Data: 20 czerwca 2024 Autor: Mikołaj Rogalewicz
Dezinformacja białoruska z wykorzystaniem byłego polskiego sędziego
Białoruś wykorzystuje byłego polskiego sędziego WSA w Warszawie Tomasza Szmydta do szerzenia propagandy. Podczas wypowiedzi medialnych, a także we wpisach w mediach społecznościowych powiela on różne rosyjskie narracje dezinformacyjne, które mają na celu kreowanie pozytywnego wizerunku Białorusi i Rosji, a także dyskredytowanie Polski i Zachodu. Jego aktywność sterowana jest przez oficerów białoruskich służb specjalnych.
Ucieczka na Białoruś
6 maja 2024 r. na konferencji w Mińsku były sędzia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (WSA) poprosił Białoruś o azyl polityczny oraz zrzekł się ze skutkiem natychmiastowym urzędu sędziego. Swoją decyzję uzasadnił tym, iż nie zgadza się ze sposobem prowadzenia polityki przez Polskę w stosunku do Rosji i Białorusi. Stwierdził także, że padł ofiarą prześladowań i pogróżek z powodu niezależnej postawy politycznej[1]. Według informacji medialnych były sędzia WSA miał opuścić Polskę podczas swojego urlopu pod koniec kwietnia 2024 r. i przejechać na Białoruś poprzez przejście graniczne w Terespolu[2].
Tomasz Szmydt jako sędzia w II Wydziale WSA w Warszawie zajmował się rozpatrywaniem spraw dotyczących m.in. odmowy wydania poświadczeń bezpieczeństwa w zakresie dostępu do informacji niejawnych[3]. Rozpatrywał zatem sprawy dotyczące funkcjonariuszy służb specjalnych, którym odmówiono poświadczenia bezpieczeństwa, a co za tym idzie miał dostęp do informacji tajnych. Współpracę z białoruskimi służbami specjalnymi podjął prawdopobnie conajmniej rok przed ucieczką. Wcześniej odbył jedną podróż do Mińska w czerwcu 2023 r., a także do Stambułu w grudniu 2023 r[4]. W związku z jego ucieczką na Białoruś Prokuratura Krajowa wszczęła postępowanie pod kątem szpiegostwa na rzecz obcego wywiadu. Sąd Dyscyplinarny przy NSA natomiast uchylił immunitet Szmydta i pozwolił na jego zatrzymanie[5].
Narracje propagandowe rozprzestrzeniane przez Szmydta
Po ucieczce na Białoruś Tomasz Szmydt wykazał się dużą aktywnością medialną, występując w rosyjskich i białoruskich mediach, w których przedstawiał się jako ofiara „polskiego reżimu” oraz wychwalał Białoruś i Rosję. Wystąpił m.in. w:
- stacji RT,
- internetowym kanale Władimira Sołowiowa,
- państwowym kanale telewizyjnym Białoruś-1,
- Sputnik Białoruś,
- państwowej agencji informacyjnej BielTA.
Ponadto w mediach społecznościowych, przede wszystkim na Facebooku, X oraz TikToku, pojawiły się konta Tomasza Szmydta, na których zaczęto publikować wpisy oraz nagrania z udziałem byłego sędziego. Styl pisania świadczy o tym, iż publikowane na nich treści nie są pisane przez samego Szmydta, a przez oficera prowadzącego. Zawierają one bowiem dużo błędów gramatycznych oraz stylistycznych.
Aktywność Tomasza Szmydta sterowana jest przez oficerów białoruskich służb specjalnych, które wykorzystują go do szerzenia propagandy. W jego przekazie można wyróżnić różne powtarzające się narracje. Pierwsza z nich to kreowanie Białorusi na kraj ciekawy i przyjazny do życia[6]. Wielokrotnie w jego mediach społecznościowych pojawiały się wpisy ze zdjęciami oraz nagraniami z różnych miejsc i wydarzeń na Białorusi, w których zachęcał do przyjazdu do tego państwa. Na nagraniach bardzo często występuje sam Szmydt, który zachwyca się Białorusią. Publikowane są zdjęcia z koncertów, muzeów, wydarzeń kulturalnych oraz miejsc historycznych.
W kontraście do przyjaznej Białorusi, w mediach społecznościowych Tomasz Szmydta Polska przedstawiana jest w negatywnym świetle. Wielokrotnie nawiązywano do tego, iż „polski reżim” prześladuje obywateli, którzy opowiadają się za pokojem i przyjaźnią polsko-rosyjską. Dodatkowo narracje te podważają niezależność Polski, sugerując, że polskie władze realizują interesy USA i Wielkiej Brytanii. Polska przedstawiana jest jako marionetka Zachodu, a obecnie prowadzona polityka polskich władz ma prowadzić do wciągnięcia jej do wojny w Ukrainie. Kolejna narracja pojawiająca się w aktywności medialnej Szmytda związana jest z usprawiedliwianiem agresji rosyjskiej na Ukrainę. Podczas różnych wywiadów Szmydt przekonywał, iż to Ukraina odpowiada za wojnę i gdyby przestrzegała porozumień mińskich, to nie wybuchałoby wojna w 2022 r.
Ponadto we wpisach na platformie X na koncie Szmydta często pojawiają się komentarze i odniesienia do bieżących wydarzeń politycznych w Rosji, które krytykują działania polskich władz i pozytywnie odnoszą się polityki rosyjskiej. Oficer prowadzący to konto często także podaje dalej wpisy innych osób, które wpisują się w narrację rosyjską. W przekazywanych treściach dodatkowo pojawiają się zaprzeczenia co do tego, że Szmydt jest białoruskim agentem, a wszelkie oskarżenia wysuwane przeciwko niemu uważane są za bezzasadne.
Wnioski
Narracje rozprzestrzeniane za pomocą mediów społecznościowych oraz podczas różnych wywiadów medialnych przez Tomasza Szmydta wpisują się w pojawiające się od dawna rosyjskie narracje dezinformacyjne. Celem tych działań jest m.in. dyskredytowanie oraz kreowanie negatywnego obrazu Polski, jako państwa niedemokratycznego, a jednocześnie wybielanie działań Rosji i Białorusi, ukazując je jako państwa demokratyczne i przyjazne do życia. Przekaz kierowany jest do Polaków, ale także do Białorusinów i Rosjan, o czym świadczy fakt jego wystąpień w białoruskich i rosyjskich mediach, a także uruchomienie kanału na Telegramie, który jest prowadzony w języku rosyjskim. W przypadku Polski jest on skierowany w szczególności do grup, które są bardziej podatne na narracje antyukraińskie i prorosyjskie, podczas gdy w przypadku Rosjan i Białorusinów, narracje te mają na celu realizację celów polityki wewnętrznej.
______________________________________________
[1] Rzeczpospolita, Sędzia Tomasz Szmydt uciekł na Białoruś. Prokuratura i ABW wkroczyły do akcji, 2024, https://www.rp.pl/prawo-karne/art40304471-sedzia-tomasz-szmydt-uciekl-na-bialorus-prokuratura-i-abw-wkroczyly-do-akcji.
[2] PAP, Jak Tomasz Szmydt wyjechał z Polski? Odpowiedź zaskakuje, 2024, https://www.pap.pl/aktualnosci/jak-tomasz-szmydt-wyjechal-z-polski-odpowiedz-zaskakuje.
[3] TVN24, Tomasz Szmydt. Co wiemy o sędzim, który poprosił o azyl na Białorusi, 2024, https://tvn24.pl/polska/tomasz-szmydt-kim-jest-co-wiemy-o-sedzim-ktory-poprosil-o-azyl-na-bialorusi-st7902246.
[4] Bankier.pl, Jak Tomasz Szmydt wyjechał z Polski? Normalnie, 2024, https://www.bankier.pl/wiadomosc/Jak-Tomasz-Szmydt-wyjechal-z-Polski-Normalnie-8744242.html.
[5] TVN24, Jest decyzja w sprawie immunitetu sędziego Szmydta. „Brał udział w wojnie hybrydowej”, 2024, https://tvn24.pl/polska/sedzia-tomasz-szmydt-na-bialorusi-co-z-jego-immunitetem-decyzja-st7907442.
[6] M. Istel, Tomasz Szmydt w machinie propagandy Kremla. „Wielowektorowa operacja”, Konkret24, 2024, https://konkret24.tvn24.pl/polska/tomasz-szmydt-uciekl-na-bialorus-i-pracuje-w-machinie-propagandy-kremla-wielowektorowa-operacja-st7909618
Bibliografia:
- pl, Jak Tomasz Szmydt wyjechał z Polski? Normalnie, 2024, https://www.bankier.pl/wiadomosc/Jak-Tomasz-Szmydt-wyjechal-z-Polski-Normalnie-8744242.html.
- Istel M., Tomasz Szmydt w machinie propagandy Kremla. „Wielowektorowa operacja”, Konkret24, 2024, https://konkret24.tvn24.pl/polska/tomasz-szmydt-uciekl-na-bialorus-i-pracuje-w-machinie-propagandy-kremla-wielowektorowa-operacja-st7909618
- PAP, Jak Tomasz Szmydt wyjechał z Polski? Odpowiedź zaskakuje, 2024, https://www.pap.pl/aktualnosci/jak-tomasz-szmydt-wyjechal-z-polski-odpowiedz-zaskakuje.
- Rzeczpospolita, Sędzia Tomasz Szmydt uciekł na Białoruś. Prokuratura i ABW wkroczyły do akcji, 2024, https://www.rp.pl/prawo-karne/art40304471-sedzia-tomasz-szmydt-uciekl-na-bialorus-prokuratura-i-abw-wkroczyly-do-akcji.
- TVN24, Jest decyzja w sprawie immunitetu sędziego Szmydta. „Brał udział w wojnie hybrydowej”, 2024, https://tvn24.pl/polska/sedzia-tomasz-szmydt-na-bialorusi-co-z-jego-immunitetem-decyzja-st7907442.
- TVN24, Tomasz Szmydt. Co wiemy o sędzim, którypoprosił o azyl na Białorusi, 2024, https://tvn24.pl/polska/tomasz-szmydt-kim-jest-co-wiemy-o-sedzim-ktory-poprosil-o-azyl-na-bialorusi-st7902246.
Projekt jest współfinansowany przez rządy Czech, Węgier, Polski i Słowacji w ramach Grantów Wyszehradzkich Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego. Misją funduszu jest promowanie idei zrównoważonej współpracy regionalnej w Europie Środkowej.
Wesprzyj nas
Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.
Wszystkie teksty (bez zdjęć) publikowane przez Fundacje Warsaw Institute mogą być rozpowszechniane pod warunkiem podania ich źródła.
Powiązane wpisy
Fundacja Warsaw Institute
