Russia Monitor to przegląd najistotniejszych wydarzeń dotyczących szeroko pojętej polityki bezpieczeństwa w Rosji oraz polityki zagranicznej Kremla.
Data: 25 grudnia 2020
„Ustawy grudniowe”. Koniec opozycji w Rosji?
Reżim Putina zaostrza kurs w polityce wewnętrznej. Kolejne przyjęte przepisy prawa otwierają drogę do jeszcze ostrzejszych represji. Duma Państwowa przyjęła 23 grudnia ustawę pozwalającą uznać za „zagranicznych agentów” organizacje społeczne i osoby fizyczne zajmujące się polityką „w interesach obcego państwa” i otrzymujące dofinansowanie z zagranicy. Ta ustawa, jak i cały pakiet innych przyjętych tego samego dnia, mogą niemal uniemożliwić działalność publiczną każdemu, kogo reżim uzna za wroga.
23 grudnia niższa izba rosyjskiego parlamentu przyjęła szereg ustaw jeszcze mocniej ograniczających demokratyczne procesy i wolność słowa w Rosji. Najistotniejsza to ustawa wprowadzająca zmiany do już istniejącej od 2012 roku ustawy o „zagranicznych agentach”. Oznacza ona faktycznie znaczne rozszerzenie działania tego kontrowersyjnego prawa na osoby fizyczne i organizacje oraz wprowadza nowe restrykcje. To kolejne zaostrzenie ustawy. W 2017 roku na przykład za „zagranicznych agentów” uznano szereg finansowanych z zagranicy mediów. Teraz wprowadzono jeszcze bardziej drakońskie przepisy. Za „zagranicznego agenta” może być uznany każdy obywatel, który „prowadzi na terytorium Federacji Rosyjskiej w interesach obcego państwa działalność polityczną i/lub celowo zbiera informacje dotyczące wojskowej i wojskowo-technicznej aktywności FR”, które po przekazaniu za granicę „mogą być użyte przeciwko bezpieczeństwu Federacji Rosyjskiej”. Jakie warunki trzeba spełnić, żeby znaleźć się w kategorii „zagraniczny agent”? Chodzi o otrzymywania wsparcia z zagranicy, nie tylko finansowego, ale też organizacyjnego. Jak z kolei ustawa definiuje „działalność polityczną”, za którą można być uznanym „agentem zagranicznym”? Wystarczy choćby uczestniczenie w wiecach i pochodach, działalność w partii politycznej, zaangażowanie w wybory czy przeprowadzanie badań społeczno-politycznych i ankietowanie obywateli.
Uznanie kogoś za „zagranicznego agenta” oznaczać będzie poważne ograniczenia jego praw. Taki obywatel nie będzie mógł zajmować stanowisk w administracji państwowej i lokalnej. Nie będzie miał dostępu do tajemnicy państwowej. Co pół roku będzie musiał składać sprawozdanie o swojej działalności i wydatkowaniu funduszy pochodzących z zagranicy. W myśl nowego prawa, „zagranicznymi agentami” będą też korespondenci zagranicznych mediów. Zaostrzenie przepisów uderza też w organizacje pozarządowe nie będące podmiotami prawnymi. W przypadku uznania za „zagranicznego agenta”, będą musiały składać w ministerstwie sprawiedliwości dokumenty o planowanych działaniach, a potem o ich realizacji. Uwagę zwraca też zapis, że media – publikując materiały na temat osób lub organizacji mających status „zagranicznego agenta” – będą miały obowiązek zamieścić taką informację.
Wesprzyj nas
Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.
Tego samego dnia Duma przyjęła w drugim czytaniu projekt ustawy, który przewiduje karę do 5 lat więzienia dla osób fizycznych uznanych za „zagranicznych agentów”, które nie złożą raportów o swojej działalności albo też nie zwrócą się o włączenie ich do rejestru „zagranicznych agentów”. 23 grudnia Duma przyjęła też w ostatnim czytaniu ustawę, która pozwoli państwowemu organowi regulacji mediów Roskomnadzor blokować strony internetowe, które „dyskryminują rosyjskie media”. To uderzyć może w wielkie serwisy społecznościowe w rodzaju YouTube, Facebook, Twitter. Inna ustawa przyjęta przez Dumę wprowadza karę więzienia dla osób uznanych winnymi zamieszczania oszczerczych komentarzy w Internecie lub mediach tradycyjnych. Osoba skazana za oszczerstwo w Internecie może dostać nawet 2 lata więzienia i grzywnę do 1 mln rubli (13,3 tys. dolarów). Za „oszczercze” oskarżenia o gwałt lub inne ciężkie przestępstwa można pójść za kraty nawet na 5 lat. Jeszcze inne prawo uchwalone 23 grudnia zakazuje finansowego wsparcia publicznych wydarzeń w Rosji przez zagraniczne podmioty. Wprowadza zakaz finansowania publicznych wydarzeń przez zagraniczne rządy, organizacje, obywateli, bezpaństwowców, osoby fizyczne i organizacje uznane za „zagranicznych agentów”, obywateli Rosji poniżej 16 roku życia, anonimowych darczyńców oraz rosyjskie organizacje zarejestrowane mniej niż rok przed próbą przekazania finansowego wsparcia na wydarzenie publiczne. Ta ustawa w przyszłości uniemożliwi tak naprawdę działalność publiczną opozycji. Przyjęte przez Dumę ustawy przyjąć musi wyższa izba parlamentu, czyli Rada Federacji, po czym podpis pod nimi składa prezydent. Wtedy staną się obowiązującym prawem.
Wszystkie teksty (bez zdjęć) publikowane przez Fundacje Warsaw Institute mogą być rozpowszechniane pod warunkiem podania ich źródła.
Powiązane wpisy
Fundacja Warsaw Institute
