BALTIC MONITOR
Data: 3 października 2018
Papież Franciszek w krajach bałtyckich
Papież Franciszek odbył kilkudniową pielgrzymkę do krajów bałtyckich. Ostatni raz głowa kościoła katolickiego odwiedziła kraje bałtyckie 25 lat temu. Pielgrzymka ta miała miejsce w czasie, gdy trzy republiki bałtyckie obroniły swoją niepodległość, a stacjonujące tam wojska sowieckie opuszczały Litwę i przygotowywały się do ewakuacji z Łotwy i Estonii. Tegoroczna wizyta wydaje się korespondować z tymi wydarzeniami, odbywając się kiedy w regionie rośnie zagrożenie ze strony Rosji. Słowa papieża, skierowane do Bałtów podczas tegorocznej wizyty, niosły przekaz umacniający bałtyckie wysiłki żmudnego procesu budowania niepodległych ojczyzn.
Papież Franciszek w ciągu 4-dniowej wizyty spotkał się z wiernymi z Litwy, Łotwy i Estonii. Wizyta ta miała charakter ekumeniczny, gdyż w krajach bałtyckich współistnieją równolegle niemal wszystkie odłamy chrześcijaństwa. Przekaz, w którym dominowały hasła dotyczące solidarności, był adresowany nie tylko do katolików, którzy w większości zamieszkują Litwę, ale również do protestantów z Łotwy i Estonii oraz do zamieszkujących te kraje prawosławnych.
100 lat walki o niepodległość
Pielgrzymka papieża Franciszka miała wyraźny wymiar symboliczny – odbyła się w setną rocznicę uzyskania niepodległości przez trzy państwa bałtyckie. Wokół tej ważnej rocznicy krążyła też cześć przemówień papieża. Oczywiście, akcenty rozkładane przez papieża w każdym z krajów nieco się różniły. Adresowany przekaz dotyczył w znacznej mierze starań krajów bałtyckich w walce o niepodległość. Powtarzały się słowa dotyczące trudnej przeszłości Łotyszy, Litwinów i Estończyków, ofiar poniesionych przez trzy narody w czasie okupacji nazistowskiej oraz sowieckiej w czasie II wojny światowej, a także o koszmarach okresu sowieckiego – wywózkach i represjach politycznych. Papież wizytował również miejsca odgrywające ważną rolę w pamięci historycznej mieszkańców krajów bałtyckich, takie jak Wileńskie Muzeum Okupacji i Walki o Wolność. Złożył też kwiaty pod ryskim Pomnikiem Wolności.
W trakcie tallińskiej homilii na Placu Wolności, papież nawiązał do sytuacji geopolitycznej w krajach bałtyckich – „którzy mówią podniesionym tonem, sprawiają wrażenie bycia pewnymi siebie, bez ustępstw i wahań. Są tacy, którzy do krzyków dodają groźby użycia broni, rozmieszczenia wojsk, strategii… Tacy wydają się być »silniejszymi«”. Słowa te jednoznacznie skierowane były do Bałtów obawiających się agresywnej polityki Federacji Rosyjskiej wobec Europy.
Solidarność nie tylko międzynarodowa
Przesłanie biskupa Rzymu dotyczyło nie tylko kwestii związanych z historią, sprawami międzynarodowymi czy bezpieczeństwem. Papież poruszał również kwestie solidarności społecznej, a także ekumenicznego współistnienia ludzi różnego pochodzenia i wyznania. Ważnym elementem przesłania papieża Franciszka było nawoływanie do burzenia murów, które stawia między sobą społeczeństwo Bałtów różnej narodowości. Według słów Franciszka, mniejsi i biedniejszy potrzebują więcej uwagi. Słowa te można odnieść nie tylko do biedniejszych warstw społecznych, ale również mniejszości narodowych.
W ramach pielgrzymki odbyły się też dwa specjalne spotkania z wiernymi: w Rydze poświęcone osobom starszym, w Wilnie – młodzieży. W trakcie obu spotkań papież skupiał się na budzeniu i podtrzymywaniu nadziei oraz na pielęgnowaniu solidarności społecznej. Podkreślał potrzebę opieki nad starszymi, którzy, poświęcając się dla kolejnych pokoleń, często dziś spotykają się samotnością, czy ubóstwem.
Pielgrzymka nadziei
Wizyta głowy kościoła katolickiego miała dużą wagę społeczno-polityczną dla krajów bałtyckich. Symboliczne uhonorowanie 100–lecia niepodległości miało zarówno wymiar duchowy jak i polityczny. Liczne odniesienia do burzliwej przeszłości uwypuklają wagę teraźniejszości i problemów, z którymi społeczeństwo mierzy się obecnie, ale podkreślają też znaczenie sukcesów ostatnich dekad niepodległości i tego, że krajom bałtyckim udało się dokonać przejścia ze świata sowieckiego do świata Zachodu – również poprzez członkostwo w Unii Europejskiej i strukturach NATO. Wiele uwagi poświęcono wyzwaniom społeczno-ekonomicznym i cywilizacyjnym, z jakimi mierzą się kraje bałtyckie. Pielgrzymka papieża Franciszka, z jednej strony miała na celu pobudzić nadzieję społeczeństwa i zmotywować do dalszej pracy nad solidarną współpracą i rozwojem, ale z drugiej strony wyraźnie wskazywała problemy, których wciąż nie udało się przezwyciężyć.
Wszystkie teksty (bez zdjęć) publikowane przez Fundacje Warsaw Institute mogą być rozpowszechniane pod warunkiem podania ich źródła.
Powiązane wpisy
Fundacja Warsaw Institute
