RUSSIA MONITOR MONTHLY 05/2019
Zawartość
Gaz i ropa w rosyjskiej Arktyce. Odkrycia i inwestycje
Odkrycie rekordowo bogatego złoża ropy naftowej u ujścia rzeki Jenisej czy zapowiedź budowy trzeciego projektu LNG koncernu Novatek w regionie jamalskim potwierdzają rozwój sektora węglowodorów na rosyjskiej Dalekiej Północy. Prywatne i państwowe koncerny prześcigają się w pomysłach rozbudowy infrastruktury i produkcji. Eksport ropy i gazu ma być podstawą rozwoju tego regionu Rosji – a jest to priorytet dla Kremla.
USA vs Nord Stream 2. Nie tylko geopolityka
Jeśli w podzielonym politycznie Waszyngtonie są jakieś tematy jednoczące republikanów i demokratów, Kongres i administrację Donalda Trumpa, to jednym z nich z pewnością jest krytyka projektu Nord Stream 2. W maju nastąpiła intensyfikacja prac legislacyjnych odnośnie sankcji wobec podmiotów zaangażowanych w projekt gazociągu z Rosji do Niemiec.
Ławrow i Szojgu w Japonii. Wizyta bez efektu
30 maja wizytę w Tokio złożyli ministrowie obrony i spraw zagranicznych Rosji. Siergiej Szojgu i Siergiej Ławrow rozmawiali ze swymi japońskimi odpowiednikami: Takeshi Iwayą i Taro Kono. Spotkanie zakończyło się fiaskiem. Nadal nie ma żadnego postępu w toczącym się od dekad sporze o Kuryle. Teraz obie strony skupiają się na kwestiach militarnych.
Turecki Potok wkracza do Europy Środkowej
Południowy wielki projekt gazociągowy Rosji rozwija się bez tych problemów, które spowalniają projekt na północnej flance. W przeciwieństwie do Nord Stream 2, budowa Tureckiego Potoku przebiega bez większych opóźnień. Co dla Gazpromu najważniejsze, zapadają pozytywne decyzje nie tylko jeśli chodzi o połączenie podmorskie Rosji z Turcją, ale też jeśli chodzi o przedłużenie gazociągu na Bałkany i dalej, do Europy Środkowej.
Gorąco na linii Serbia-Kosowo. Ostra reakcja Rosji
„Prowokacją” nazwał szef rosyjskiego MSZ Siergiej Ławrow operację kosowskiej policji w zamieszkanej głównie przez Serbów części państwa. Wśród zatrzymanych był obywatel Rosji. Zwolniono go po interwencji Moskwy. Na działania kosowskich policjantów ostro zareagowała Serbia, stawiając swoją armię w stan gotowości bojowej.
Talibowie w Moskwie, czyli afgańska intryga Rosji
Straszą rzekomo wielkim zagrożeniem ze strony tzw. Państwa Islamskiego i wspierają talibów. Wzywają strony konfliktu do pokojowego dialogu i wzywają USA i NATO do odwrotu. Cel polityki rosyjskiej w Afganistanie jest oczywisty: przejęcie roli głównego mediatora w wojnie domowej, a następnie dominujące wpływy w Kabulu.
Rosja gotowa zwiększyć produkcję ropy
Z końcem czerwca 2019 roku kończy się półroczny okres obowiązywania ograniczeń wydobycia ropy naftowej przez państwa skupione w tzw. formacie OPEC+. Coraz więcej wskazuje na to, że nie będzie dalszego zaciskania pasa, ale przeciwnie, grupa, w której kluczowe role odgrywają Arabia Saudyjska i Rosja, zdecyduje się podnieść pułap produkcji surowca.
Siłowicy w Duszanbe. Tadżykistan – ważny sojusznik Rosji
Dwie wizyty dwóch najważniejszych szefów struktur siłowych w Rosji w ciągu kilku dni, a kilka tygodni wcześniej spotkanie prezydentów obu państw. Moskwa wyraźnie zwiększyła aktywność dyplomatyczną w relacjach z Tadżykistanem. Z punktu widzenia Kremla Tadżykistan jest obiektem zainteresowania przede wszystkim z racji na strategiczne położenie.
Rosja wysyła kolejnych żołnierzy do Afryki
Władze Federacji Rosyjskiej konsekwentnie dążą do rozbudowy swoich wpływów na kontynencie afrykańskim. W ostatnim czasie jest to już nie tylko współpraca gospodarcza i eksport broni, ale też obecność wojskowa w krajach Afryki. W ostatnich dniach prezydenci Rosji i Republiki Konga uzgodnili, że Moskwa wyśle do tego specjalistów wojskowych, zaś w rządzie Republiki Środkowoafrykańskiej powstało oficjalne przedstawicielstwo rosyjskiej armii.
Putin wciąż traci zaufanie Rosjan
Kolejny rekordowo niski wynik prezydenta Rosji w badaniu dotyczącym zaufania do głowy państwa. W maju zaufanie Rosjan do Władimira Putina spadło do najniższego poziomu od 2006 roku. Ten wynik nie stwarza jakiegoś natychmiastowego problemu dla Putina, który wygrał pewnie w pierwszej turze prezydenturę w marcu 2018 roku, ale może wprowadzić więcej nerwowości w szeregi elity w kontekście tzw. problemu 2024.
Armia wchodzi do regionów
W stolicach wszystkich podmiotów Federacji Rosyjskiej powstaną specjalne centra antykryzysowe podporządkowane wojsku. Za ich pomocą reżim ma nadzieję skuteczniej walczyć z protestami społecznymi i zapobiegać poważniejszym buntom. Decyzja o tworzeniu takich centrów oznacza, że Kreml nie jest już pewny swych struktur siłowych przeznaczonych do walki z „rewolucją” – przede wszystkim Rosgwardii.
„Rocznicowa” aktywność Floty Bałtyckiej
Leżące nad Bałtykiem kraje członkowskie NATO odnotowały w drugiej połowie maja zwiększoną aktywność wojskową Rosji. W pobliżu linii brzegowej krajów bałtyckich doszło do szeregu przechwyceń rosyjskich samolotów, zaś do granicy morskiej Łotwy podpłynął najnowszy nabytek Floty Bałtyckiej, korweta klasy Karakurt, uzbrojona m.in. w pociski manewrujące Kalibr.
Słabe wyniki rosyjskiej gospodarki
Wzrost PKB Rosji w pierwszym kwartale 2019 roku jest mniejszy, niż prognozowano. Gospodarka gwałtownie wyhamowała. Rząd wini za to zmniejszony popyt wewnętrzny wynikający z niepopularnej podwyżki VAT. Spowolnienie dotyczy wszystkich ważnych sektorów gospodarki, a jednocześnie pogarsza się sytuacja socjalna Rosjan.
Gazprom zmienia decyzję. Najwięcej zyska budżet
Zarząd gazowego koncernu zmienił rekomendację wysokości dywidendy za 2018 rok. Zwiększył ją o 150 mld rubli co oznacza zarówno rekord w historii Gazpromu, jak i najwyższą sumę wypłacaną udziałowcom przez państwowe firmy rosyjskie. Skąd taka szczodrość? To konsekwencja kompromisu z ministerstwem finansów, które w zamian nie będzie zapewne podnosiło spółce podatku od wydobycia.
Pompeo w Soczi. Putin znów liczy na Reset 2.0
Strategicznym celem Rosji od początku prezydentury Donalda Trumpa jest porozumienie z USA dotyczące najważniejszych problemów międzynarodowych, którymi zainteresowana jest Moskwa. W wariancie maksimum Kreml z chęcią wróciłby do okresu tzw. resetu z czasów Baracka Obamy. Jednak Władimir Putin przeżywa kolejne rozczarowania – a największym był rozwój sytuacji po szczycie w Helsinkach.
Brudna ropa w Przyjaźni, czyli kompromitacja Transnieftu
Skutki wielkiego zanieczyszczenia ropy w rurociągu Przyjaźń odczuwalne będą do końca tego roku. To największa awaria w 55-letniej historii tego szlaku. Wciąż opóźnia się termin pełnego przywrócenia transportu czystej ropy. Alaksandr Łukaszenka mówi o setkach milionów dolarów strat Białorusi. Awaria pokazała jak ryzykowny jest import węglowodorów z Rosji.
Rosjanie na Morzu Żółtym, alarm w Korei
Incydent powietrzny w czasie rosyjsko-chińskich ćwiczeń wojskowych na Morzu Żółtym. Dwa rosyjskie samoloty wleciały w strefę identyfikacji obrony powietrznej Korei Południowej. Koreańczycy poderwali w odpowiedzi swoje myśliwce. Działania Rosjan nie były przypadkowe – w koreańską strefę wkraczali aż cztery razy. Do incydentu doszło podczas rosyjsko-chińskich ćwiczeń morskich Wspólne Morze 2019.
Naloty w Idlib, pat w negocjacjach
Na przełomie kwietnia i maja lotnictwo rządowe Syrii oraz rosyjskie nasiliło kampanię powietrznych ataków na tereny kontrolowane przez rebeliantów w Idlib i sąsiednich prowincjach. Zginęły dziesiątki cywilów. Jednak w kwestii tej enklawy wciąż panuje pat, ponieważ Turcja nie zgadza się nadal na ofensywę sił rządowych wspieranych przez Rosję i Iran na Idlib.
Wyroki za pucz w Czarnogórze. To był spisek GRU
W stolicy Czarnogóry Podgoricy dobiegł końca proces spiskowców, którzy na jesieni 2016 roku próbowali przeprowadzić zamach stanu. Operacja została zaplanowana i realizowana pod nadzorem agentów rosyjskiego wywiadu wojskowego. Uzbrojeni serbscy nacjonaliści mieli sprowokować szturm opozycji na siedzibę parlamentu i zamordować premiera.
Rosja mniej wydaje na armię. Jak bardzo?
Federacja Rosyjska w 2018 roku wydała mniej na obronność. I to już trzeci rok z rzędu. Takie wnioski wpłyną z dorocznego raportu Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI). Pesymiści w Moskwie biją na alarm, że podczas gdy inni na świecie wydają coraz więcej na zbrojenia, Rosja postępuje odwrotnie. Wskazuje się na problemy gospodarki jako powód ograniczania zbrojeń.
Fundacja Warsaw Institute
