RAPORTY SPECJALNE
Data: 12 grudnia 2018
Rozwój polityki obronnej i przemysłu zbrojeniowego w Unii Europejskiej.
Celem poniższego raportu jest analiza rozwoju wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony UE (CSDP), a także europejskiego przemysłu zbrojeniowego. Badanie obejmuje perspektywę geoekonomiczną, wskazując, w jaki sposób instrumenty ekonomiczne mogą ułatwić osiągnięcie geopolitycznych celów.
SOURCE: WIKIMEDIA.ORG
Badanie jest prowadzone z perspektywy geoekonomicznej, co oznacza analizę tego, w jaki sposób instrumenty gospodarcze ułatwiają realizowanie celów geopolitycznych. Zostało zorientowane na cztery obszary. Po pierwsze, na ogólne ramy systemowe WPBiO, w tym analizę powiązań między najważniejszymi celami politycznymi i gospodarczymi. Po drugie, skupia się na relacji interesów między największymi graczami w ramach WPBiO, jak również zależności lub współzależności między sferą interesów geopolitycznych a aktorami ekonomicznymi (i racjonalnością ich działania). Po trzecie, badane są cechy zarządzania w omawianej polityce, w tym najważniejsze mechanizmy odpowiadające za jej postępy instytucjonalne. Po czwarte, zbadano idee, które miały legitymizować postępy integracji w omawianym obszarze, jak również uzasadniać rozwój potencjału militarnego i zbrojeń w UE w sytuacji, kiedy wyróżnikiem tej organizacji było hasło „pokojowej siły” lub „potęgi normatywnej”.
WPBiO jest przykładem systemu geoekonomicznego, który jednocześnie realizuje cele geopolityczne i gospodarcze. Główną rolę polityczną pełnią w tym systemie największe państwa członkowskie, przede wszystkim Francja i Niemcy. Ich celami w wymiarze politycznym są pogłębienie integracji europejskiej i strategiczna autonomia (lub „europejska suwerenność”) wobec innych potęg. Celem jest stworzenie osobnego bieguna europejskiego w polityce światowej, a zwłaszcza niezależność strategiczna od USA, co może w perspektywie czasu osłabiać spójność Zachodu.
Ważną rolę w opisywanym systemie geoekonomicznym pełnią cele gospodarcze. Wśród nich najbardziej istotne jest wsparcie bazy przemysłowej i technologicznej w Europie Zachodniej, jak również promowanie ekspansji inwestycyjnej i eksportowej tego przemysłu na rynku wewnętrznym. Jednocześnie podejmowane są działania mające ograniczać dostęp do tego rynku przez największych konkurentów spoza UE.
Omawiany system geoekonomiczny jest zarządzany w sposób hybrydowy. Wprawdzie dominuje międzyrządowość, ale w coraz większym stopniu pojawiają się elementy wspólnotowe, takie, jak finansowanie z budżetu UE, głosowanie większościowe oraz rosnąca rola Komisji Europejskiej i Trybunału Sprawiedliwości UE. Komisja wspierała cele największych państw oraz ich przemysłu zbrojeniowego, dzięki czemu mogła poszerzać własne kompetencje w omawianej polityce. Coraz silniej widoczne było przechodzenie od metod dobrowolnych do zarządzania przymusowego, poprzez regulacje UE i orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE. Wynikało to rozszerzającej interpretacji traktatów stosowanej przez Komisję i Trybunał, jak również poparcia politycznego dla tego typu działań ze strony największych państw UE. Elementem poprzedzającym tę ekspansję regulacyjną były programy woluntarystyczne, będące rozwiązaniami pilotażowymi i upowszechniającymi daną politykę. Ważnym uzupełnieniem były działania promocyjne i proeuropejska narracja mająca „kształtować świadomość” decydentów dla rekomendowanych zmian
Zadanie finansowane jest przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich PROO1a na lata 2018-2030.
Ten materiał powstał dzięki współpracy z Narodowym Instytutem Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego.
All texts published by the Warsaw Institute Foundation may be disseminated on the condition that their origin is credited. Images may not be used without permission.
Powiązane wpisy
Fundacja Warsaw Institute
