OPINIE
Data: 18 lipca 2022 Autor: Kacper Gatlik
Albania regionalnym liderem w użyciu odnawialnych źródeł energii
Albania wyrosła na lidera w regionie zachodnich Bałkanów w produkcji ropy naftowej i zużycia odnawialnych źródeł Energi we własnym miksie energetycznym. Jest to mały kraj obszarowo (28 tys km2) jak i ludnościowo (2,8 mln), który w sposób przemyślany planuje swoją politykę energetyczną. Albania poprzez implementacje standardów unijnych i sprawnej modernizacji swojej infrastruktury energetycznej, już od dwóch dekad wprowadza nowe dokumenty prawne, które ułatwiają rozwój odnawialnych źródeł energii w Albanii i zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych i CO2 do atmosfery. Dzięki podpisaniu „Traktatu o Wspólnocie Energetycznej Unii Europejskiej”, Albania zobowiązała się do zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii w swoim miksie energetycznym o 38% do 2020 roku.
W 2020 roku w Albanii wyprodukowano 758 144 tony ropy naftowej. Tirana handluje ropą poprzez Państwowy Albpetrol a największą spółką produkującą ropę, jest Bankers’ Petroleum, która wspierana jest przez firmy o chińskim kapitale tj. EBOR i IFC. Jeżeli chodzi o gaz, to Albania produkuje go w małych ilościach na paliwo, na potrzeby produkcji ropy naftowej. Przez Albanię przechodzi transatlantycki gazociąg jednak Tirana, nie korzysta z jego przepływu surowców kopalnych, ze względu na brak połączeń infrastrukturalnych Albanii z systemami gazociągów międzynarodowych. Warto zauważyć, że duża część lokalnych albańskich gazociągów, nie jest eksploatowana ze względu na ich przestarzałość i brak inwestycji, by je odbudować.
Jeżeli chodzi o zużycie energii w latach 2010-2020, to największe wskaźniki pochodziły z energetyki wodnej. W roku 2010 wyniosły one 7567 GWh porównując z rokiem 2008 roku, liczba ta zmniejszyła się o 985 GWh. W związku z pandemią Covid-19, w 2020 roku zużycie Energi z elektrowni wodnych wyniosło 5281 GWh. Zużycie importowanej energii szacuje się na 2206 GWh w 2020 roku. Z ropy naftowej wskaźniki zużycia energii były minimalne a infrastruktura energetyki wiatrowej wyniosło 0 Gwh. Zużycie energii z Fotowoltaiki ze względu na niewielkie dofinansowanie przez sektor rządowy i prywatny, wyniosło jedynie kilka GWh. Do 2020 roku w Albanii zostały zainstalowane panele słoneczne o mocy 21 MW. Jest to spore niedopatrzenie, ze względu na idealne nasłonecznienie w regionie, które pozwala na rozbudowę paneli słonecznych na obszarze całego kraju. Sektor ten ma duży potencjał a możliwości i dogodne warunki dla inwestorów zagranicznych i prywatnych właścicieli nieruchomości pozwoliłyby, na wygenerowanie taniego prądu. Od lat 90 tych XX wieku, widoczny jest także wzrost udziału biopaliw w albańskim miksie energetycznym. Ze względu na coraz większe zużycie prądu w Albanii, w 2022 roku, w pierwszym kwartale, zauważono siedmiokrotny wzrost udziału importowanego prądu w Albanii, w porównaniu z rokiem 2021.
W związku z kwestią ekologii i rozwojem odnawialnych źródeł Energi tj. technologii istotnej dla gospodarek państw zachodnich Albania na początku XX wieku rozpoczęła uporządkowywanie kwestii prawnych dotyczących narodowej energetyki i możliwości rozwoju gałęzi odnawialnych źródeł Energi w albańskim miksie energetycznym. Do 2013 roku dokumentami strategicznymi w obszarze energetyki w Albanii były „Albanian National Strategy of Energy” z 2003 roku, która mówiła o odejściu Albanii, od użycia paliw kopalnych w rodukcji prądu, a raczej skupieniu się, na rozwoju odnawialnych źródłach energii. Jak podaje IEA, w latach 1990-1999 zapotrzebowanie na węgiel w Albanii, zmniejszyło się z 26 tys. tj. (Terajoules) do 374 Tj. Natomiast w latach dwutysięcznych, wskaźnik ten utrzymywał się na poziomie 600 Tj. Po kryzysie ekonomicznym z 2008 roku, zapotrzebowanie na węgiel wzrosło z powrotem, W 2010 r. doszło nawet do 4,5 tys. Tj. W przypadku 2018 r. liczba ta przekroczyła wskaźnik 9,5 tys. Tj. W 2005 r. parlament albański przyjął ustawę o efektywności energetycznej, która miała otworzyć ramy prawne dla promowania efektywnego wykorzystania energii w Albanii. Ostatecznie, prace nad ustawą zostały porzucone, a sam dokument, nie wszedł w życie. Po pięciu latach wprowadzono „National Energy Efficiency Action Plan” na lata 2010-2018, który implementował dyrektywy unijne z 2002 i 2006 roku, dotyczące efektywności energetycznej i poprawnie funkcjonującego sektora energetycznego. Do 2018 roku, Albania planowała osiągnąć zmniejszenie emisji CO2 i gazów GHG w sektorze mieszkaniowym o 22%. W usługach wskaźniki te miały zmniejszyć się o 19%, w przemyśle 25%, w transporcie 31% a w rolnictwie 3% (wszystkie względem danych zużycia energii z 2008 roku). Według najnowszej i obowiązującej „Narodowej Polityki Energetycznej” z 2013 roku Albania założyła sobie siedem obszarów strategicznych w dziedzinie energetyki a obejmowały one: zarządzanie i ustalanie instytucjonalne, zaopatrzenie w energię elektryczną z sieci, elektryfikację obszarów wiejskich, rozwój odnawialnych źródeł energii, zwiększenie możliwości transportu i efektywności energetycznej. Strategia z 2013 roku jest zgodna ze światową inicjatywą „Sustainable Energy for All” (SE4ALL). Dokument i inicjatywa dążą do osiągnięcia wspólnego celu, jakim jest „Sustainable Development Goal 7” (SDG7). Czyli do 2030 roku, państwa, które przyjęły idealistyczny cel, mają ułatwić wszystkim mieszkańcom świata dostęp do energii z odnawialnych źródeł.
Przytoczone dokumenty, pozwoliły zwiększyć Albanii, krajowe wskaźniki efektywności energetycznej, a poprzez działania strony rządowej, uruchomione zostały fundusze na projekty związane z efektywnością energetyczną i rozwojem odnawialnych źródeł energii dla zwykłych mieszkańców Albanii. Obecnie sektor prywatny, mocno rozwija tę gałąź albańskiej gospodarki, chociaż ze względu na kwestie środowiskowe, temat elektrowni wodnych w Albanii pozostaje nadal kwestią sporu. Zapotrzebowanie na energię z energetyki wodnej i biomasy jest coraz większe ze względu na coraz powszechniejszą elektryfikację społeczeństwa, jednak kwestia sporna tj. środowiskowa w Albanii, martwi ekologów i międzynarodowe, organizacje pozarządowe NGOs. Przytoczone elektrownie wodne, powstałe w albańskich parkach narodowych, są zbudowane wbrew prawu unijnemu, zaimplementowanego przez Albanię i teoretycznie je respektującego. Taki proceder nie powinien mieć miejsca a według albańskich aktywistów i ekologów, odnawialne źródła energii w Albanii, szczególnie z elektrowni wodnych w dolinie Walbona, nie dają oczekiwanej ilości energii ani prądu, więc są zbędne dla regionu. Duże koncerny czerpią zyski z wyprodukowanych przez siebie elektrowni, mimo decyzji Albańskiego Sądu Najwyższego o zablokowaniu ich prac budowlanych na terytorium parku narodowego w Albańskich Alpach. Firma odpowiedzialna za cały proceder, otrzymała koncesję na budowę 14 elektrowni wodnych nad rzeką Valbona od lokalnych samorządowców. Do tej porty ukończono już trzy elektrownie a 11 pozostałych ma powstać w ciągu najbliższych lat pomimo negatywnej decyzji sądu. Ekolodzy postulują by nie dokańczano ich konstrukcji a działalność firm i władz samorządowych, należy rozpatrzyć pod kątem karnym.
Rozwój turystyki przez wiele lat pozwalał Albańczykom na utrzymywanie swoich małych sklepów i hoteli. Ze względu na powstające elektrownie wodne, zmniejsza się ilość kajakarzy, którzy mają trudności w przemieszczaniu się nurtem rzeki. Zaburzenia działania rzek w regionie, spowoduje wysuszenie się koryt rzek, co w konsekwencji, zmniejszy dostęp do wody pitnej dla albańskiego społeczeństwa. Państwa Zachodnie powinny rozpatrzyć udział Chin w albańskiej gospodarce jak i zastanowić się nad sensownością inwestycji w dziedzinie energetyki wodnej w Albanii jak i w regionie. Albania wyrosła na lidera w tej dziedzinie na Bałkanach ze względu na łatwość sprzedaży gruntu na miejscu i udział albańskiego samorządu w tej sprawie. Widoczna jest na przestrzeni lat mała ilość inwestycji w infrastrukturę gazową, węglową, czy roponośną w albańskim systemie energetycznym. Powstałe farmy paneli słonecznych, umieszczanych na płaszczyźnie wody w okolicach elektrowni wodnych, jest dobrym znakiem na przyszłość dla Albanii. Ilość inwestycji, nawet chińskich jeżeli takowe powstaną, zapewnią Albanii potrzebną ilość prądu dzięki wdrażanej zeroemisyjnej polityce energetycznej.
Bibliografia:
https://www.youtube.com/watch?v=LSXTQuY1Bsw
https://www.natureza-portugal.org/?4608916/Despite-the-High-Courts-Decision-Construction-of-Hydropower-Plants-Continues-in-the-Valbona-National-Park
euractiv.com/section/energy-environment/news/albania-leads-balkans-for-renewable-energy-use-think-tank-data-shows/
https://bankwatch.org/beyond-fossil-fuels/energy-sector-in-albania
https://www.seforall.org/sustainable-development-goal-7-sdg7
https://www.iea.org/countries/Albania
https://twitter.com/Aliceinalbania/status/1529427186528227334
Wesprzyj nas
Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.
Na współpracy energetycznej sojusz Maduro z Putinem się nie kończy. Doradca prezydenta USA ds. bezpieczeństwa narodowego John Bolton oświadczył, że wenezuelski prezydent podpisał w maju z Rosją kontrakt zbrojeniowy na sumę 209 mln dolarów. Bolton nie przedstawił jednak żadnych szczegółów. Ambasador Rosji w Caracas, Władimir Zajemskij oświadczył, że to nieprawda. Wenezuela jest największym klientem rosyjskiej zbrojeniówki w Ameryce Łacińskiej. Suma kontraktów jest szacowana na 11 mld dolarów. Caracas zakupiło m.in. systemy rakietowej obrony powietrznej Buk-M2 i Antej-2500. Do Wenezueli trafiło też 100 tys. kałasznikowów (AK-103), myśliwce Su-30MK2, śmigłowce Mi-35M, czołgi T-72, transportery BMP-3 i BTR-80. W czerwcu szef korporacji Rostech, Siergiej Czemezow oznajmił, że Rosja kontynuuje dostawy broni do Wenezueli. Nie wykluczył, że oba kraje mogą podpisać nowe zbrojeniowe kontrakty.
Wszystkie teksty (bez zdjęć) publikowane przez Fundacje Warsaw Institute mogą być rozpowszechniane pod warunkiem podania ich źródła.
Powiązane wpisy
Fundacja Warsaw Institute
