EVENTS
Data: 4 marca 2020
Rzeczpospolita Polska wobec geopolityki Bliskiego Wschodu
We wtorek 3 marca redakcja The Warsaw Institute Review zorganizowała debatę ekspercką dotyczącą geopolityki Bliskiego Wschodu z perspektywy Polski. Paneliści podjęli kwestie m.in. obecnie panującego układu sił, przemian społeczno-kulturowych w regionie Afryki Północnej oraz pragmatycznie wyważonej polityki Rosji.
Dr Magdalena El Ghamari, specjalistka ds. terroryzmu i wykładowczyni Collegium Civitas, Pan Mohamed Abdelkarim, starszy analityk Ambasady Kataru oraz Pan Grzegorz Kuczyński, Dyrektor programu Euroazjatyckiego w fundacji Warsaw Institute otworzyli spotkanie krótkim wprowadzeniem w dynamikę bliskowschodnią, by następnie odpowiedzieć na pytania uczestników. Debatę moderował doradca The Warsaw Institute Review, Aleksander Wielgos.
Dyktator był jaki był, ale był nasz
Dr Magdalena El Ghamari uchwyciła najważniejsze aspekty geopolityki Afryki Północnej ze szczególnym uwzględnieniem perspektywy libijskiej. Niestabilna granica bogatej w surowce naturalne południowo-wschodniej Libii otworzyła przestrzeń nie tyle handlową, ile terrorystyczną, skupioną w hegemonii bojówek i organizacji paramilitarnych.
Jednocześnie w społeczeństwie odczuwane są silne resentymenty powrotu do czasów dyktatury, zgodnie z maksymą dyktator był jaki był, ale był nasz. Dr El Ghamari zwróciła także uwagę na wysokie, ponad pięćdziesięcioprocentowe bezrobocie w krajach arabskich oraz zjawisko straconego pokolenia obecnych 9-latków urodzonych i wychowanych w czasie rewolucji i załamania starego kodu arabskiego z silną rolą ojca.
Stabilne lata 30.
Pan Mohamed Abdelkarim nakreślił aktualny układ sił na Bliskim Wschodzie. Przypominając, iż punkty zapalne wciąż należy widzieć w Syrii, Iraku oraz Jemenie, zwrócił uwagę na fakt, iż ostatni kraj, stanowiący terytorium zewnętrznej wojny pomiędzy USA a Iranem, osiąga stan kryzysu humanitarnego. Pan Abdelkarim przewiduje, iż na eskalacji konfliktu z załamaniem dynamiki handlu międzynarodowego i rosnącą ceną ropy korzyść odniesie strategicznie położona Rosja. Podkreślił jednak, iż w jego ocenie na półwyspie arabskim stopniowo kształtuje się względna harmonia i o ile wojna amerykańsko-chińska nie przeniesie się na terytorium Bliskiego Wschodu, w latach 30. możemy spodziewać się deeskalacji dalszych konfliktów.
Rosyjska mediacja
Pan Grzegorz Kuczyński, analizując politykę Rosji na Bliskim Wschodzie, podkreślił konieczność rozróżnienia bieżącej, pragmatycznej aktywności od zimnowojennej ideologii szerzenia komunizmu. Dzięki utrzymaniu równorzędnych relacji z największymi graczami regionu, przy najważniejszych konfliktach Rosja często zyskuje rolę obiektywnego mediatora. Przykładowo, wspieranie Palestyńczyków nie blokuje utrzymania bardzo dobrych relacji z Izraelem, a z drugiej strony- Iranem. Pan Kuczyński zwrócił także uwagę na korzyści ekonomiczne: porozumienie OPEC Plus, nieformalnie pod przywództwem Rosji i Arabii Saudyjskiej, pozwala na stałą kontrolę rynkową ropy naftowej.
Za moment przełomowy zaangażowania Rosji na Bliskim Wschodzie należy uznać antydyktatorskie nastroje okresu arabskiej wiosny oraz wkroczenie NATO do Libii, uznawane przez Władimira Putina za największy błąd rosyjskiej polityki zagranicznej. Jednakże w ocenie Pana Kuczyńskiego późniejsze wycofywanie się Stanów Zjednoczonych oraz nieobecność Unii Europejskiej w procesie pokojowym pozwala dziś Rosji na stabilne utrzymanie roli mediacyjnego lidera w regionie.
Podczas sesji Q&A dr Magdalena El Ghamari zauważyła, iż polscy żołnierze szkoleni na Bliskim Wschodzie mają możliwość zdobycia doświadczenia w obszarze odmiennym politycznie i kulturowo, jednakże nieuregulowana pozostaje medyczna kwestia powrotu do zdrowia fizycznego i psychicznego. Należy także zwrócić uwagę na niewykorzystaną szansę podpisania umów gospodarczych po operacjach w Afganistanie. Obecnie polscy żołnierze wrócili na Wzgórza Golan, kwestia zaangażowania w Afryce Północnej pozostaje otwarta. Pan Grzegorz Kuczyński wskazał na ograniczenie zaangażowania Polski w regionie ze względu na przynależność do Unii Europejskiej i NATO, ścisły sojusz ze Stanami Zjednoczonymi oraz oczekiwane załamanie kontaktów handlowych z Iranem. Pan Mohamed Abdelkarim obecność Polski na Bliskim Wschodzie rozpatruje w ujęciu regionalnym, proponując większe skupienie w ramach inicjatywy Trójmorza.
Wszystkie teksty (bez zdjęć) publikowane przez Fundacje Warsaw Institute mogą być rozpowszechniane pod warunkiem podania ich źródła.
Powiązane wpisy
Fundacja Warsaw Institute
