Ukraine Monitor prezentuje najświeższe informacje dotyczące wewnętrznych i zewnętrznych spraw Ukrainy – państwa, które obecnie stanowi arenę ścierania się interesów Wschodu i Zachodu.
Data: 13 grudnia 2021 Autor: Aliaksandr Surnin
Międzynarodowe inwestycje w sektor IT Ukrainy
Gospodarka ukraińska charakteryzuje się mało atrakcyjnym klimatem inwestycyjnym i brakiem krajowych środków inwestycyjnych. Wobec tego istnieje zapotrzebowanie na bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ), ponieważ przynoszą Ukrainie nie tylko kapitał niezbędny dla innowacji, ale wraz z nim najnowsze technologie i praktyki.
Branża IT wykazuje pozytywną dynamikę w przyciąganiu BIZ. W ciągu czterech lat całkowite inwestycje międzynarodowe wzrosły z 80 mln USD w 2016 r. do 571 mln USD w 2020 r. Znacząca część przyciągniętego kapitału przynajmniej trzeci rok z rzędu należy do kilku globalnych firm pochodzenia ukraińskiego. W 2020 roku były to GitLab, Creatio, Restream i AirSlate, które łącznie pozyskały 62% inwestycji. Jednocześnie finansowanie lokalnych startupów na wczesnym etapie wzrosło z 49 i 46 mln USD odpowiednio w 2018 i 2019 r. do 161 mln USD w 2020 r.[1]
Znaczna część ukraińskiego sektora IT, w którym pracuje ponad 40% pracowników branży, to outsourcing rozwoju oprogramowania[2]. W 2020 r. miało miejsce kilka dużych transakcji, świadczących o popycie na takie firmy ze strony globalnych graczy. W październiku amerykański Cprime nabył ukraińską firmę informatyczną Archer Software za około 5-8 mln USD[3]. W grudniu stało się wiadome, że amerykański fundusz Recognize dokonał znaczących inwestycji strategicznych w założoną w 2002 roku w Ukrainie międzynarodową firmę outsourcingową Ciklum[4]. W tym samym miesiącu pojawiła się informacja, że amerykański Grid Dynamics kupuje firmę informatyczną Daxx, która ma biura w czterech ukraińskich miastach[5]. Ukraina jest również atrakcyjną dla międzynarodowych inwestycji badawczo-rozwojowych (R&D). W kraju znajduje się ponad sto R&D oddziałów globalnych firm, takich jak Samsung, Google i Amazon[6]. Jej największymi wspólnymi partnerami w dziedzinie badań i rozwoju są Stany Zjednoczone, Unia Europejska i Izrael. R&D wydatki Ukrainy pozostają jednak niższe niż jej regionalnych sąsiadów: w 2018 r. na badania i rozwój przeznaczono 0,47% PKB, podczas gdy w Estonii 1,4%, w Polsce 1,21%, a w Litwie 0,94%[7].
Branża IT jest raczej wyjątkiem niż reprezentatywnym wskaźnikiem ukraińskiego klimatu inwestycyjnego, który pozostaje mało atrakcyjny[8]. BIZ osiągnęły szczyt w 2008 r. i wyniosły prawie 11 mld USD. Zmniejszywszy się do około 5 mld USD podczas światowego kryzysu gospodarczego, całkowita wartość inwestycji wyniosła 8 mld USD w 2012 roku, ale znacznie spadła podczas krajowego kryzysu politycznego w 2014 roku do 410 mln USD. Kolejny spadek gospodarczy spowodowała ogólnoświatowa pandemia COVID-19. W pierwszych dziesięciu miesiącach 2020 r. Ukraina przyciągnęła międzynarodowe inwestycje w wysokości 20 razy mniejszej niż w tym samym okresie rok wcześniej[9]. Ponadto następuje spadek inwestycji kapitału zagranicznego: w 2016 r. środki inwestorów zagranicznych stanowiły 2,9% całości inwestycji, a w 2018 r. 0,3%[10].
W celu poprawy klimatu inwestycyjnego w 2016 r. została utworzona Narodowa Rada Inwestycyjna – organ doradczy przy Prezydencie Ukrainy, który określa priorytety inwestycyjne. W jej skład wchodzą międzynarodowe firmy, które już zainwestowały w krajową gospodarkę lub zamierzają to zrobić, a także szereg organizacji międzynarodowych: Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, Międzynarodowa Korporacja Finansowa, Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo itp[11]. W 2017 r. Ukraina przystąpiła do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) w sprawie inwestycji międzynarodowych oraz przedsiębiorstw wielonarodowych[12].
Niemniej jednak brak zaufania do sądownictwa i powszechna korupcja pozostają głównymi czynnikami zniechęcającymi do inwestycji międzynarodowych w Ukrainę. W 2020 r. ponownie istotnymi są takie bariery dla finansowania zagranicznego, jak monopolizacja rynków i często zmieniające się przepisy[13].
Do tej pory, pomimo trwających reform, Ukrainie nie udało się osiągnąć poziomu BIZ z lat 2008 i 2012. Chociaż 2020 r. pokazał atrakcyjność sektora IT nawet podczas pandemii COVID-19, gdyż ogólny klimat inwestycyjny pozostaje wrażliwy na kryzysy globalne i krajowe, a główne bariery wzrostu inwestycji zagranicznych pozostają niepokonane.
[1] Aventures, DealBook of Ukraine (2021), str. 8-10, https://www.slideshare.net/YevgenSysoyev/dealbook-of-ukraine-2021-edition [dostęp: 16.11.2021].
[2] TechUkraine, The Ukrainian IT sector report (2020), str. 25, https://speakerdeck.com/techukraine/the-ukrainian-it-sector-report [dostęp: 16.11.2021].
[3] Inventure, Amerykańska firma Cprime kupiła ukraińskiego outsourcera IT Archer Software, https://inventure.com.ua/news/ukraine/amerikanskaya-cprime-priobrela-ukrainskogo-it-autsorsera-archer-software [dostęp: 20.11.2021].
[4] Ciklum, Ciklum Announces Strategic Investment by Recognize Partners, https://www.ciklum.com/press-releases/ciklum-announces-strategic-investment-by-recognize-partners/ [dostęp: 20.11.2021].
[5] Olga Karpienko, Grid Dynamics kupuje firmę Daxx z biurami w Ukrainie, https://ain.ua/2020/12/16/grid-dynamics-pokupaet-kompaniyu-daxx/ [dostęp: 20.11.2021].
[6] Aventures (2021), str. 17.
[7] World Bank, Research and development expenditure, https://data.worldbank.org/indicator/GB.XPD.RSDV.GD.ZS?locations=PL-UA-EE-LT [dostęp: 20.11.2021].
[8] World Bank, Innovation and entrepreneurship ecosystem diagnostic (2017), str. 41, https://documents1.worldbank.org/curated/en/126971509628933853/pdf/2-11-2017-14-55-6-UkraineInnovationandEntrepreneurshipEcosystemDiagnostic.pdf [dostęp: 16.11.2021].
[9] Daryna Antoniuk, Foreign investment in Ukraine plummets to $221 million so far in 2020, https://www.kyivpost.com/business/foreign-investment-inflow-to-ukraine-plummets-20-fold-in-2020.html [dostęp: 20.11.2021].
[10] Problems and Perspectives in Management (2020), str. 161.
[11] National Investment Council of Ukraine, Home page, http://www.nicouncil.org.ua/en/ [dostęp: 20.11.2021].
[12] OECD, Ukraine signs OECD agreement to strengthen investment climate, https://www.oecd.org/corporate/mne/ukraine-signs-oecd-agreement-to-strengthen-investment-climate.htm [dostęp: 20.11.2021].
[13] European Business Association, Obstacles for investors, https://eba.com.ua/en/research/doslidzhennya-ta-analityka/ [dostęp: 20.11.2021].
Wesprzyj nas
Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.
Wszystkie teksty (bez zdjęć) publikowane przez Fundacje Warsaw Institute mogą być rozpowszechniane pod warunkiem podania ich źródła.
Powiązane wpisy
Fundacja Warsaw Institute
