UKRAINE MONITOR
Data: 28 maja 2018
Reforma Służby Bezpieczeństwa Ukrainy
Deputowani Rady Najwyższej Ukrainy przygotowali reformę Służby Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU), która, ich zdaniem, ze swoją nieprzejrzystą strukturą, niejasnymi kompetencjami i udziałem w korupcyjnych aferach nie tylko odbiega od standardów NATO, lecz jest koszmarem dla obywateli, szczególnie – dla przedsiębiorców.
Funkcjonariusze SBU stali się nocnym koszmarem nie tylko dla terrorystów, lecz także dla ukraińskiego biznesu i zagranicznych inwestorów. Obecnie SBU może doprowadzić do bankructwa dowolną firmę czy podporządkować całą gałąź gospodarki na polecenie któregoś z „kuratorów” będących przy władzy. „Maski-show” w biurach korporacji międzynarodowych w wykonaniu funkcjonariuszy SBU stają się codziennym elementem w wydaniach telewizyjnych wiadomości. Ta opinia sprawozdawcy parlamentarnego tygodnika „Zierkało Niedieli” (ros. Зеркало Недели) jest podzielana nie tylko przez większość deputowanych, lecz także przez opinię publiczną. SBU nie poddaje się reformom i pełni rolę „świętej krowy” .
W SBU pracuje 31 tys. osób. Dla porównania: w Wielkiej Brytanii, której liczba ludności wynosi 65 mln mieszkańców (Ukraina ma 48 mln mieszkańców), w służbie bezpieczeństwa pracuje tylko 11 tys. oficerów (w tym wywiad wewnętrzny i zewnętrzny). Znaczna część tego stanu SBU stała się prywatną agencją do walki z konkurencją biznesową, zajmuje się także reketem i obsługą kont osobistych.
Wydanie („ZN”) przypomina krótka listę ostatnio głośnych afer z udziałem oficerów SBU:
1) sztuczna blokada eksportu orzechów pod pretekstem rzekomego zagrożenia epidemiologicznego, i to wbrew opinii państwowej kontroli fitosanitarnej;
2) oczyszczenie z konkurencji rynku skroplonego gazu dla potrzeb firmy Wiktora Medwedczuka (ukr. Віктор Медвeдчук), eksportera rosyjskiego;
3) wycofanie z ukraińskiego rynku sprzętu komputerowego sprowadzonego przez firmę inwestycyjną Dragon Capital, która jest jednym z największych liderów prywatnych inwestycji zagranicznych na Ukrainie;
4) prześladowanie założycieli systemu analitycznego YouControl, zbierającego, z dostępnych rejestrów publicznych, informacje o reputacji firm .
Osobno, pisze „ZN”, warto podkreślić „walkę” kontrwywiadu w dziedzinie medycyny. SBU zażądała anulowania rejestracji znanych na całym świecie pastylek „Strepsils”, ponieważ sami ocenili je jako suplement diety, a nie lek .
Kilka tygodni temu detektywi Narodowego Biura Antykorupcyjnego Ukrainy (ukr. Національне антикорупційне бюро України, НАБУ – NABU) aresztowali pracownika SBU, który zażądał i otrzymał prawie 50 tys. dolarów łapówki za zapewnienie, że przymknie oko na okoliczności nielegalnego pobytu cudzoziemców na Ukrainie. Zatrzymany młody oficer SBU, jak się okazało, jest właścicielem dużego domu na przedmieściach Kijowa, kilku luksusowych samochodów, zaś jego rodzina była w stanie wpłacić kaucję w wysokości 1,3 mln UAH, by stróż prawa mógł opuścić areszt.
W tym samym czasie liczba „podstawowych” sukcesów SBU w sferze szpiegostwa w 2016 roku wynosi zero, twierdzi „ZN”. Statystyki pracy agentów kontrwywiadu ekonomicznego SSU i pracowników Departamentu K – jak korupcja – są zwykle klasyfikowane przez samą służbę jako tajemnica państwowa, i nie są ujawniane prasie i…deputowanym . SBU nie ma też żadnych sukcesów w śledztwach dotyczących spektakularnych zamachów terrorystycznych w Kijowie, jak na przykład zabójstwo dziennikarza Pawła Szeremeta (ukr. Павло Шеремет).
Na tle tych skandalicznych przypadków kierownictwo SBU poszło jeszcze dalej i utajniło deklaracje o dochodach wszystkich swoich pracowników. W tym, publicznie znanych dyrektorów, zastępców i szefów departamentów. Mimo tych zasieków, dziennikarze bez trudu ustalili, iż szef antykorupcyjnego pionu SBU Pawło Demczyn (ukr. Павлo Демчин) dysponuje majątkiem o wartości ponad 10 mln hrywien, którego nie można zgromadzić z rządowej pensji. Zaś szef SBU Wasyl Hrycak (ukr. Василь Грицак), który utajnił swoją deklarację dochodową, mimo iż jest osobą publiczną, i nie jest „tajnym agentem”, niemal natychmiast po objęciu stanowiska kupił w Kijowie cztery luksusowe apartamenty.
Liczba skarg ze strony przedstawicieli biznesu przeciwko umyślnym działaniom funkcjonariuszy SBU podwoiła się w ciągu ostatniego roku. Zgodnie z wynikami ankiety przeprowadzonej przez Europejskie Stowarzyszenie Biznesu, w 2018 roku 50 proc. zagranicznych inwestorów uważa, że represyjne działania organów ścigania stanowią istotną przeszkodę dla inwestycji.
Dlatego też deputowani Rady Najwyższej postulują, by radykalnie ograniczyć funkcje SBU w sferze gospodarki i przeciwdziałania korupcji. Ich zdaniem, SBU musi skupić się na ochronie Ukrainy przed terroryzmem, sabotażem i szpiegostwem, a także kontrwywiadem w celu ochrony suwerenności Ukrainy. Jest to zgodne ze standardami NATO, organizacji, której członkostwo jest prawnie zdefiniowane jako priorytet ukraińskiej polityki zagranicznej.
Projekt ustawy „O bezpieczeństwie narodowym Ukrainy” został już przyjęty w Radzie Najwyższej w pierwszym czytaniu i określony przez prezydenta jako pilny. Powinien zostać uchwalony przez parlament w najbliższych miesiącach.
Zdaniem deputowanej Hanny Hopko (ukr. Ганна Гопко), wiceprzewodniczącej Rady Najwyższej i przewodniczącej Komisji ds. Zagranicznych, współautorki projektu ustawy, SBU będzie miała szansę na odzyskanie twarzy i społecznego szacunku, a także, co jest niezmiernie ważne, większe pole do walki z korupcją uzyskają nowe instytucje, powstałe po Majdanie Godności, szczególnie Narodowe Biuro Antykorupcyjne Ukrainy.
All texts published by the Warsaw Institute Foundation may be disseminated on the condition that their origin is credited. Images may not be used without permission.
Powiązane wpisy
Fundacja Warsaw Institute
