MENA Monitor skupia się na regionie Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, analizując najważniejsze wydarzenia na obszarze od Maroka po Iran, ich konsekwencje dla państw ościennych oraz wpływ na sytuację na świecie.
Data: 28 kwietnia 2023 Autor: Dawid Mliczek
Sytuacja gospodarcza w Libanie jest dramatyczna
Liban stoi dziś na granicy upadku, na który złożyło się wiele czynników, m.in. kryzys gospodarczy, napięta sytuacja polityczna w kraju oraz rosnące koszty życie.
Libańczycy głośno sprzeciwiają się kryzysowi w kraju, w wyniku którego większości z nich władze nie gwarantują podstawowych praw społecznych i gospodarczych. Sytuacja dramatycznie pogorszyła się w 2019 r. Mieszkańcom doskwiera szalejąca inflacja, która wynosi obecnie 200 proc.[1], zaś funt libański spadł o ponad 98 proc. w stosunku do dolara amerykańskiego[2]. Na to wszystko nałożyły się ograniczenia związane z pandemią COVID-19, które doprowadziły do upadku wielu firm, a tym samym wzrostu bezrobocia.
Zdaniem Human Rights Watch, organizacji zajmującej się ochroną praw człowieka, władzie Libanu nie są w stanie zaspokoić prawa obywateli do odpowiedniego poziomu życia, w tym dostępu do żywności[3]. W działania na rzecz poprawy sytuacji w Libanie zaangażował się Bank Światowy, rozpoczynając program wsparcia dla mieszkańcow. Zakładał on jednak pomoc wyłącznie dla najuboższej części społeczeństwa, nie zaś dla wszystkich mieszkańców, którzy cierpią z powodu klęski głodu oraz braku dostępu do opieki medycznej. Rząd nie wdrożył natomiast niezbędnej polityki społecznej. Warto wspomnieć, że wsparcia w zakupie żywności i innych podstawowych produktów potrzebuje dziś ponad połowa mieszkańców Libanu[4].
Liban boryka się także z gospodarczymi skutkami rosyjskiej napaści na Ukrainę – przed wojną kraj ten importował bowiem ponad 60 proc. pszenicy z Ukrainy. Konflikt zbrojny zachwiał jednak łańcuchami dostaw po tym jak Rosjanie zablokowali główne porty Ukrainy na Morzu Czarnym[5]. Kryzys żywnościowy uderza głównie w osoby o niskich zarobkach – według dostępnych danych co piąty Libańczyk należący do tej grupy znalazł się w grupie 43 proc. gospodarstw domowych, w których osoba dorosła nie spożyła żadnego posiłku w ciągu całego dnia. Na brak dostępu do żywności narażone się głównie gospodarstwa prowadzone przez kobiety oraz te, w których znajdują się dzieci[6].
Polityczny impas w Libanie w największej mierze przyczynił się do trwającego kryzysu. Od czasu zakończenia kadencji Michela Aouna w ubiegłym roku na stanowisku głowy państwa jest wakat, a władzę w kraju sprawuje tymczasowy rząd[7]. Podczas obsadzania stanowisk państwowych i rządowych obowiązuje klucz wyznaniowy i pomimo trwających obecnie rokowań nie osiągnięto porozumienia co do nazwiska przyszłego prezydenta kraju. Głową państwa jest prezydent wybierany przez liczące 128 deputowanych Zgromadzenie Narodowe. Miejsca w parlamencie dzieli się równo między przedstawicieli ludności muzułmańskiej i chrześcijańskiej. By wygrać wybory, partia musi osiągnąć jednak wysoki próg głosów, co sprawia, że żadna partia ani koalicja nie jest w stanie zdobyć wystarczająco dużo mandatów, by przeforsować swojego kandydata. Członkowie partii politycznych handlują więc głosami, by utrzymać wsparcie dla swoich ugrupowań[8].
Liban jest dziś jednym z najbardziej zadłużonych krajów na świecie, a rząd nie ma środków, by finansować programy socjalne. Pod koniec kwietnia 2022 r. dług publiczny Libanu osiągnął nie notowany wcześniej poziom 101,1 bln dolarów[9]. Wpłynęło to na system bankowy w kraju – banki nakładają limity wypłat posiadaczom kont walutowych, którzy mogą podejmować jedynie funty libańskie po niekorzystnym dla nich kursie. Wielu Libańczyków nie ma dostępu do swoich pieniędzy.
W ubiegłym roku rząd libański zawarł wstępne porozumienie z Międzynarodowym Funduszem Walutowym (MWF), które określiło, że warunkiem odblokowania pomocy dla kraju w wysokości 3 mld dolarów są reformy polityczne i gospodarcze[10]. Pogrążony w politycznym chaosie Liban do tej pory ich nie wprowadził.
[1] https://news.trust.org/item/20220729103557-qbwyl
[2] https://www.aljazeera.com/news/2023/3/22/lebanese-take-to-streets-as-anger-over-economic-meltdown-grows
[3] https://www.hrw.org/news/2022/12/12/lebanon-rising-poverty-hunger-amid-economic-crisis
[4] https://www.wfp.org/news/more-people-ever-rely-food-assistance-across-lebanon
[5] https://www.reuters.com/article/lebanon-wheat-ukraine-idUSKBN2ON0YB
[6] https://www.hrw.org/news/2022/12/12/lebanon-rising-poverty-hunger-amid-economic-crisis
[7]https://www.aljazeera.com/news/2023/4/21/lebanons-political-impasse-continues-despite-iran-saudi-deal
[8]https://www.reuters.com/world/middle-east/what-happens-now-that-lebanon-is-without-president-2022-11-01/
[9] https://today.lorientlejour.com/article/1312747/lebanons-public-debt-hits-new-high-1011-billion.html
[10] https://www.ft.com/content/bdbfe480-4877-421b-9087-c78fa7094740
Wesprzyj nas
Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.
Wszystkie teksty (bez zdjęć) publikowane przez Fundacje Warsaw Institute mogą być rozpowszechniane pod warunkiem podania ich źródła.
Powiązane wpisy
Fundacja Warsaw Institute
