China Monitor to program, który analizuje politykę gospodarczą i zagraniczną Chin oraz prognozuje konsekwencje decyzji Pekinu dla gospodarki światowej, UE, państw Europy Środkowo-Wschodniej i Polski.
Data: 12 stycznia 2021
Autor: Paweł Paszak
Pekin zapowiada zwiększenie zaangażowania w Afryce
W dniach 4-9 stycznia minister spraw zagranicznych Chin Wang Yi odbył w Afryce pierwszą dyplomatyczną podróż w Nowym Roku, która objęła 5 państw (Nigeria, Demokratyczna Republika Konga, Tanzania, Botswana, Seszele). Celem wizyty było utrzymanie przez Chiny pozycji kluczowego partnera państw Czarnego Lądu w zakresie: budowy nowej infrastruktury, wymiany handlowej oraz współpracy kredytowej. Działania te prezentowane są jako element promowanej od 2013 r. koncepcji Pasa i Szlaku, będącej jedną z głównych narracji Chin w polityce międzynarodowej. Wysoka intensywność kontaktów dyplomatycznych będzie także wykorzystywana do promocji produkowanych w Chinach szczepionek i budowy pozytywnego wizerunku Państwa Środka w Afryce.
Minister Wang Yi w trakcie wizyty zaznaczył, że od ostatniego szczytu FOCAC (Forum on China–Africa Cooperation, Forum współpracy Chiny-Afryka) w 2018 r. udało się zrealizować ponad 70% przyjętych celów, które obejmują takie obszary jak: promocja przemysłu, handlu, usprawnienie łączności komunikacyjnej (connectivity), zielony rozwój, współpraca w zakresie bezpieczeństwa oraz edukacji i kultury. Minister podkreślił, że w ramach Inicjatywy Pasa i Szlaku realizowanych jest 1100 projektów, a w proces ten zaangażowano 110 tys. pracowników z Chin. Przez ostatnie dwie dekady chińskie firmy i banki brały udział w budowie linii kolejowych i dróg o łącznej długości ponad 12 tys. km. Wizyta stanowi ponadto element przygotowań do kolejnego szczytu FOCAC w 2021 r., w trakcie którego strona chińska dyskutować będzie z przedstawicielami władz państw afrykańskich nad współpracą gospodarczą, polityczną i edukacyjną w obliczu kryzysu wywołanego pandemią COVID-19. Należy oczekiwać, że władze chińskie wykorzystają intensywne relacje polityczne i gospodarcze do promocji własnej szczepionki i tzw. Zdrowotnego Jedwabnego Szlaku.
W ramach wizyty doszło do podpisania kontraktu w wysokości 1,32 mld dolarów na budowę odcinka linii kolejowej w Tanzanii o długości 341 km. W grudniu do wiadomości publicznej podano również informację o uzyskaniu przez władze Nigerii pożyczki o wartości 2,5 mld dolarów przeznaczoną na budowę gazociągu AKK o kluczowym znaczeniu dla polityki energetycznej prowadzonej przez Abudżę. W czasie spotkania Wang Yi z nigeryjskimi władzami ogłoszono powołanie specjalnego komitetu międzyrządowego, koordynującego współpracę między dwoma państwami. Podczas pobytu w DRK Wang Yi zadeklarował, że Chiny umorzą 28 mln dolarów pożyczki, uzasadniając decyzją trudną pozycją władz w czasie pandemii. Podczas spotkania z władzami Botswany ogłoszono podpisanie memorandum w sprawie Inicjatywy Pasa i Szlaku, zwiększając liczbę państw Afryki uczestniczących w inicjatywie do 46.
Chiński minister spraw zagranicznych zapowiedział, że Chiny zwiększa wysiłki na rzecz budowy bazy produkcyjnej w Afryce w ramach inicjatywy „Manufacturing Africa”. Od lat w dyskusji pojawiają się pomysły przenoszenia do Afryki bardziej pracochłonnych gałęzi przemysłu z uwagi na zdecydowanie niższe koszty pracy niż w Chinach. Według wyliczeń grupy konsultingowej McKinsey z 2017 r. już w chwili obecnej ok. 12% produkcji w Afryce (ok. 500 mld dol.) obsługiwanych jest przez chińskie przedsiębiorstwa.
Wesprzyj nas
Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.
Niezwykle dynamicznie rozwija się także współpraca inwestycyjna, kredytowa i handlowa. Według danych Africa Report, w latach 2000-2018 Chiny zawarły z państwami Afryki umowy kredytowe na łączną kwotę 148 mld dolarów, a wartość wymiany handlowej od 2017 r. utrzymuje się na poziomie ponad 200 mld dolarów rocznie. Dane American Enterprise Institute wskazują z kolei, że łączna kwota realizowanych projektów i inwestycji od 2005 r. w samej tylko Afryce Subsaharyjskiej przekracza 300 mld dolarów. Na przestrzeni ostatnich dwóch dekad wymiana handlowa między Chinami i państwami afrykańskimi wzrosła ponad dwudziestokrotnie. W 2000 r. jej wartość wynosiła 10 mld dolarów, w 2005 r. 40 mld dolarów, w 2011 r. 166 mld dolarów, a w 2019 r. aż 209 mld dolarów. W 2009 r. Chiny stały się najważniejszym partnerem handlowym Afryki, wyprzedzając Stany Zjednoczone. Rosnący poziom zadłużenia państw afrykańskich i trudności wywołane pandemią spowodowały, że władze w Pekinie zdecydowały się na anulowanie bądź przesunięcie spłaty części zobowiązań na późniejszy termin.
Wang Yi podkreślił także zaangażowanie Chin w promowanie bezpieczeństwa i stabilizacji w regionie. Pomiędzy 2008 a 2020 r. wkład finansowy ChRL w budżet operacji pokojowych ONZ wzrósł z 693 mln dol. (9,4%) do 988 mln dol. (15,21%) i przewyższył łączny wkład Japonii (8,56%) i Niemiec (6,09%). Spośród stałych członków Rady Bezpieczeństwa ONZ, Chiny nie tylko wystawiają największy kontyngent – ok. 2,5 tys. błękitnych hełmów – ale ponadto jest on większy od połączonych kontyngentów pozostałych mocarstw. Większość żołnierzy pełni służbę na misjach w Sudanie, Sudanie Południowym, Libanie, Mali i Demokratycznej Republice Konga. Takie ukierunkowanie wspiera ogólną politykę Chin wobec Afryki, zmierzającą do ugruntowania tam wpływów politycznych, gospodarczych oraz korzystnego wizerunku.
Trudna sytuacja gospodarcza w epoce popandemicznej, deficyty infrastrukturalne oraz potrzeby zdrowotne sprzyjać będą zacieśnieniu relacji państw Afryki z Chinami. Dla Pekinu region ten to już nie tylko miejsce realizacji kontraktów budowlanych i pozyskiwania surowców. W rosnącym stopniu państwa Czarnego Lądu stają się także cennymi partnerami na forach organizacji międzynarodowych, gdzie trwa intensywna rywalizacja Chin z Zachodem o wizję nowego porządku. Pomoc rozwojowa i udział w misjach stabilizacyjnych sprzyjają ponadto budowie międzynarodowego prestiżu ChRL, w szczególności w państwach rozwijających się, dla których stabilność i wzrost stanowią priorytet.
Wszystkie teksty (bez zdjęć) publikowane przez Fundacje Warsaw Institute mogą być rozpowszechniane pod warunkiem podania ich źródła.
Powiązane wpisy
Fundacja Warsaw Institute
