Ukraine Monitor prezentuje najświeższe informacje dotyczące wewnętrznych i zewnętrznych spraw Ukrainy – państwa, które obecnie stanowi arenę ścierania się interesów Wschodu i Zachodu.
Data: 14 listopada 2023 Autor: Szymon Polewka
Ukraina w obliczu masowej depopulacji
Tocząca się wojna na Ukrainie w wyraźny sposób uwidacznia i potęguje problemy, z jakimi Kijów zmaga się od lat. Do jednych z najważniejszych wyzwań mogących bezpośrednio rzutować na powojenną przyszłość kraju należy demografia.
Według wyliczeń Centre for Economic Strategy uwzględnionych w raporcie Ukrainian refugees: how many are there, their intentions & return prospects pod koniec czerwca 2023 roku z powodu wojny Ukrainę zmuszone było opuścić od 5,6 do 6,7 mln ludzi. Największą grupę stanowią kobiety w wieku 35-49 lat, odpowiadając za około 18% wszystkich uchodźców. Ponadto wielu uchodźców to dzieci. Według danych Eurostatu na maj 2023 roku największy odsetek ukraińskich uchodźców przebywał w Niemczech (27%) i Polsce (24%). Powołując się na wspomniany powyżej raport, w różnych scenariuszach, w przypadku zakończenia wojny, za granicą może pozostać od 1,3 mln do 3,3 mln Ukraińców. To o 0,4-0,6 mln ludzi więcej niż analogiczne szacunki z grudnia 2022 roku. Zmiana ta wynika z przedłużającego się czasu trwania wojny i ciągle postępującej adaptacji uchodźców do życia za granicą.
Na co wskazuje Ośrodek Studiów Wschodnich, w dniu odzyskania niepodległości populacja Ukrainy oscylowała w okolicach 51,5 mln mieszkańców. Ukraina od 2001 roku nie wywiązywała się zaleceń Organizacji Narodów Zjednoczonych nawołujących do cyklicznego przeprowadzania spisów powszechnych w odstępie dziesięciu lat. W 2019 roku już w okresie prezydentury Wołodymyra Zełeńskiego został przeprowadzony tzw. spis Dubiłeta bazujący na szacunkach elektronicznych z wykorzystaniem m.in. danych od operatorów komórkowych. W spisie tym nie został uwzględniony Krym oraz niekontrolowana części obwodów Donieckiego i Ługańskiego. Ludność Ukrainy została wtedy określona na zaledwie 37 mln osób, oznaczając, że w ciągu 30 lat z Ukrainy ubyła populacja wielkością porównywalna do Belgi. Uwzględniając powyższe wyliczenia Centre for Economic Strategy, aktualna populacja Ukrainy może oscylować w okolicach 30-32 mln osób.
Szacunkowo brak powrotu uchodźców wojennych będzie miał destrukcyjny wpływ na ukraińską gospodarkę, która może tracić od 2,7% do 6,9% PKB rocznie. Dodatkowo ekonomiczny marazm potęguje postępująca nad Dnieprem katastrofa demograficzna ze wskaźnikiem dzietności, który według Ukraińskiego Instytutu Przyszłości zszedł już do poziomu poniżej 1 dziecka na kobietę. Czynnik ludnościowy jest kluczowym składnikiem dla przyszłej odbudowy Ukrainy. Analizując obecne trendy demograficzne można wnioskować, że ewentualny powojenny „boom” demograficzny nie będzie w stanie osiągnąć wartości potrzebnej do osiągnięcia zastępowalności pokoleń, która arbitralnie wynosi 2,1 dziecka na kobietę. Powoduje to, że proces odbudowy Ukrainy będzie swoistym laboratorium XXI wieku, w którym postawione zostanie pytanie o możliwość odbudowy, funkcjonalności i utrzymania zdepopulowanej gospodarki.
Źródła:
Jadwiga Rogoża, Ukraina w obliczu katastrofy demograficznej, Ośrodek studiów wschodnich, 11.07.2023
https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2023-07-11/ukraina-w-obliczu-katastrofy-demograficznej
Hlib Vyshlinsky, Maksym Samoiliuk, Dariia Mykhailyshyna, Maria Tomilina, Ukrainian refugees: how many are there, their intentions & return prospects, Centre for Economic Strategy, 4.09.2023
https://ces.org.ua/en/refugees-from-ukraine-final-report/
Dawid Błaszkiewicz, Dzikie Pola znów dzikie. Ukraina się wyludnia, jest tam mniej ludzi niż w Polsce!, Obserwator gospodarczy, 25.06.2023 https://obserwatorgospodarczy.pl/2023/06/25/dzietnosc-na-ukrainie-jest-katastrofalnie-niska/
Wesprzyj nas
Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.
All texts published by the Warsaw Institute Foundation may be disseminated on the condition that their origin is credited. Images may not be used without permission.
Powiązane wpisy
Fundacja Warsaw Institute
