CHINA MONITOR
Data: 26 maja 2020 Autor: Paweł Paszak
Obrady chińskiego parlamentu w cieniu kryzysu i rywalizacji z USA
W piątek 22 maja Ogólnochińskie Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych (OZPL) rozpoczęło długo wyczekiwaną sesję, w trakcie której podjęte zostaną kluczowe decyzje w odniesieniu do gospodarki i polityki bezpieczeństwa. Tegoroczne obrady są wyjątkowe z kilku przyczyn. W pierwszym kwartale 2020 r., po raz pierwszy od czasów Mao Zedonga, gospodarka chińska skurczyła się o 6,8%. Wraz z pogorszeniem koniunktury nastąpił również wzrost poziomu bezrobocia do 6,2%, przy czym niezależne statystyki wskazują, że realny wskaźnik może być bliższy 10%. Na niekorzystne trendy gospodarcze nakładają się globalna wojna narracyjna z USA oraz debata na temat ograniczenia roli Chin w międzynarodowych łańcuchach produkcji.
Sytuacja skłoniła premiera Li Keqianga do złożenia deklaracji, że w tym roku rząd nie przyjmie określonego celu wzrostu PKB, co stanowi odejście od wieloletniej polityki pogoni za wyśrubowanymi wskaźnikami. W ramach pakietu stymulującego zapowiedziano emisję obligacji w wysokości 1 bln RMB (141 mld USD), na których skorzystają głównie władze lokalne. Wcześniejsza transza – 1,29 bln RMB (181 mld USD) – wyczerpała dostępny limit zaś kolejna wymagała potwierdzenia ze strony OZPL. Oczekuje się, że w tym roku wartość wyemitowanych obligacji zamknie się w przedziale 3,5-4 bln RMB, co w porównaniu z rokiem poprzednim (2,15 bln RMB) stanowi prawie dwukrotny wzrost. Jak zadeklarował przedstawiciel Ministerstwa Finansów – Wang Kebing – celem jest walka o sfinansowanie „właściwych” projektów infrastrukturalnych, spełniających wymagania opłacalności. Przyjęcie tego rozwiązania wymusiłoby na władzach lokalnych konieczność konkurowania o ograniczone środki na inwestycje. Będzie to niezwykle trudne zadanie zważywszy na dotychczasową historię przedsięwzięć infrastrukturalnych i powszechne praktyki korupcyjne. W konsekwencji pandemii władze lokalne znalazły się w trudnej sytuacji, na co wskazują marcowe dane obrazujące spadek wpływów fiskalnych o 26,1% w porównaniu do ubiegłego roku.
Jednocześnie napięcia w relacjach z USA, najważniejszym partnerem gospodarczym i głównym rywalem strategicznym, osiągnęły niebezpieczny poziom, wzbudzając pytania co do możliwości utrzymania ich pokojowego charakteru w przyszłości. Zgodnie z wcześniejszymi przewidywaniami, OZPL zatwierdziło wzrost budżetu wojskowego o 6,6% i to pomimo fatalnych danych ekonomicznych za pierwszy kwartał. W obliczu pogorszenia relacji z Waszyngtonem, podniesienie zdolności odstraszania nuklearnego i konwencjonalnego oraz projekcji siły jest kluczowe dla zabezpieczenia ambicji Pekinu. Armia Ludowo-Wyzwoleńcza przechodzi kompleksową modernizację, która ma doprowadzić do powstania w 2050 r. „armii światowej klasy” zdolnej sprostać wojskom amerykańskim.
Wesprzyj nas
Jeżeli przygotowane przez zespół Warsaw Institute treści są dla Państwa przydatne, prosimy o wsparcie naszej działalności. Darowizny od osób prywatnych są niezbędne dla kontynuacji naszej misji.
Obrady chińskiego parlamentu prowadzone są nie tylko w cieniu nabierającego tempa wyścigu zbrojeń między Stanami Zjednoczonym i Chinami. Jedną z najintensywniej dyskutowanych kwestii w kręgu administracji Donalda Trumpa w ostatnich miesiącach stała się możliwość „rozłączenia” obydwu gospodarek. Finalizacja tego procesu miałaby ograniczyć współzależność obydwu państw oraz zapewnić USA większą swobodę w kształtowaniu polityki wobec Chin. Apel dyrektora National Economic Council, by władze federalne pokryły 100% kosztów przeniesienia produkcji z Chin do USA oraz ustanowienie specjalnego funduszu na ten cel w wysokości 25 mld USD stanowią prognostyk tego, co może nastąpić w kolejnych latach.
Sytuacji władz chińskich nie poprawia globalne pogorszenie wizerunku ChRL w związku z nieodpowiednią reakcją w początkowym a zarazem krytycznym etapem rozwoju pandemii. Kolejne państwa domagają się przeprowadzenia niezależnego śledztwa mającego określić stopień odpowiedzialności władz chińskich za zaistniałą sytuację. Zmiana w nastrojach może okazać się decydująca w przypadku państw europejskich, które wciąż nie wypracowały wspólnego stanowiska wobec Chin. Jednym z przykładów jest zapowiadana zmiana stanowiska władz Wielkiej Brytanii w sprawie dostępu koncernu Huawei do brytyjskiego rynku urządzeń i infrastruktury 5G. Próg dozwolonego udziału w rynku na poziomie 35% może według zapowiedzi ulec wyraźnemu ograniczeniu.
Administracja Xi Jinpinga mierzy się z presjami zewnętrznymi jak i wewnętrznymi, które mogą zachwiać stabilnością obecnego przywództwa. Prezydent Xi, który w ostatnich latach określany był jako „najpotężniejszy chiński przywódca od czasów Mao” staje w obliczu wyzwań zagrażających utrzymaniu przez niego władzy po 2022 r. Kluczowa dla stabilności obecnego przywództwa będzie efektywność w przeciwdziałaniu negatywnym konsekwencjom kryzysu gospodarczego i wizerunkowego. Porażka na tym polu ma szansę doprowadzić do wzrostu aktywności frakcji opozycyjnych wewnątrz KPCh i prób wysunięcia alternatywnej kandydatury na XX zjeździe Partii.
Wszystkie teksty (bez zdjęć) publikowane przez Fundacje Warsaw Institute mogą być rozpowszechniane pod warunkiem podania ich źródła.
Powiązane wpisy
Fundacja Warsaw Institute
