China Monitor to program, który analizuje politykę gospodarczą i zagraniczną Chin oraz prognozuje konsekwencje decyzji Pekinu dla gospodarki światowej, UE, państw Europy Środkowo-Wschodniej i Polski.
Data: 30 listopada 2021 Autor: Łukasz Kobierski
Szczyt na rzecz demokracji. Odpowiedź Chin.
USA zaproponowało nowy format spotkań – szczyt na rzecz demokracji, który odbędzie się online w dniach 9–10 grudnia. Na liście zaproszonych państw nie znalazły się Chiny. Negatywnie zareagowały na to zarówno władze, jak i podlegające im media. Była to też okazja do krytyki systemu demokratycznego w USA, przypomnienia o zasadzie „jednych Chin” i pogłębiania więzi z Rosją.
Szczyt na rzecz demokracji, którego gospodarzem będzie USA, skoncentruje się na wyzwaniach i szansach stojących przed demokracjami na świecie. Wśród podejmowanych tematów mają znaleźć się obrona przed autorytaryzmem, zwalczanie korupcji i promowanie poszanowania praw człowieka[i].
Na liście Departamentu Stanu widnieje 110 zaproszonych państw. Brakuje na niej Chin, ale znalazł się tam np. Tajwan[ii]. Oba te fakty wywołały wśród władz ChRL i podległym im mediom ostrą reakcję. Rzecznik MSZ Chin Zhao Lijian stanowczo sprzeciwił się zaproszeniu władz Tajwanu przez USA na szczyt. Wezwał Stany Zjednoczone do przestrzegania polityki „jednych Chin” i zagroził, że ci, którzy będą próbować dążyć do niepodległości Tajwanu, ,,mogą się poparzyć”. Zhao Lijian wyraził też swoje stanowisko wobec samego spotkania. Jego zdaniem USA wykorzystuje demokrację jako przykrywkę do osiągania własnych celów geostrategicznych, wywierania presji na inne państwa, dzieleniu świata i utrzymania hegemonii[iii]. Według ekspertów i dziennikarzy chińskich zaproszenie Tajwanu jest jawną prowokacją i jeśli władze wyspy wezmą udział w szczycie, muszą liczyć się z eskalacją napięć militarnych w regionie[iv].
26 listopada podczas 18. spotkania ministrów spraw zagranicznych Rosji, Indii i Chin szef MSZ Chin Wang Yi wyraził swoją opinię o amerykańskim szczycie. Jego zdaniem jedne państwa powinny szanować wybory ścieżek rozwoju innych. Wytyczne USA oparte o ich standardy tworzą jedynie podziały i prowadzą do konfrontacji[v]. Mimo że Indie nie wyraziły podobnej opinii, co można sprawdzić w komunikacie końcowym ze spotkania[vi], to nagłówki chińskich dzienników[vii] wskazywałyby na poparcie New Delhi w tej kwestii.
Amerykański szczyt stanowi też kolejny pretekst do zacieśniania więzi między nieformalnymi sojusznikami – Chinami i Rosją. Ambasador Rosji w Chinach Andrey Denisov, cytowany przez chińskie media, powiedział, że USA dzielą świat według własnych zachodnich kryteriów[viii]. Opinie na temat szczytu na rzecz demokracji wyrazili razem w artykule w „National Interest” ambasadorowie Chin i Rosji w USA – Anatolij Antonow i Qin Gang. Ich zdaniem spotkanie to jedynie podsyca ideologiczną konfrontację i tworzy nowe podziały na świecie. Starali się też udowodnić, że ich państwa są na swój sposób demokratyczne. Ambasadorowie wskazywali, że szerzenie demokracji prowadziło do podważania pokoju i bezpieczeństwa na świecie. Na koniec wezwali do zaprzestania wykorzystywania „dyplomacji opartej na wartościach” do prowokowania podziałów i konfrontacji[ix].
Zaplanowany szczyt był też okazją do krytyki systemu demokratycznego w USA przez Pekin. Wspominany wcześniej Zhao Lijian stwierdza po pierwsze, że ,,demokracja amerykańska nie jest wzorcowym modelem, ale zepsutym”. Obserwuje się polaryzację społeczną i polityczną. Po drugie, demokratyzacja innych państw przez Waszyngton okazała się fiaskiem i katastrofą. Wymienia tutaj Afganistan, Arabską Wiosnę i kolorowe rewolucje w Europie Wschodniej[x]. „Global Times” podał, że to Stany Zjednoczone i ich sojusznicy ponoszą odpowiedzialność za erozję liberalnej demokracji na świecie[xi].
[i] https://www.state.gov/summit-for-democracy/
[ii] https://www.state.gov/participant-list-the-summit-for-democracy/
[iii]Foreign Ministry Spokesperson Zhao Lijian’s Regular Press Conference on November 24, 2021, https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/xwfw_665399/s2510_665401/2511_665403/202111/t20211124_10452652.html
[iv] https://www.globaltimes.cn/page/202111/1239869.shtml
[v] Wang Yi Attends Virtual Meeting of Russia-India-China Foreign Ministers, https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/wjdt_665385/wshd_665389/202111/t20211127_10454312.html
[vi] Joint Communique of the 18th Meeting of the Foreign Ministers of the Russian Federation, the Republic of India and the People’s Republic of China, https://www.mea.gov.in/bilateral-documents.htm?dtl/34540/Joint_Communique_of_the_18th_Meeting_of_the_Foreign_Ministers_of_the_Russian_Federation_the_Republic_of_India_and_the_Peoples_Republic_of_China
[vii] China, Russia, India called on to get out of ‘democracy trap’, https://www.globaltimes.cn/page/202111/1240032.shtml
[viii] https://www.globaltimes.cn/page/202111/1239431.shtml
[ix] https://nationalinterest.org/feature/russia-and-china-claim-value-based-diplomacy-provokes-division-197165
[x] Foreign Ministry Spokesperson Zhao Lijian’s Regular Press Conference on November 26, 2021, https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/xwfw_665399/s2510_665401/2511_665403/202111/t20211126_10454007.html
[xi] https://www.globaltimes.cn/page/202111/1240003.shtml
Wesprzyj nas
Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.
Wszystkie teksty (bez zdjęć) publikowane przez Fundacje Warsaw Institute mogą być rozpowszechniane pod warunkiem podania ich źródła.
Powiązane wpisy
Fundacja Warsaw Institute
