Data: 28 stycznia 2025,  Autor: Zuzanna Wasiluk

Nagroda translatorska „Found in Translations”

Anglojęzyczne wydania polskich dzieł literackich przykuwają uwagę środowiska pisarzy i wydawców na całym świecie, a dla autorów nierzadko oznaczają przełom w dalszej karierze. Każdego roku Instytut Książki przyznaje nagrodę Found in Translation tłumaczkom i tłumaczom, którzy za sprawą swoich przekładów przybliżyli anglojęzycznym odbiorcom twórczość polskich literatów. Do końca stycznia do konkursu zgłaszać można przekłady opublikowane w 2024 r.

 

Zdjęcie: Found in Translation Award

Instytut Książki

Instytut Książki za cel stawia sobie promocję literatury polskiej za granicą poprzez zachęcanie tłumaczek i tłumaczy do przedstawiania polskich książek zagranicznym wydawcom. Tym samym Instytut stara się udowodnić, że publikowanie chociażby polskiej literatury nie musi wiązać się z o wiele wyższymi kosztami niż w przypadku literatury anglojęzycznej. Instytut przyznaje wydawnictwom granty, które pozwalają pokryć część kosztów oraz finansuje przykładowe tłumaczenia, by promować literaturę polską za granicą. Dotychczas dzięki wsparciu Instytutu Książki dokonano przekładu na język angielski aż 3 tys. książek polskich pisarzy, co może przyczynić się do wzrostu popularności polskich literatów na całym świecie.

Warto dodać, że Instytut przyznaje doroczną nagrodę autorowi lub autorom najlepszego tłumaczenia literatury polskiej na język angielski, które ukazało się w formie książkowej w minionym roku kalendarzowym. Nagrodę Found in Translation ustawiono w 2008 r. w uznaniu szczególnej roli tłumaczeń literackich na język angielski oraz zapewnienia wsparcia finansowego dla ich autorów. Jest ono bowiem niezbędne, by móc stale promować polską literaturę za granicą. O ile do konkursu zgłaszać można przekłady dzieł literatury klasycznej oraz współczesnej, to dotychczas większość nagrodzonych tłumaczy uhonorowano za przekład klasyków polskiej literatury.

Dwukrotny laureat nagrody

Zarówno w 2008 r., jak i osiem lat później, nagrodą wyróżniono Billa Johnstona, autora przekładów wierszy Tadeusza Różewicza oraz Dwunastu stacji Tomasza Różyckiego. Warto zauważyć, że nie był to pierwszy przekład poezji obydwu autorów. Johnston popisowo zmierzył się z tłumaczeniem dwóch popularnych poetów, co spotkało się z uznaniem zarówno kapituły nagrody, jak i społeczności międzynarodowej, która doceniła jego wkład w promocję literatury polskiej. Nagrodę Found in Translation przyznaje się tłumaczkom i tłumaczom, którzy zaproponowali innowacyjną interpretację dzieła literackiego, również takiego, które zostało już przełożone na język angielski. Na przykładzie tłumaczeń Johnstona doskonale widać związek pomiędzy przekładem i strategiami marketingowymi dla rynków anglojęzycznych. Chociaż twórczość Różewicza i Różyckiego przełożono już na inne języki, warto zauważyć, że każdy przekład oznacza świeże spojrzenie na oryginał i zarazem pozwala dotrzeć do nowych czytelników na całym świecie. O ile amerykańscy wydawcy chętnie publikują polską literaturę okresu II wojny światowej, to na rynku brytyjskim rośnie zainteresowanie beletrystyką. Przekład wierszy Różewicza i Dwunastu stacji Różyckiego podbił zarówno rynek literacki zarówno w USA, jak i Wielkiej Brytanii, na które zazwyczaj trafią pozycje nierzadko odmienne od siebie gatunkowo i tematycznie.

Déjà vu?

Dotychczas nagrodę Found in Translation dwukrotnie otrzymali chociażby wspomniany już Bill Johnston, Antonia Lloyd-Jones, Jennifer Croft oraz Anna Zaranko. W 2024 r. wyróżnienie przyznano Allisie Valles, holenderskiej tłumaczce, absolwentce filologii słowiańskiej na uniwersytecie w Londynie. Jury konkursu nagrodziło jej przekład wyboru wierszy Zuzanny Ginczanki Firebird. Wprawdzie twórczość Ginczanki porusza tematykę II wojny światowej i Holokaustu, to dziś rzuca nie lada wyzwanie interpretacyjne współczesnym czytelnikom, a dzięki wersji anglojęzycznej ma szansę zachwycić kolejne rzesze odbiorców.

Kandydatów do tegorocznej edycji nagrody Found in Translation do końca stycznia zgłaszać mogą osoby fizyczne oraz osoby prawne. Jury konkursu corocznie przyznaje nagrody nowym tłumaczom, jak również laureatom konkursu z lat ubiegłych. O ile kapituła Found in Translation docenia nowe przekłady książek polskich autorów, to wiele z wyróżnionych dzieł to klasyki autorstwa wybitnych polskich literatów, nie zaś twórczość debiutujących autorek i autorów. Mimo to Instytut Książki nagradza tłumaczy i autorów na każdym etapie kariery i tym samym dokłada cegiełkę do rozwoju tłumaczeń literackich. Nadrzędnym celem nagrody Found in Translation jest promowanie literatury polskiej oraz popularyzowanie języka polskiego na całym świecie. Dzięki niej, jak również innym programom realizowanym obecnie przez Instytut, polska literatura może dotrzeć do szerszej publiczności oraz trafić na listy bestsellerów poza granicami naszego kraju.

 

Bibliografia

_______________

Kampania „Dumni z Polski/Proud of Poland/Stolz auf Polen” została sfinansowana ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach rządowego programu Fundusz Młodzieżowy na lata 2022-2033

 

Wesprzyj nas

Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.

Wspieram

Wszystkie teksty (bez zdjęć) publikowane przez Fundacje Warsaw Institute mogą być rozpowszechniane pod warunkiem podania ich źródła.

TAGS: 

 

Powiązane wpisy
Top