Artykuły MENA Monitor
Joe Biden mediatorem na Bliskim Wschodzie
W ciągu ostatniego tygodnia obecność Joe Bidena w obszarze Bliskiego Wschodu mogła wpłynąć na rozwój wypadków w konfliktach zbrojnych na obszarze Jemenu i Syrii. Kwestia wrażliwa dla muzułmanów, jaką jest dostęp Palestyńczyków Jerozolimy, została odsunięta na boczny tor przez administrację prezydenta USA, ze względu na poparcie amerykańskiego społeczeństwa dla izraelskiego systemu politycznego.
Impas w relacjach USA – Turcja przełamany
Joe Biden poparł stanowisko Turcji, która przed negocjacjami na szczycie madryckim zgodziła się na akcesję Szwecji i Finlandii do NATO, dzięki podpisaniu trójstronnego memorandum. Już tam została podjęta decyzja, że najważniejszym filarem nowej doktryny obronnej NATO jest walka z terroryzmem. Kwestia ta może być rozpatrywana indywidualnie przez państwa Traktatu Północnoatlantyckiego a siły sojuszu, niekoniecznie będą wspólnie podejmowały konkretne działania w walce z kurdyjskim, bądź jakimkolwiek innym terroryzmem. Pójście na kompromis Turcji pozwoliło jej wyjść z twarzą z całej sytuacji, która trwa od maja 2022 roku.
Iran. Zabójstwo pułkownika Gwardii Rewolucyjnej Hassana Sayada Khodayari’ego
Według agencji prasowej Tasnim dwie osoby na motocyklu zastrzeliły pułkownika Hassana Sayada Khodayariego przed jego domem, na jednej z najlepiej strzeżonych ulic Teheranu, przy której znajduje się również Parlament. Styl ataku przypomina inne zabójstwa, gdzie sprawcy poruszali się na motocyklach, przede wszystkim te wymierzone w irańskich naukowców nuklearnych.
Wpływ konfliktu izraelsko-palestyńskiego na bezpieczeństwo Bliskiego Wschodu
Region Bliskiego Wschodu uznawany jest współcześnie za jeden z najmniej stabilnych obszarów świata. Głównym elementem wpływającym na taki stan rzeczy jest kwestia konfliktu izraelsko-palestyńskiego. Konflikt ten do tej pory nie został rozwiązany, pomimo, że w latach 90. XX w. zapoczątkowano proces pokojowy. Wszelkie mediacje i próby negocjacji stają w martwym punkcie z uwagi na złożoność problemu i warunki jakie obie strony muszą spełnić, aby mógł zapanować trwały pokój. W dalszym ciągu podejmowane są wysiłki na rzecz stworzenia państwa palestyńskiego, jednakże kolejne konflikty pomiędzy Palestyną i Izraelem hamują proces pokojowy. Pomimo, że obydwie strony niejednokrotnie deklarowały chęć wznawiania rozmów pokojowych, to jednak kryteria jakie stawiają nawzajem przed sobą sprawiają, iż negocjacje wciąż kończą się fiaskiem.
Negocjacje irańsko-saudyjskie
Pod koniec kwietnia br. obyła się już piąta runda rozmów między Arabią Saudyjską a Iranem. Dotychczasowe rozmowy koncentrowały się głównie na problemach dotyczących pielgrzymek do Mekki i prowadzili je urzędnicy niższych szczebli. W ostatnie rozmowy zaangażowane są MSZ obu krajów, co wskazuje na chęć obu stron do doprowadzenia „własnymi siłami” (bez udziału USA) do rozwiązania najtrudniejszych konfliktów w regionie zagrażających ich gospodarkom.
Arabia Saudyjska. Wzrost PKB o 9,6% w pierwszym kwartale br.
Według wstępnych szacunków rządu Arabii Saudyjskiej (największy na świecie eksporter ropy naftowej) jej gospodarka wzrosła w pierwszym kwartale 2022 r. o 9,6% i jeśli szacunki te się potwierdzą, to jak podaje Saudyjski Generalny Urząd Statystyczny (GASTAT), będzie to najwyższa stopa wzrostu od 2011 r.
Izraelska polityka apartheidu wobec Palestyńczyków
Human Rights Watch na podstawie przeprowadzonych badań stwierdza, że rząd izraelski wykazał zamiar utrzymania dominacji żydowskich Izraelczyków nad Palestyńczykami w Izraelu i Okupowanych Terytoriach Palestyńskich (OPT). W OPT, w tym we Wschodniej Jerozolimie, zamiar ten został połączony z systematycznym uciskiem Palestyńczyków i popełnianymi przeciwko nim aktami przemocy. Kiedy te trzy elementy występują razem, składają się na zbrodnię apartheidu. Zgodnie z raportem izraelscy urzędnicy również popełnili zbrodnię prześladowań przeciwko ludzkości.
Tunezja. Pogłębiający się kryzys społeczno-polityczny
Za sprawą szeregu protestów społeczno – politycznych, które miały miejsce w 2011 r., Tunezja wprowadziła system demokratyczny, poprzedzony opuszczeniem kraju przez ówczesnego prezydenta – Zina Al-Abidina Ben Alego. Wówczas mało kto podejrzewał, że dekadę później dojdzie do odwrotnej sytuacji, w której to demokracja zostanie zagrożona. Działania prowadzone przez prezydenta Kajsa Saieda stanowią poważne zagrożenie dla demokracji, o którą Tunezyjczycy walczyli dziesięć lat temu.
Syria. Atak ILIS (ISIS) na więzienie Ghweran
Ponad 100 bojowników ISIL (ISIS) przypuściło w ubiegłym tygodniu atak na więzienie Ghweran w Hasakah, detonując trzy bomby samochodowe. Rebelianci wtargnęli do kompleksu, próbując uwolnić tysiące swoich towarzyszy, którzy zostali zatrzymani po klęsce ugrupowania w 2019 roku.
Zjednoczone Emiraty Arabskie. Eskalacja konfliktu z rebeliantami Huti
Konflikt w Jemenie był katastrofą dla milionów jego obywateli, którzy uciekli ze swoich domów, a wielu z nich jest na skraju głodu. Zjednoczone Emiraty Arabskie dołączyły do koalicji przeciwko Huti w 2019 roku. Jemeńskie pozarządowe oddziały wspierane przez Saudyjczyków oraz Zjednoczone Emiraty Arabskie, zadały w ostatnim czasie rebeliantom bardzo bolesne ciosy. Odbito bowiem trzy dystrykty w gubernatorstwie Shabwa. Starcia były jedynie częścią gwałtownego wzrostu przemocy w zniszczonym kraju, w którym wojna odbywa się na kilku frontach
Maghreb. Eskalacja napięć algiersko-marokańskich
24 sierpnia 2021 r. Algieria zerwała stosunki dyplomatyczne z Marokiem, oskarżając je o nieustanne wrogie działania. Miesiąc wcześniej algierskie ministerstwo spraw zagranicznych odwołało swojego ambasadora w Maroku i poinformowało, że może poczynić dalsze kroki w odwecie za nieprzychylne komentarze marokańskiego wysłannika przy ONZ – Omara Hilala, który wciągnął region Kabylie w trwający od dziesięcioleci spór o Saharę Zachodnią.
Kryzys humanitarny w Jemenie
Od ponad dziesięciu lat Republika Jemeńska jest rozdzierana przez liczne konflikty zbrojne, których stronami są wewnętrzne grupy bojowników i obce państwa. Starcia doprowadziły do osłabienia centralnych rządów w Jemenie oraz podzieliły kraj na różne lokalne ośrodki władzy.
Pyrrusowe zwycięstwo Izraela
W ostatnich miesiącach doszło do protestów ludności muzułmańskiej, które momentalnie przybrały żywiołowy, nacechowany agresją i przemocą charakter. Arabowie starli się z siłami porządkowymi, doszło do pojedynczych przypadków przemocy wobec ludności żydowskiej. Z drugiej strony zorganizowano marsz żydowskich nacjonalistów w Jerozolimie, którzy zaatakowali kontrmanifestantów. Starcia z czasem przybrały masowy charakter, młodzież arabska starła się z policją, w wyniku czego rannych zostało kilkudziesięciu funkcjonariuszy oraz kilkaset młodych osób.
Liban. Blednąca perła Bliskiego Wschodu
Od 2019 roku Liban pogrążony jest w kryzysie gospodarczym i politycznym. Bank Światowy w raporcie Lebanon Economic Monitor (LEM) opublikowanym 1 czerwca br. umieścił kryzys libański w pierwszej dziesiątce najpoważniejszych światowych zapaści od połowy XIX wieku.
Fundacja Warsaw Institute
