Ukraine Monitor prezentuje najświeższe informacje dotyczące wewnętrznych i zewnętrznych spraw Ukrainy – państwa, które obecnie stanowi arenę ścierania się interesów Wschodu i Zachodu.
Data: 22 listopada 2021 Autor: Marianna Filipchuk
Koncepcja ukraińskiego państwa cyfrowego
Proces cyfryzacji w Ukrainie znacząco się zmienił w ostatnich latach: od wprowadzenia pierwszych zarysów rozwoju cyfrowego do wdrażania i realizacji konkretnej strategii digitalizacji usług publicznych – marki “Dija” i powiązanych z nią rozwiązań informatycznych.
Jako fundament rozwoju oraz wdrażania cyfryzacji w Ukrainie postrzegana jest przyjęta w 2007 roku ustawa „o podstawowych zasadach rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Ukrainie w latach 2007-2015”. Zostało w niej wstępnie określone: priorytet stworzenia społeczeństwa informacyjnego, rozwoju publicznej infrastruktury informatycznej, a także determinowanie tych działań jako znaczącego obszaru polityki publicznej Państwa. W związku z tym, iż w ustawie brakowało szeregu usystematyzowanych procedur prawnych i procedur wykonawczych przedstawiono pierwszy projekt korekty tego aktu prawnego. Owy projekt przedstawiła Państwowa Komisja Regulacji Komunikacji i Informatyzacji m.in. w celu stworzenia warunków dla przyspieszenia rozwoju społeczeństwa informacyjnego, zwiększenia konkurencyjności narodowej poprzez powszechne wprowadzanie technologii informacyjnych, a także poprawy poziomu życia ludności w interesie społeczeństwa demokratycznego. Na podstawie zaproponowanych poprawek 15 maja 2013 roku Gabinet Ministrów Ukrainy zatwierdził rozporządzenie „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Ukrainie”, którego celem było sformułowanie do 2020 roku głównych kierunków, etapów i mechanizmów realizacji informacyjnego rozwoju z uwzględnieniem aktualnych trendów i cech rozwoju Ukrainy w przyszłości.
Kontynuacja wprowadzenia cyfrowych zmian w Ukrainie po 2014 r. z uwagi na istotne polityczne zmiany w kraju odbywa się we współpracy ze Wspólnotą Europejską. Cyfryzację Ukrainy traktuje się jako niezbędny element integracji Ukrainy z Unią Europejską. W tym czasie już po 2016 r. osiągnięto postępy w cyfryzacji państwa: wprowadzono system elektronicznych petycji, system elektronicznych zamówień publicznych (zapewnienie przejrzystości zamówień publicznych, minimalizacja ingerencji człowieka w proces ich obsługi w celu zniszczenia korupcji), wprowadzenie systemu e-administracja (e-government). W 2018 roku została zatwierdzona „Koncepcja rozwoju gospodarki cyfrowej i społeczeństwa Ukrainy w latach 2018-2020”, która wyznaczyła pojęcie “cyfrowej infrastruktury” – czyli zestawu komunikacji, technologii, produktów i procesów, zapewniających przetwarzanie danych, telekomunikację i tworzenie sieci możliwości, które oparte są na technologiach cyfrowych.
W 2019 roku, na skutek zmiany władzy politycznej, nastąpiły istotne reformy w podejściu do procesu cyfryzacji. Podczas swojej kampanii wyborczej Wołodymyr Zełenski zadeklarował utworzenie tzw. państwa w smartfonie, czyli całkowitej cyfryzacji usług państwowych i możliwość dostępu do nich z poziomu aplikacji, a 23 maja 2019 r. na IFORUM 2019 w Kijowie, już po wybraniu go Prezydentem Ukrainy, wezwał środowisko IT do połączenia wysiłków na rzecz realizacji efektywnej e-administracji. Było to także powodem powstania Ministerstwa Cyfrowej Transformacji Ukrainy, które 27 września 2019 r. zaprezentowało hasło „Społeczeństwo Cyfrowe”.
W 2019 r. został przedstawiony portal internetowy usług publicznych diia.gov.ua, po czym została stworzona aplikacja mobilna „Dija” (Dija to skrót od „Państwo i ja” w języku ukraińskim). Głównym celem tych rozwiązań było przedstawienie Państwa jako serwisu (usługi) dla obywatela: aby po jednej stronie — obywatel mógł załatwić niezbędne sprawy, a po drugiej stronie — organ publiczny mógł uczciwie wykonywać swoją pracę. Realizacja tego celu stanowi podstawę koncepcji rozwoju państwa cyfrowego w Ukrainie marki „Dija”. „Dija” powstała, by rozwiązać najbardziej istotne problemy związane z realizacją usług urzędowych dla obywateli. Jako sposoby zdefiniowano m in. powstanie Państwa cyfrowego skoncentrowanego na człowieku, czyli przejrzystego i zrozumiałego Państwa dla ludzi wraz z minimalizacją zbędnej biurokracji: „Zaczynamy się zmieniać – mniej kolejek, więcej życia”.
Według badań e-administracji (UN E-government Survey) realizowanego przez ONZ stanem na 2020 r. Ukraina zajmuje już 46 miejsce wśród 193 krajów na liście e-partycypacja. Takie zmiany (ponieważ w 2018 r. Ukraina zajmowała 75 miejsce) pozwalają stwierdzić, że reforma cyfrowa ma pozytywne skutki, stosowane działania przyczyniają się do rozwoju i zakres rozwoju cyfryzacji państwa nabiera tempa i osiąga szerszy zakres. Poza udostępnianiem cyfrowych rozwiązań, pozwalających na korzystanie z usług urzędowych dla obywateli Ministerstwo Cyfrowej Transformacji Ukrainy także stawia sobie za cel cyfrową edukację ludności: prowadzi kursy, nagrywa poradniki wideo, otwiera oddziały w miastach, monitoruje wprowadzone programy, aby także w przyszłości mieć możliwość zachęcenia inwestorów z różnych obszarów do inwestowania i prowadzenia działalność na terenie Ukrainy. Cyfryzacja w Ukrainie jest także ważnym elementem współpracy i integracji z Unią Europejską. Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen podczas swojego wystąpienia 12 października 2021 r. w Kijowie na 23. szczycie UE-Ukraina zwróciła uwagę na znaczący rozwój Ukrainy w sferze cyfrowej, co więcej, jeszcze 20 sierpnia br. Komisja Europejska potwierdziła akceptowanie w Unii Europejskiej paszportów covidowych wydanych w Ukrainie na tej samej zasadzie, co Unijne Certyfikaty COVID. Pozwoliła na to m.in. skuteczność pod względem technicznym rozwiązania informatycznego, jakim jest aplikacja Dija, w której te certyfikaty są widoczne.
Wesprzyj nas
Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.
Wszystkie teksty (bez zdjęć) publikowane przez Fundacje Warsaw Institute mogą być rozpowszechniane pod warunkiem podania ich źródła.