RUSSIA MONITOR

Data: 17 grudnia 2019

W Rosji ubywa ludzi. Nieskuteczna polityka rządu

Według oficjalnych danych, Federację Rosyjską na początku 2019 roku zamieszkiwało ok. 146,9 mln ludzi. Wiadomo już, że po roku ta liczba będzie niższa. Z danych państwowego urzędu statystycznego Rosstat wynika, że na koniec 2019 roku ubytek ludności w Rosji osiągnie poziom najwyższy od 11 lat. Przybywa zgonów, maleje zaś liczba urodzeń. Tego deficytu nie rekompensuje – mniejszy niż oczekiwano – napływ imigrantów. Pogarszająca się sytuacja demograficzna może mieć długofalowo poważne konsekwencje ekonomiczne, społeczne i polityczne.

ŹRÓDŁO: KREMLIN.RU

Rosstat podał oficjalne dane demograficzne za okres pierwszych dziesięciu miesięcy tego roku. W tym czasie liczba zgonów przewyższyła liczbę urodzeń o niemal 260 000. W tym samym okresie do Rosji przybyły ponad 193 000 osób – i migracja do końca roku nie powinna już rosnąć. To oznacza, że ubytek ludności wynoszący na koniec października 67 000 osób, jeszcze się zwiększy do końca roku. W tym roku ludności ubyło w niemal wszystkich regionach kraju. Najbardziej w leżącym w centralnej Rosji obwodzie nowogrodzkim (-22,6 proc.) oraz na Czukotce (-18,4 proc.). Wpisuje się to w procesy depopulacji rosyjskiej prowincji. Głównie z powodów ekonomicznych i socjalnych coraz więcej ludzi ucieka do dużych miast, z metropoliami Moskwą i Sankt Petersburgiem na czele.

Po raz ostatni gorzej było w 2008 roku, gdy ubytek wyniósł w skali roku aż 362 000 ludzi. W kolejnych latach liczba ludności Rosji rosła, dopiero w 2018 roku nastąpił spadek. Rosyjskie władze od ponad dekady próbują walczyć z negatywnymi trendami demograficznymi, zmniejszać śmiertelność i zwiększać liczbę urodzeń. Od 2007 roku pieniądze od państwa dostają rodziny, w których jest co najmniej dwoje dzieci. Ale ten ekonomiczny bodziec, przy innych bolączkach trapiących społeczeństwo i nie zachęcających do zakładania rodziny i rodzenia dzieci, nie przyniósł oczekiwanych skutków. W efekcie w 2018 roku liczba urodzeń spadła do poziomu najniższego od 12 lat. Wiąże się to z mniejszą liczbą kobiet w wieku rozrodczym – w ten wiek wchodzi bowiem pokolenie niżu demograficznego lat 90. XX w. Fatalna sytuacja w służbie zdrowia wpływa natomiast na wzrost liczby zgonów. Władze oceniają, że wskaźniki przyrostu naturalnego wyjdą na plus w latach 2023-2024. Wtedy bowiem w wiek rozrodczy zacznie wchodzić pokolenie z pierwszych lat rządów Putina, gdy wzrósł społeczny optymizm i wyraźnie poprawiła się sytuacja materialna Rosjan.

Wesprzyj nas

Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.

Wspieram

Niepokojące sygnały demograficzne dostrzegają władze. Izba Obrachunkowa w wydanym niedawno raporcie ostrzega, że „naturalny ubytek ludności, który przyspiesza czwarty rok z rzędu stwarza znaczące ryzyka dla realizacji narodowego celu zabezpieczenia stabilnego wzrostu naturalnego populacji Federacji Rosyjskiej”. Spadek liczby ludności odczuwa też choćby rosyjska armia, która z roku na rok ma coraz większy problem z realizacją planów powszechnego poboru do wojska. Ministerstwo rozwoju gospodarczego informuje, że te negatywne trendy prowadzą do starzenia się ludności Rosji, pogorszenia struktury wiekowej oraz reedukacji liczby kobiet w wieku rozrodczym, co tylko odbije się na dalszym zmniejszeniu urodzeń w przyszłości. Resort rozwoju gospodarczego przyznaje też, że nie spełniły się oczekiwania władz, iż spadek przyrostu naturalnego zrekompensuje imigracja. Okazuje się bowiem, że coraz mniej ludzi z innych krajów chce przenosić się do Rosji i wybiera inne bardziej atrakcyjne kraje. Choć tego w oficjalnych oświadczeniach rządowych nie ma, niewątpliwie do spadku imigracji do Rosji przyczynia się agresywna polityka Kremla, która doprowadziła do głębokiego kryzysu w relacjach z Zachodem i do stagnacji gospodarczej. Mało kto chciałby za nową ojczyznę wybierać kraj, który niemal oficjalnie zbroi się do wielkiej wojny, a którego władze coraz bardziej ograniczają swobody obywatelskie.

All texts published by the Warsaw Institute Foundation may be disseminated on the condition that their origin is credited. Images may not be used without permission.

Powiązane wpisy
Top