China Monitor to program, który analizuje politykę gospodarczą i zagraniczną Chin oraz prognozuje konsekwencje decyzji Pekinu dla gospodarki światowej, UE, państw Europy Środkowo-Wschodniej i Polski.
Data: 31 grudnia 2021 Autor: Patryk Szczotka
Słowa niemieckiej minister spraw zagranicznych Baerbock zapowiedzią twardszej polityki Berlina wobec ChRL?
Koniec wieloletniej kariery politycznej kanclerz Angeli Merkel i związana z tym zmiana rządu w Republice Federalnej Niemiec (RFN) to reorganizacja istotna nie tylko w niemieckim i europejskim kontekście, lecz także w wymiarze polityki tego państwa względem Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL).
Administracja kanclerz Merkel zasłynęła przede wszystkim z idei wandel durch handel (zmiana poprzez handel), która stawiała na pierwszym miejscu rozwój relacji ekonomicznych z ChRL, nie przyznając priorytetu kwestii polityki wartości lub praw człowieka[1]. Przed tegorocznymi wyborami w Niemczech takie podejście zaczęły coraz mocniej krytykować niektóre środowiska polityczne, między innymi partia Zielonych oraz jej kandydatka na kanclerza, Annalena Baerbock. Wyraziła ona przekonanie, że pomimo głębokich, ekonomicznych i trudnych do ograniczenia zależności, jakie wiążą jej kraj z Chinami, Niemcy jako liberalna demokracja nie mogą sprzeniewierzać swoich wartości[2]. Wśród propozycji Baerbock znalazły się kwestie nałożenia zakazu na import produktów powstałych przy udziale pracy przymusowej w Xinjiangu, a także ograniczenie współpracy z chińskimi podmiotami działającymi w branży ekonomicznej i komunikacyjnej[3]. Mimo że kandydatka Zielonych nie objęła urzędu kanclerskiego, w nowym rządzie przypadło jej stanowisko minister spraw zagranicznych, co daje jej szansę na aktywne kreowanie niemieckiej polityki zgodnie ze swoją wizją.
Jej poglądy potwierdził wydany w grudniu wywiad dla portalu TAZ, w którym Baerbock stwierdza, że „dla mnie polityka zagraniczna oparta na wartościach jest zawsze grą dialogu i twardości”[4], zaś w rozmowie z gazetą „Tageszeitung” nazwała ChRL systemowym konkurentem i wezwała do „strategicznej solidarności z demokratycznymi partnerami, wspólnej obrony naszych wartości i interesów oraz cierpliwego propagowania tych wartości w naszej polityce zagranicznej”[5]. Ogłosiła ponadto, że nie weźmie udziału w nadchodzących Igrzyskach Olimpijskich, które mają odbyć się w Pekinie, zaznaczając jednocześnie, że to jej personalna decyzja, a nie oficjalne stanowisko rządu[6]. O ile zdecydowany zwrot Baerbock w stronę polityki wartości można postrzegać jako zerwanie z pragmatyzmem Merkel, o tyle wprowadzenie jej postulatów w życie nie jest jeszcze przesądzone. Ze względu na system polityczny RFN kanclerz ma możliwość aktywnie kreować politykę zagraniczną państwa, znacznie ograniczając moc sprawczą Ministerstwa Spraw Zagranicznych[7]. Świeżo wybrany na to stanowisko Olaf Scholz jawi się jako pragmatyczny kontynuator polityki Angeli Merkel, co potencjalnie mogłoby doprowadzić do zniweczenia planów politycznego zwrotu partii Zielonych[8].
Stanowisko Niemiec będzie miało kluczowe znaczenie dla kształtowania szerszej reakcji Unii Europejskiej na działania ChRL, a także stanie się ważnym czynnikiem decydującym o sukcesie prezydenta USA Joe Bidena w próbach tworzenia wspólnej agendy transatlantyckiej pomiędzy Europą a Stanami Zjednoczonymi. Będzie ono istotne także w obliczu „podziału poznawczego” wytykanego przez Chińczyków Europie, która stara się być dla ChRL partnerem, a jednocześnie postrzega ją jako przeciwnika[9]. Najbliższe miesiące pokażą, czy Niemcy są w stanie poświęcić część ekonomicznych korzyści dla prowadzenia bardziej ideowej polityki zagranicznej.
[1] https://carnegieendowment.org/2021/09/30/merkel-s-mixed-legacy-on-china-pub-85471
[2] https://www.reuters.com/world/europe/germanys-greens-chancellor-candidate-vows-get-tough-russia-china-2021-04-24/
[3] Ibidem.
[4] https://www.dw.com/en/china-uneasy-over-incoming-german-ministers-threat-to-curb-imports/a-60016727
[5] https://www.dw.com/en/g%C3%B6rlach-global-germanys-new-foreign-minister-to-break-with-merkels-china-policy/a-60046216
[6] https://www.politico.eu/article/germany-foreign-minister-annalena-baerbock-forced-labor-ban-china-winter-olympics/
[7] https://thediplomat.com/2021/12/is-germanys-new-government-going-to-break-with-china/
[8] Ibidem.
[9] https://www.reuters.com/world/china/eu-has-cognitive-split-its-china-policy-senior-chinese-diplomat-2021-12-30/?taid=61cd49bdef2b770001e44ef9&utm_campaign=trueAnthem:+Trending+Content&utm_medium=trueAnthem&utm_source=twitter
Wesprzyj nas
Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.
Wszystkie teksty (bez zdjęć) publikowane przez Fundacje Warsaw Institute mogą być rozpowszechniane pod warunkiem podania ich źródła.
Powiązane wpisy
Fundacja Warsaw Institute
