OPINIE
Data: 5 października 2022 Autor: Szymon Polewka
Tragizm Ziem Odzyskanych
Opadająca mgła wojny pozostawiła po sobie zrujnowane ziemie polskie. Skala represji i cierpienia, jakie spotkało naród polski, pozostawiło głęboki ślad, który zauważalny jest w nas po dziś. Pierwsze dni powojnia powitały ziemie polskie pogrążone w chaosie. W wyniku postanowień konferencji Jałtańskiej i Poczdamskiej utrwaliły się zdobycze Radzieckie na wschód od przedwojennej linii Curzona.
Wraz ze wkraczaniem armii radzieckiej rozpoczęło się celowe etniczne przekształcanie całych krain geograficznych na niespotykaną do tego czasu skalę i dynamikę. Realizują stalinowską wizję Europy, przesiedlane były całe lokalne społeczności. Rekompensując rodzącej się Polsce Ludowej straty ziem wschodnich, bolszewicy postanowili przy aprobacie zachodnich aliantów nadać nieokreślone na rok 1945 poniemieckie ziemie. Ziemie te rozciągały się na zachód od przedwojennych granic II Rzeczypospolitej i na obszarze Warmii i Mazur. Kolejne lata były kluczowe dla tworzenia się kształtów współczesnej Rzeczpospolitej. Proces ten trwał aż do 1990 r. Na ziemiach poniemieckich władza radziecka funkcjonowała jako wojskowy reżim okupacyjny brutalnie rozkradając i eksploatując pozostałości po Niemczech.
Nowo napływająca ludność polska musiała mierzyć się ze spustoszonymi ziemiami pełnymi zdziczałych żołnierzy radzieckich i kondensującą status kształtującej się polskiej administracji ludnością niemiecką. Tuż po zakończeniu wojny polscy komuniści postawili sobie za zadanie trzy cele związane z ziemiami odzyskanymi. Po pierwsze przejęcie władzy politycznej. Po drugie zastąpienie ludności niemieckiej uciekającą ze wschodu ludnością polską. Po trzecie wyeliminowanie kultury niemieckiej i przywróceniem historycznego polskiego/słowiańskiego charakteru regionu.
Ostatecznie tragizm przymusowych przesiedleń na terenach ziem polskich w latach 1944-1950 objął ok. 8 mln ludzi. Z terenów poniemieckich wysiedlone zostało ok. 3,5-4 mln Niemców. Na ich miejsce sprowadzono z terenów byłych ziem wschodnich i ZSRR ok. 4,8 mln Polaków. Zarówno Polacy, jak i Niemcy musieli mierzyć się z okrucieństwami armii czerwonej, która barbarzyńsko plądrowała zdobyte tereny.
Sukces integracji ziem odzyskanych zawdzięczamy sumie licznych małych historii, które musiały podnosić obszary poniemiecki z wojennego Armagedonu. Historie te charakteryzowały się Traumą i Lękiem. Traumą utraconego domu i lękiem przed utratą nowego na rzecz niepewnego powojennego jutra.
Bibliografia:
- Kledzik E., Michalski M., Praczyk M., „Ziemie Odzyskane” W poszukiwaniu nowych narracji, Poznań 2018.
- Snoch B., Powrót do piastowskich granic, Warszawa 1982.
- Snoch B., Władze komunistyczne wobec ziem odzyskanych po II wojnie światowej: materiały z konferencji, Słupsk 1997.
- Ziemie Odzyskane, Ziemie Zachodnie i Północne, Ziemie Nowe, Ziemie Uzyskane, Kresy Zachodnie, Wirtualny Sztetl, dostęp 09.2022.
https://sztetl.org.pl/pl/slownik/ziemie-odzyskane-ziemie-zachodnie-i-polnocne-ziemie-nowe-ziemie-uzyskane-kresy-zachodnie
Wesprzyj nas
Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.
All texts published by the Warsaw Institute Foundation may be disseminated on the condition that their origin is credited. Images may not be used without permission.
Powiązane wpisy
Fundacja Warsaw Institute
