o uwolnieniu dwóch Kanadyjczyków podał tylko tabloid Global Times, ogólnokrajowe media, takie jak CCTV czy agencja Xinhua, nie uwzględniły tego wydarzenia w swoich relacjach[12].
Przedstawione wcześniej publikacje medialne łączy kwestia przekonania ich autorów o tym, że sprawa Meng jest wyłącznie kwestią polityczną, niepowiązaną z faktycznym łamaniem prawa. Nacjonalistycznie zabarwione komentarze o słuszności dyplomacji zakładniczej, a także wytrwałości chińskiego rządu w rozwiązywaniu sprawy (włącznie z doniesieniami o personalnej interwencji samego Xi Jinpinga[13]) wpisują się w chińską retorykę zamazywania tzw. Stu Lat Narodowego Upokorzenia. Sprawa Meng niewątpliwie stała się kolejnym sukcesem tej narracji.
[1] https://world.huanqiu.com/article/44w6MHQdU8n
[2] Ibidem.
[3] https://news.ifeng.com/c/89svLJfEZcs
[4] Ibidem.
[5] https://news.sina.com.cn/w/2021-09-26/doc-iktzqtyt8192556.shtml
[6] https://toutiao.com/a7012248542580310558/
[7] https://warsawinstitute.org/pl/kanadyjski-biznesmen-skazany-za-szpiegostwo-w-chinach/
[8] https://news.ifeng.com/c/89sfPoSKzkR
[9] https://news.ifeng.com/c/89svLJfEZcs
[10] Ibidem.
[11] https://thediplomat.com/2021/09/hostage-diplomacy-is-against-chinas-interests/
[12] https://www.globaltimes.cn/page/202109/1235152.shtml
[13] https://www.hindustantimes.com/world-news/huawei-case-xi-personally-gave-order-ensured-safe-return-of-meng-says-china-101632733685568.html
Wesprzyj nas
Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.
Wszystkie teksty (bez zdjęć) publikowane przez Fundacje Warsaw Institute mogą być rozpowszechniane pod warunkiem podania ich źródła.