EVENTS
Data: 20 grudnia 2019
Debata „II Wojna Światowa: Zakłamane Narracje Historii” z J.E. prof. Andrzejem Przyłębskim
W dniu 19 grudnia 2019 r. w Muzeum Powstania Warszawskiego odbyła się debata „II Wojna Światowa: Zakłamane Narracje Historii”, zorganizowana przez redakcję The Warsaw Institute Review oraz Fundację Warsaw Institute. Honorowym gościem wydarzenia był Ambasador Rzeczypospolitej Polskiej w Berlinie, J. E. prof. Andrzej Przyłębski. W debacie moderowanej przez eksperta Warsaw Institute dr Rafała Zgorzelskiego udział wzięli również dr Krzysztof Rak oraz dr Łukasz Jasina.
– Polityka historyczna wytwarza napięcie między historią a tym, do czego może być wykorzystywana. Pojęcie prawdy schodzi na dalszy plan i ustępuje interesom państw – powiedział ambasador RP w Niemczech prof. Andrzej Przyłębski w przemowie rozpoczynającej spotkanie.
Głównym tematem debaty eksperckiej była obecna polityka historyczna Polski, Niemiec i Rosji. Zgromadzeni eksperci poruszyli temat bieżącej sytuacji międzynarodowej i jej wpływu na kształtowanie polityki i badań historycznych oraz dzisiejszej świadomości społeczeństw.
J.E. prof. Andrzej Przyłębski
Ambasador Polski w Berlinie podkreślił, że Polska musi nie tylko śledzić politykę historyczną Niemiec i Rosji, lecz wręcz rywalizować z tymi krajami w budowaniu własnego międzynarodowego przekazu. J.E. twierdzi, że niemieccy historycy i dyplomaci uważają, że II Wojna Światowa zaczęła się od Holokaustu i agresji Niemiec na Rosję, czyli 1941 roku. Każdego roku, od 4 lat, w dniach 1 września oraz 8 maja Ambasador Polski w Berlinie przypomina im, że wojna zaczęła się agresją Niemiec na Polskę, 1 września 1939 roku. Prof. Przyłębski przybliżył zjawiska narracji, post-prawdy, polityki historycznej oraz niemieckich działań dyplomatycznych. Zdaniem ambasadora w Berlinie prof. Andrzeja Przyłębskiego niebezpieczeństwem dla badań nad historią jest rezygnacja z docierania do prawdy obiektywnej i zastąpienie jej „budowaniem narracji”.
– Polityka historyczna wytwarza napięcie pomiędzy historią a tym, do czego może być wykorzystywana. Często pojęcie prawdy schodzi na dalszy plan i ustępuje interesom państw” – podkreślił ambasador. Zapraszamy do lektury wywiadu z J.E. prof. Andrzejem Przyłębskim, przeprowadzonym przez Redaktor Naczelną The Warsaw Institute Review, Izabelę Wojtyczkę.
Dr Krzysztof Rak
Dyrektor Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej rozpoczął swoją wypowiedź od zdefiniowania prawdy oraz o konieczności zachowywania jak największej dokładności podczas mówienia o historii. Doktor przytoczył wiele terminów, takich jak ,,wzajemna agresja”, „lewicowy totalitaryzm”, czy ,,współodpowiedzialność za wojnę”. – Używanie tych naklejek politycznych niczemu nie służy – zaznaczył Rak – Po pierwsze, w historiografii europejskiej utarł się pogląd, że Polska jest współodpowiedzialna za wybuch II Wojny Światowej. Druga pogląd to odpowiedzialność za Holokaust – dodał. Dyrektor zaznaczył, że Polska ma problem z polityką historyczną przede wszystkim dlatego, że nie prowadzi badań. – Czy wiedzą Państwo, że w ciągu ostatnich 30 lat w Polsce nie napisano żadnej historii na temat stosunków polsko-niemieckich ani polsko-rosyjskich? – zapytał publiki.
– Natomiast archiwum Stalina jest dostępne w internecie. […] Nie mamy historii polsko-niemieckich w latach 30-tych i 40-tych. Nie zajmujemy się tym, zacznijmy badać – dodał. Tezy dr Raka spotkała się z komentarzem Ambasadora, który zaznaczył, że europejska i światowa świadomość dot. odpowiedzialności za wybuch II Wojny Światowej i Holokaustu jest żenująca.
Dr Łukasz Jasina
– Co zrobić, aby skutecznie walczyć z takimi zniekształceniami historii? – zapytał moderator debaty, dr Zgorzelski. – Jednym z wielu polskich problemów jest to, że jesteśmy dziećmi bądź wnukami ludzi, którzy tę wojnę przeżyli. Wiemy, pamiętamy i rozumiemy. Mamy tego świadomość. Przez ostatnie 30 lat nie pomyśleliśmy, że niekoniecznie wszyscy muszą o tym wiedzieć – stwierdził dr Jasina, analityk Polskiego Instytutu Stosunków Międzynarodowych. Doktor podkreślił, że polityka historyczna „prowadzona była od zawsze” i służyła realizacji interesów państw. W jego opinii w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku duża część intelektualistów uległa złudzeniu „końca historii” i uznała, że jej badanie nie ma bezpośredniego przełożenia na współczesność. – Okazało się, że polityka historyczna wciąż jest mocna, i widać, że również w niej zwyciężają ci, którzy są silniejsi” – zaznaczył. W jego ocenie Polska jest dopiero na końcu początków, nie na początku końca, drogi do zbudowania własnej spójnej polityki historycznej.
Ambasador prof. Andrzej Przyłębski opowiedział bardzo wiele o swojej działalności w Berlinie. J.E. przytoczył historie z kuluarów świata dyplomacji, ukazując publiczności newralgiczność i znaczenie ambasady Polski w Berlinie. Podczas debaty poruszono również temat reparacji. – Podczas rozmów z przedstawicielami niemieckiej klasy politycznej kwestia reparacji wojennych jest tematem niezwykle drażliwym – powiedział Ambasador, dodając, że ten temat wprawia niemiecką dyplomację w zakłopotanie i milczenie. W tym kontekście tłumaczył, że niemiecka pamięć historyczna ma wybiórczy charakter i szczególną rolę odgrywa w niej historia Holokaustu, a nie np. kwestia zbrodni na innych narodowościach. – Niemiecka polityka historyczna polega na wybieraniu faktów historycznych i ich składaniu w pozytywną dla Niemiec całość, a nie totalnym zakłamywaniu, tak jak w przypadku rosyjskiej polityki zagranicznej – wyjaśniał. – Zakłamana i zmanipulowana historia przedstawiana w Rosji polega na założeniu, że odegrała ona wyłącznie rolę pozytywną i inne kraje powinny spłacać wobec niej dług wdzięczności” – dodał dr Jasina.
Uczestnicy debaty, zręcznie moderowanej przez dr Rafała Zgorzelskiego, rozpoczęli merytoryczną i niemal dwugodzinną dyskusję na temat współczesnej polityki historycznej Niemiec i Rosji, przypisywaniu Polsce współodpowiedzialności za tragedię drugiej wojny światowej oraz stanu polskich badań, komunikowaniu i promowaniu historii.
Spotkanie było przeplatane licznymi opowieściami Ambasadora Rzeczypospolitej Polski w Berlinie. Ciekawe historie podkreślały bezpardonowość i selektywność niemieckich działań narracyjnych.
Debata zakończyła się sesją pytań od widzów i obecnych dziennikarzy. Zachęcamy do zapoznania się tekstami uczestniczących w debacie ekspertów oraz artykułami poświęconymi spotkaniu.
TVP INFO:
Ambasador RP w Niemczech: W Europie trwa rywalizacja polityk historycznych
Polska Agencja Prasowa:
Ambasador A. Przyłębski: w Europie trwa rywalizacja polityk historycznych
Portal Samorzadowy:
Ambasador A. Przyłębski: w Europie trwa rywalizacja polityk historycznych
WNP:
Ambasador A. Przyłębski: w Europie trwa rywalizacja polityk historycznych
Wszystkie teksty (bez zdjęć) publikowane przez Fundacje Warsaw Institute mogą być rozpowszechniane pod warunkiem podania ich źródła.
Powiązane wpisy
Fundacja Warsaw Institute
